चेन्नई: भारतको जी-२० अध्यक्षता अन्तर्गत विपद् जोखिम न्यूनीकरण (डीआरआर)मा कार्य समूहको तेस्रो बैठक सोमबार चेन्नईमा शुरु भयो। दिनभरि आयोजित विभिन्न सत्रहरूमा, जी-२० प्रतिनिधिहरूले मस्यौदा विज्ञप्तिको प्रस्तावनामा छलफल गरे। यसका साथै ‘महिलाको नेतृत्व र समुदायमा आधारित डीआरआर’ र ‘क्षमता निर्माण र विपद् प्रतिकार्यमा सहयोग अभिवृद्धि’ भन्ने विषयमा दुई पक्षीय कार्यक्रम पनि आयोजना गरिएको थियो। बैठकमा प्राकृतिक प्रकोपसँग लड्न पूर्व चेतावनी समाधान र अनुगमनको उपयोगिता झल्काउने प्रदर्शनी समेत आयोजना गरिएको थियो।

तीन दिने सम्मेलनको मुख्य केन्द्र विपद्को प्रवद्र्धनमा सहयोग पुर्‍याउने रहेको छ। विपद् सम्बन्धी लचिलो प्रणाली निर्माण र त्यसको बजेट सुनिश्चित गर्ने पनि बैठकमा छलफलको प्रमुख पक्ष हो। कमल किशोर, अध्यक्ष, डीआरआर कार्य समूह र सदस्य सचिव, राष्ट्रिय विपद् व्यवस्थापन प्राधिकरण (एनडीएमए)ले स्वागत भाषण दिए। त्यसपछि ट्रोइका देशहरू (इन्डोनेसिया, भारत र ब्राजिल)का प्रतिनिधिहरूले आ-आफ्ना धारणा राखेका थिए। बैठकको अध्यक्षता प्रधानमन्त्रीका प्रमुख सचिव डा. पी.के. मिश्र, भारतका जी-२० शेर्पा अमिताभ कान्त र संयुक्त राष्ट्र विपद् जोखिम न्यूनीकरण (युएनडीआरआर) प्रमुख मामी मिजुटोरीले उद्घाटन सत्रमा सम्बोधन गरे। बैठकलाई सम्बोधन गर्दै प्रधानमन्त्रीका प्रमुख सचिव मिश्रले विपद् जोखिम न्यूनीकरणका लागि राष्ट्रिय तथा विश्वव्यापी पहल गर्नुपर्नेमा जोड दिए। अर्कोतर्फ भारतका जी-२० शेर्पा कान्तले उद्घाटन सत्रलाई सम्बोधन गर्दै कार्यदलको यो अन्तिम बैठकले जी-२० देशहरूको एकता र सहयोगको सामूहिक भावना झल्काउने बताए। ‘टर्कीमा भूकम्प र युरोपमा तातो लहरले हजारौंको ज्यान लियो र अफ्रिकामा लाखौं मानिसहरू खडेरीका कारण पानी र स्रोतको अभावको सामना गरिरहेका छन्। यी सबै मुद्दाहरूले हाम्रा नीतिहरूमा विपद् न्यूनीकरणको मुद्दालाई प्राथमिकता दिनको लागि तत्काल आवश्यकताको लागि कल गर्दछl’

उनले विपद् जोखिम न्यूनीकरण भनेको पूर्वतयारी र द्रुत आपतकालीन प्रतिक्रिया मात्र नभएर जलवायु परिवर्तनको खतरा, सहरी विकास नीति र वित्तीय ढाँचासँग सम्बन्धित समस्याहरूलाई सम्बोधन गर्ने र सम्बोधन गर्ने व्यापक दृष्टिकोण अपनाउने कुरामा जोड दिए। कान्तले यस वर्षको मेमा सेन्डाई फ्रेमवर्कको मध्यकालीन समीक्षाले सरकार र समाजका सबै तहमा विपद् जोखिम न्यूनीकरण नीति, कार्यक्रम र लगानीलाई तीव्रता दिन आवश्यक रहेको स्मरण गराएको बताए। भारतको जी-२० अध्यक्षताअन्तर्गत यो पहिलो पटक हो कि डीआरआरमा एक समर्पित कार्य समूह गठन गरिएको छ, जसले प्रकोप र जलवायु आपतकालिनबाट उत्पन्न विश्वव्यापी चुनौतीहरूलाई सम्बोधन गर्ने भारतको प्रतिबद्धता झल्काउँछ।