वाराणसी: भारतले आफ्नो जी-२० अध्यक्षतामा महत्त्वपूर्ण माइलस्टोन हासिल गर्‍यो किनभने यसले १००औं जी-२० बैठक अर्थात् १७ अप्रेलमा वाराणसीमा कृषि प्रमुख वैज्ञानिकहरूको बैठक (एमएसीएस) को आयोजना गर्‍यो। होटल द ताज गंगामा आयोजित जी-२० कार्य समूहको १००औं बैठक गत वर्ष १ दिसम्बरमा शुरु भयो। १७ अप्रेलमा गोवामा भएको बैठकको अतिरिक्त, हैदराबादमा दोस्रो डिजिटल इकोनोमी वर्किंग ग्रुप र शिलोङमा स्पेस इकोनोमी लिडर्स प्रिकसर मीटिंग पनि भयो।

वाराणसीमा भएको बैठकमा विश्वका २० प्रमुख देशहरू र अन्य साझेदार देशहरूका ८० प्रतिनिधि सहभागी थिए। यस अवसरमा जी-२० सदस्य राष्ट्रहरू र आमन्त्रित देशहरूले कृषि र खाद्य प्रणालीलाई दिगो बनाउन जिम्मेवारी, स्रोत, प्रविधि साझा गरे। बैठकको पहिलो सत्र खाद्य सुरक्षा र पोषण: विज्ञान, प्रविधि र नवप्रवर्तनको भूमिकामा केन्द्रित थियो। दोस्रो सत्र ‘रेसिलियन्ट एग्री-फूड सिस्टम्स’मा आधारित थियो। यस अवसरमा विश्वलाई स्वस्थ राख्न वातावरणलाई ध्यानमा राखी पौष्टिक आहार र मैत्री खेती गर्न सन्देश दिएको थियो।

बैठकको उद्घाटन सत्रमा केन्द्रीय सडक यातायात, राजमार्ग र नागरिक उड्डयन राज्यमन्त्री जनरल (सेवानिवृत्त) वीके सिंह उपस्थित थिए। सिंहका अलावा कृषि मन्त्रालय, परराष्ट्र मन्त्रालयलगायत अन्य मन्त्रालयका वरिष्ठ अधिकारीहरू पनि बैठकमा सहभागी थिए। यस अवसरमा बोल्दै जनरल रिटायर्ड वीके सिंहले भारत सरकारले देशमा कृषिसँग सम्बन्धित धेरै कार्यक्रम र योजनाहरू ल्याएको र विश्वका अन्य देशसँग विचार आदानप्रदान गर्न सक्ने भएकाले यो बैठक अत्यन्तै महत्वपूर्ण रहेको बताए।

बैठकले छलफलका लागि “बाजरा र अन्य प्राचीन अन्न अन्तर्राष्ट्रिय अनुसन्धान पहल (महर्षि)” प्रस्ताव गरेको थियो। सिंहले शताब्दीयौंदेखि सुपरफुड उत्पादन गर्दै आएकाले कोदोको क्षेत्रमा विश्वको नेतृत्व गर्ने क्षमता भारतसँग रहेको बताए। कृषि अनुसन्धान तथा शिक्षा विभाग (डीएआरई), कृषि तथा किसान कल्याण मन्त्रालयले आयोजना गरेको हो। बैठकपछि सबै प्रतिनिधिले काशी पुगेर गंगा आरतीमा पनि भाग लिए। दोस्रो दिन ‘डिजिटल एग्रीकल्चर र सस्टेनेबल एग्रीकल्चरल भ्यालु चेन एण्ड पब्लिक प्राइभेट पार्टनरसिप इन एग्रीकल्चरल आरएण्डडीः पर्सपेक्टिभ्स फ्रम डेभलपड एण्ड डेभलपिङ कन्ट्रीज’ विषयक सत्र हुनेछ। त्यसपछि सबै विदेशी पाहुना साँझ सारनाथ जानेछन्। यहाँ आगन्तुकहरूले संग्रहालय र लाइट एन्ड साउन्ड शो देख्नुहुनेछ भने बुद्ध थिम पार्कमा सांस्कृतिक कार्यक्रमको पनि रमाइलो गर्नेछन्। यसअघि आइतबार बैठकमा सहभागी हुन जी २० सदस्य राष्ट्रका प्रतिनिधि आइपुगेका थिए। यसै क्रममा काशीमा उनको भव्य स्वागत गरिएको थियो। बैठक १९ अप्रेलसम्म बस्नेछ।

भारतको जी-२० अध्यक्षताको समयमा व्यक्तिगत सहभागिता अहिलेसम्मकै सबैभन्दा ठूलो मध्ये एक हो। हालसम्म, १०० भन्दा बढी राष्ट्रहरूका १२ हजार ३०० भन्दा बढी प्रतिनिधिहरूले जी-२० सम्बन्धित बैठकहरूमा भाग लिएका छन्। यसमा जी-२० सदस्यहरू, ९ आमन्त्रित देशहरू र १४ अन्त संगठनहरूको सहभागिता समावेश छ। आज सम्म, १०० जी-२० बैठकहरू २८ राज्यहरू र केन्द्र शासित प्रदेशहरू कभर गर्ने ४१ शहरहरूमा आयोजित भइसकेका छन्।