गान्तोक: नेशनल ब्याङ्क फर एग्रिकल्चर एण्ड रुरल डेभलपमेन्ट (नाबार्ड), सिक्किमले बुधबार (२२ मार्च) मा सिक्किम राज्यको लागि गान्तोकमा राज्य ऋण सङ्गोष्ठी २०२३ आयोजन गर्यो। सिक्किमका मुख्यमन्त्री प्रेम सिंह तामाङ र सिक्किम सरकारका मुख्य सचिव वी.बी. पाठक मुख्य अतिथि र विशिष्ट अतिथिका रूपमा उपस्थित थिए। सङ्गोष्ठीको क्रममा एसएचजी, एफपीओ, एमपीसीएस आदिलाई १.६२ करोड रुपियाँका परियोजनाहरूका लागि स्वीकृति पत्र वितरण गरिएको थियो।
प्रेम सिंह तामाङ, मुख्यमन्त्री, सिक्किम सरकारले ‘राज्य ऋण सङ्गोष्ठी’ को अवसरमा नाबार्डले तयार गरेको ‘स्टेट फोकस पेपर: २०२३-२४’ जारी गरे। यो दस्तावेजमा २०२३-२४ को लागि राज्यको प्राथमिकता क्षेत्रमा ऋण प्रवाहको लागि ९५८.५६५ करोडको सम्भावना अनुमान गरिएको छ। दस्तावेजमा कृषि ऋण, कृषि पूर्वाधार र कृषि सहायक गतिविधिहरू कभर गर्ने कृषि ऋणतर्फ रु. ३७०.६६ करोडको सम्भावना पनि अनुमान गरिएको छ। उनले स्टेट फोकस पेपर ल्याएको र राज्य ऋण सङ्गोष्ठी आयोजना गरेकोमा टीम नाबार्ड सिक्किमलाई बधाई दिए। मुख्यमन्त्रीले नाबार्डले राज्यमा गरेका विकासात्मक पहलहरूको लागि नाबार्डको प्रशंसा गरे। उनले सिक्किम सरकारसँग व्यापक रूपमा सहकार्य गर्न नाबार्डको प्रयासको प्रशंसा गरे। उनले कर्जा प्रक्रियालाई सरल र झन्झटमुक्त बनाउन ब्याङ्करहरूलाई आग्रह गरे। उनले कर्जा सुविधाको सही सदुपयोग गर्न राज्यवासीलाई आग्रह समेत गरे।

सिक्किम सरकारका मुख्य सचिव वी.बी.पाठकले ग्रामीण पूर्वाधार निर्माण र अन्य विकासात्मक हस्तक्षेपमा सहयोगको लागि नाबार्डले गरेको प्रयासको प्रशंसा गरे। उनले ग्रामीण ऋण प्रवाह बढाउन, आदिवासी परिवारहरूको दिगो विकास, राज्यमा एसएचजी क्रान्तिलाई समर्थन गर्ने, सहकारीहरूको सुदृढीकरण र बजार विपणन् पहलहरू गर्न नाबार्डको प्रयासको विशेष प्रशंसा गरे। उनले दोहन हुने सम्भावनालाई ब्याङ्कयोग्य परियोजनामा परिणत गर्न ब्याङ्करहरूलाई पनि आग्रह गरे।
सिक्किम विश्वविद्यालयका उपकुलपति डा. अविनाश खरेले राज्यको ग्रामीण विकासमा नाबार्डको भूमिकाको प्रशंसा गरे। उनले विकासको परिदृश्यमा अनुसन्धान र नवीन परियोजनाहरूको महत्त्वपूर्ण भूमिकामाथि प्रकाश पारे। उनले अपेक्षित उपलब्धि हासिल गर्न सरोकारवाला सबैको सहकार्य आवश्यक रहेको बताए। किशोर परियार, सीजीएम तथा ओआईसी, भारतीय रिजर्भ ब्याङ्क, सिक्किमले केही महत्त्वपूर्ण ब्याङ्किङ मापदण्डहरूको लागि राष्ट्रिय औसतको तुलनामा सिक्किमको तुलनात्मक स्थितिमाथि प्रकाश पार्दै प्रगति हासिल गर्न ब्याङ्करहरूको भूमिकाको प्रशंसा गरे। उनले डिजिटल भुक्तानीलाई सहज बनाउन इन्टरनेट कनेक्टिभिटीमा सुधार गर्नुपर्ने आवश्यकता पनि औंल्याए।
यसअघि सञ्जय कुमार गुप्ता, महाप्रबन्धक तथा ओआईसीले आफ्नो उद्घाटन मन्तव्य दिँदै राज्यमा नाबार्डले गरेका विभिन्न विकास पहल र अनुदान र ऋण सहयोगको साथ राज्यको ऋण क्षमतालाई प्रकाश पारे। उनले वर्ष २०२३-२४ को लागि नाबार्ड सिक्किमको प्राथमिकताका प्रमुख तत्त्वहरूमाथि पनि जोड दिँदै तालमेल र गुणात्मक प्रभाव प्राप्त गर्न सबै सरोकारवालाहरूबीच समन्वय, सहकार्य र सहयोगको आवश्यकतामाथि जोड दिए।
वीरेन्द्र सिंह, उप महाप्रबन्धक, एसएलबीसी, नाबार्डलाई राज्यको क्रेडिट क्षमतामा पहुँच गर्न र राज्य फोकस पेपर ल्याएकोमा धन्यवाद दिए। उनले प्राथमिकताका क्षेत्रमा कर्जा प्रवाह बढाउन ब्याङ्करहरूले गरेको प्रयासबारे प्रकाश पारे। कार्यक्रममा सिक्किम विश्वविद्यालयका उपकुलपति डा. अविनाश खरे, सिक्किम सरकारको सहकारिता विभागकी सचिव श्रीमती यशोदा भण्डारी, श्री किशोर परियार, सीजीएम तथा ओआईसी, रिजर्भ ब्याङ्क अफ् इण्डिया, सिक्किम र श्री वीरेन्द्र सिंह उप महाप्रबन्धक, एसएलबीसी कार्यक्रममा अन्य विशेष अतिथिका रूपमा उपस्थित थिए। सङ्गोष्ठीमा अन्य विभागका सचिवहरू, राज्य सरकारका वरिष्ठ प्रतिनिधिहरू, ब्याङ्कहरू, आईसीएआर र केभीकेका वैज्ञानिकहरु, गैरसरकारी संस्थाका साझेदार र किसानहरू पनि उपस्थित थिए। -पीआईबी