कोलकाता: हार्टफुलनेस खेलकुद मन्त्रालय (भारत सरकार), खेलो इन्डिया, एफआईटी इन्डिया र पुलेला गोपीचन्द ब्याडमिन्टन एकेडेमीको सहकार्यमा कान्हा शान्ति वनममा एक किसिमको हार्टफुलनेस इन्टरनेशनल स्पोर्ट्स सेन्टरको उद्घाटन गरियो। हार्टफुलनेस मुख्यालय जुन विश्वको सबैभन्दा ठूलो ध्यान केन्द्र हो। अत्याधुनिक अन्तर्राष्ट्रिय खेलकुद केन्द्रको उद्घाटन केन्द्रीय सूचना तथा प्रसारण तथा युवा मामिला तथा खेलकुद मन्त्री अनुराग ठाकुर, निषेध अनि आबकारी, खेलकुद-युवा सेवा, पर्यटन तथा संस्कृति एवं तेलंगानाको पुरातत्व मन्त्री श्रीनिवास गौड, हार्टफुलनेस मेडिटेशन वर्ल्डवाइड गाइड कमलेश पटेल ‘दाजी’, भारतीय ब्याडमिन्टन प्रशिक्षक पुल्लेला गोपीचन्दराद्वारा गरियोl रामचन्द्र मिशनका अध्यक्षको दिव्य उपस्थितिमा लगायत बहुचर्चित ग्रीन कान्हा रनको लगत्तै भएको कार्यक्रममा खेलकुदप्रेमीहरू र हार्टफुलनेस स्वयंसेवकहरू यस अवसरमा उपस्थित थिए।

हार्टफुलनेस इन्टरनेशनल स्पोर्ट्स सेन्टर निर्माण गर्ने विचार विश्वको सबैभन्दा ठूलो ध्यान केन्द्रको शान्त स्थानमा खेलकुद र तन्दुरुस्तीको लागि प्रेम प्रवर्द्धन गर्नु हो, जसले समग्र कल्याणको लागि नेतृत्व गर्दछ। खेलकुद केन्द्र ५४ हजार ६८० वर्ग फिटमा फैलिएको आधुनिक पूर्वाधार सहितको सुविधा हो जसमा १४ ब्याडमिन्टन कोर्ट, ३ स्क्वास कोर्ट, ३० मिटरको स्विमिङ पूल र एउटा जिम समावेश छ। ब्याडमिन्टन कोर्टहरू काठ र रबर जस्ता सुरक्षित फ्लोरिङ सामग्रीहरूद्वारा सतहमा छन्। एचीआईएससी खेलकुद केन्द्रलाई तालिम दिन वा प्रयोग गर्न चाहने सबैका लागि भुक्तानयोग्य सुविधा हो। विशेषज्ञहरूबाट सिक्न चाहनेहरूका लागि सम्बन्धित खेलकुदका लागि प्रशिक्षकहरू उपलब्ध छन्। यो सुविधा ‘पे एन्ड प्ले’ मोडलमा प्रयोग गर्न चाहनेहरूका लागि पनि खुला छ जसमा प्रवेशको लागि कम उमेरको सीमा पाँच वर्ष रहेको छ। यसले १००० भन्दा बढी विद्यार्थीहरू र कान्हा कोचिङ सेन्टरको नजिकै अवस्थित द हार्टफुलनेस लर्निङ सेन्टरको लागि खेलकुद सुविधाको रूपमा पनि काम गर्नेछ।

उद्घाटनमा बोल्दै केन्द्रीय मन्त्री अनुराग ठाकुरले भने, ‘म कान्हामा रहेको यस केन्द्रलाई खेलकुद उत्कृष्टताको केन्द्रको रूपमा विकास गर्ने पूज्यदाजीको दृष्टिकोणको प्रशंसा गर्दछुl  जसले हाम्रो राष्ट्रको लागि खेलकुद प्रतिभाको भविष्यको विकासलाई प्रेरित गर्नेछ। म पनि उहाँसँग गहिरो अनुनाद गर्छु र खेलकुदलाई मानव उत्कृष्टताको विकासको लागि एक प्रमुख अभिन्न आयाम हो भन्ने विश्वास गर्छु। जब हृदय (हृदयीपन) मा समाहित हुन्छ, खेलकुदले व्यक्ति, समुदाय, सामाजिक र राष्ट्रिय विकासको लागि एक शक्तिशाली अवसर प्रदान गर्दछ। दाजीसको शब्दमा, जब खेल हृदयमा समाहित हुन्छ, यसले खेलकुद र खेलाडीलाई उसको अर्को स्तरमा लैजान्छ। यसले हाम्रो समाजको लागि समग्र विकासको लागि मार्ग प्रदान गर्दछ, जसले व्यक्तिगत शरीर, दिमाग र आत्माको पोषण र हाम्रो चेतनाको विकासलाई प्रेरित गर्दछ। यसले हाम्रो परम्परामा उल्लिखित स्वास्थ्यको अवधारणालाई प्रतीकात्मक रूपमा राम्रोसँग एकीकृत योगिक जीवनशैलीको खुलासातर्फ लैजान्छ। उनले थपे, ‘अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा प्रतिस्पर्धा गर्न मानसिक बलियोपनका लागि ध्यान आवश्यक छ। युवाहरूलाई खेलकुदबाट उत्प्रेरित गरी नैतिक मार्गबाट टाढा हुनबाट जोगाउनुपर्छ। केवल खेलकुद र ध्यानले उनीहरूको ऊर्जालाई च्यानल गर्न मद्दत गर्नसक्छ। लागुऔषधविरुद्धको लडाईमा सरकार र समाजले महत्वपूर्ण भूमिका खेल्नुपर्छ। भारतसँग लाखौं समस्याको समाधान छ – भारतको यो सफ्ट पावरले विश्वलाई निको पार्नसक्छ, विश्वलाई बाटो देखाउनसक्छ। दाजीले विश्वभरका लाखौं मानिसहरूलाई ठूलो मिशनका साथ मद्दत गर्दै हुनुहुन्छl’

मन्त्री श्रीनिवास गौडले भने, ‘योग एक भारतीय संस्कृति हो। आज सारा विश्वले योगलाई पछ्याइरहेको छ। तर हाम्रा कतिजना भारतीयहरूले योगलाई पछ्याइरहेका छन्? विश्वभरका डाक्टर र वैज्ञानिकहरूले पनि योगलाई समर्थन गरिरहेका छन्। हामीले यहाँबाट शुरु सुरु गर्नुपर्छ। दाजीले कान्हाको ध्यान केन्द्रको बारेमा ल्याएका छन्, जुन संसारको सबैभन्दा ठूलो हो र धेरै ठूला अधिकारीहरू र सफल व्यक्तिहरू पनि हार्टफुलनेसद्वारा योग र ध्यानको सन्देश फैलाउने आन्दोलनमा सामेल भएका छन्। शादनगर क्षेत्र भारतको सबैभन्दा उच्च स्थान हो। केही वर्ष पहिले गर्मीमा धेरै गर्मी हुन्थ्यो। दाजी यहाँ आएपछि उनले वाटर हार्वेस्टिङको काम ल्याए र परिदृश्य परिवर्तन गरे। देशको अन्य भागको तुलनामा हरियाली १२-१३ प्रतिशतले बढेको छ। जमिनमुनिको पानी बढेको छ। हरेक वर्ष राम्रो वर्षा भइरहेको छ। प्रकृतिको हेरचाह गरेपछि रोगहरू कम हुन्छन्। हामी स्टेडियमहरू बनाउँदैछौं, तर हामीले मानिसहरूमा चेतना फैलाउन पनि आवश्यक छ, जुन दाजीले राम्रोसँग गरिरहनुभएको छ। सरकारले यस दिशामा पहलहरूलाई पनि समर्थन गर्नेछl’

पुल्लेला गोपीचन्दले भने, ‘आज ब्याडमिन्टन सुविधा, स्विमिङ पुल, स्क्वास कोर्ट, खेलकुदलाई इकोसिस्टममा थपिएको उद्घाटनको अवसरमा पनि मनाइन्छ। पछिल्ला केही वर्षमा यो ठाउँ एकदमै राम्रो भएको छ, रुपान्तरण भएको देखेको छु, आज हरियो जङ्गल देख्नुहुन्छ यो ठाउँ जुन कुनै पनि प्लानेशन विहिन थियो। सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा, मैले हृदयको रूपान्तरण देखेको छु। धन्यवाद दाजी तपाईको बुद्धि, शान्त र शान्त मार्गदर्शनको लागि, मलाई तपाईको उपस्थितिमा हुनुको अर्थ धेरै हो। यहाँ हामी सबैको लागि, खेलकुद मेरो हृदयको नजिकको कुरा हो। यहाँका दुवै खेलकुद मन्त्री कान्हामा अध्यात्म मात्र नभई खेलकुदका पनि साक्षी हुन्l’

कमलेश पटेल ‘दाजी’ले भने, ‘हामी सबैलाई हाम्रो शारीरिक स्वास्थ्यको हेरचाह गर्ने बारे थाहा छ- हामी सकेसम्म शरीरको हेरचाह गर्छौं। हामी त्यसमा आफैलाई शिक्षित गर्छौं। हामी हाम्रो मनलाई समृद्ध बनाउन छलफल, चिन्तन, छलफल गर्छौं। आत्माको बारेमा के? हामीले हाम्रो आत्मालाई कसरी पोषण गर्ने? यो ध्यान र प्राणहुति मार्फत हुन्छ। जब प्राणाहुति प्रसारित हुन्छ, तपाई भित्र भित्र महसुस गर्नुहुन्छ। जब तपाईं नियमित रूपमा ध्यान गर्नुहुन्छ, यसले जीवनलाई भित्रै बाहिर परिवर्तन गर्छ। धार्मिक स्थलमा बाहिरी परिवर्तन मात्र हुन्छ– टिका, नाडीमा रातो पट्टी, अगरबत्ती आदि यी प्रतीक मात्र हुन्। अगरबत्तीको उद्देश्य संसारभरि प्रेम फैलाउने प्रतीक हो। तर दुर्भाग्यवश हामी कंकालमा टाँसिन्छौं र महत्व गुमाउँछौं। यसको बारेमा सोच। भित्री परिवर्तन ल्याउने बारे सोच्नुहोस्, ‘बल’ तिम्रो साथमा हुनसक्छl’ कान्हा शान्ति वनममा बिहानै सम्पन्न हरियो कान्हा रनका विजेताहरुलाई पुरस्कार वितरणपछि उद्घाटन गरिएको थियो। ग्रीन कान्हा रन यस वर्षको हार्टफुलनेसको पहिलो म्याराथनको संस्करण हो र यसले २ हजार, ५ हजार, १० हजार र २१ हजार दौडमा ३००० भन्दा बढी सहभागीहरूको सहभागिता देखाएको छ।