रम्फू: उज्यालोअन्तर्गत असक्षमता समावेशी विश्वव्यापी आँखा स्वास्थ्य कार्यक्रम सिलगढी ग्रेटर लायन्स आँखा अस्पताल, सीबीएमसँग साझेदारीमा स्वास्थ्य अनि परिवार कल्याण विभाग, सिक्किम सरकारको सहयोगमा स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड ब्यांकद्वारा समर्थित यसको ५औं प्राथमिक आँखाको उपचार केन्द्र सिक्किम राज्यमा केयर सेन्टर, रम्फू, पूर्वी सिक्किममा उद्घाटन गरियो। अपाङ्गता समावेशी विश्वव्यापी आँखा स्वास्थ्य कार्यक्रम सिक्किम राज्यबाट अशक्तता भएका व्यक्तिहरू र वृद्धहरूमा विशेष ध्यान केन्द्रित गरी अन्धोपन हटाउन समर्पित यो सिक्किमको पाँचौं प्राथमिक आँखा हेरचाह केन्द्र उज्ज्यालो परियोजना अन्तर्गत थियो। उद्घाटनले यस क्षेत्रका मानिसहरूका लागि आँखा हेरचाह पहुँचयोग्य ठाउँ सिर्जना गर्ने दिशामा एक कदम थपिएको छ, जसले गर्दा आँखाको रोग लाग्ने जोखिममा परेका व्यक्तिलाई छिट्टै रोक्न र उसको अवस्था बिग्रनु अघि नै उपचारमा ल्याइन्छ। केन्द्रको उद्घाटन प्रमुख अतिथि प्रभा प्राडा जिला उपाध्याक्ष, पाक्योङ जिल्लाको हातबाट गरिएको थियो।

रम्फूका जनतालाई सस्तो र पहुँचयोग्य गुणस्तरीय आँखा हेरचाह रोक्न र उपलब्ध गराउन केन्द्र समर्पित छ। केन्द्र रणनीतिक रूपमा पूर्वी सिक्किमको पाक्योङ जिल्लामा अवस्थित छ, पश्चिम बङ्गालको कालिम्पोङ जिल्लाको सिमानामा र यो सिक्किमको पहिलो शहर हो जुन राष्ट्रिय राजमार्ग १० मा अवस्थित छl यस केन्द्रले ५० हजार भन्दा बढी जनसङ्ख्यामा पुगेका १५ किलोमिटरको परिधिमा फैलिएका बस्तीहरूलाई जोड्न महत्वपूर्ण सेटअपको रूपमा काम गर्नेछ। केन्द्रले गुणस्तरीय आँखा हेरचाहमा प्रारम्भिक पहुँच प्रदान गर्ने र यस क्षेत्रमा अन्धोपनको सम्भावनालाई रोक्ने लक्ष्य राखेको छ। आधारभूत आँखा हेरचाहको लागि टाढाको यात्रा गर्न, महिला, बालबालिका र अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूलाई उनीहरूको घरसम्म पुग्ने बलियो भिजन सेन्टरको नेतृत्वमा घर-घरमा गएर स्क्रिनिङ गर्ने समय घटाउने बस्तीहरूमा पहुँच गर्न गाह्रो भएका मानिसहरूका लागि भिजन सेन्टर ठूलो महत्त्वको हुनेछ।

विशेष हेरचाहको खाँचो परेका बिरामीहरूलाई पहिचान गरी एसटीएनएम वा सिलगढीको आधार अस्पतालमा पठाइनेछ। अतिथिहरूलाई सम्बोधन गर्दै सुश्री प्रभा प्राडा जिल्ला उपाध्याक्षले भनिन्, ‘सिक्किमलाई भारतको पहिलो अन्धोपन मुक्त राज्य बनाउनको लागि आफ्नो प्रतिबद्धता देखाउँदै विश्वव्यापी आँखा स्वास्थ्य पहल अपनाउने पहिलो राज्य भएको छ। हामीले लामो यात्रा तय गरेका छौं, र हामीले सिलगढी ग्रेटर लायन्स आँखा अस्पतालको सहयोगमा आगामी वर्षहरूमा कार्यक्रमलाई सफल बनाउन महत्त्वपूर्ण कदम चालेका छौंl’ मन्त्री डा. राजेश सैनीको भनाइलाई समर्थन गर्दै भने, ‘हामीले पहल अन्तर्गत ४ वटा प्राथमिक आँखा हेरचाह केन्द्र खोलेका छौं। सीबीएम, स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड पहलअन्तर्गत रम्फू पछि, रानीपुल र पाक्योङमा थप २ केन्द्रहरू यसै महिनामा खुल्नेछन्। यी केन्द्रहरू मोबाइल आँखा क्लिनिकहरूद्वारा समर्थित नवीनतम विश्व स्तरीय स्क्रीनिंग सुविधाहरूले सुसज्जित छन्l  जसले कार्यक्रमलाई घर-घरसम्म पुर्‍याउन मद्दत गर्नेछ। विशेष गरी, हामी तपाईं सबैलाई लिन चाहन्छौं। महिला, वृद्धवृद्धा र विशेष आवश्यकता भएका (अपाङ्गता भएका) लाई उज्यालोको छातामा ल्याइने सुनिश्चित गर्न यो सन्देश अगाडि बढाइएको होl’ रम्फूमा केन्द्रको उद्घाटन सिलगढी ग्रेटर लायन्स आँखा अस्पतालको साथ सीबीएम र मानक चार्टर्ड पहलको प्रतिबद्धतातर्फ एक कदम अगाडि बढेको छ जसमा १५ प्राथमिक आँखा हेरचाह केन्द्रहरू खोलिने छन्, जसमा उत्तर बङ्गालमा १२ केन्द्रहरू र सिक्किममा ३ वटा खोलिने छन्।

दृष्टि केन्द्रहरू दृष्टि कमजोरी र अन्धोपनका आधारभूत र प्रचलित कारणहरूलाई सम्बोधन गर्न डिजाइन र सुसज्जित छन्; सुधार नगरिएको अपवर्तक त्रुटि (प्रिस्क्रिप्शन चश्मा वितरण) सच्याउन र मोतियाबिन्दु र अन्य सम्भावित अन्धो हुने रोगहरू, जस्तै ग्लुकोमा र मधुमेह रेटिनोप्याथी पत्ता लगाउनमा ध्यान केन्द्रित गर्दछ। भिजन सेन्टरले रेफरल सेन्टरको रूपमा पनि काम गर्नेछ र निकटतम सरकारी सुविधा वा सिलगढी ग्रेटर लायन्स आँखा अस्पतालको आधार अस्पतालमा पहुँच प्रदान गर्नेछ। भिजन सेन्टरले अस्पतालका चिकित्सकहरूसँग प्रत्यक्ष टेलिकन्सल्टेसनको सुविधा उपलब्ध गराएको छ।

भिजन सेन्टरले सामुदायिक स्वयंसेवकहरूलाई आउटरिच कार्यकर्ताको रूपमा काम गर्न, अस्पताललाई उनीहरूको दैलो दैलोमा बिरामीलाई रोक्न सहयोग गर्ने प्रशिक्षण पनि दिनेछ। जनसामुदायिक चेतना जगाउने र वरपरका क्षेत्रका प्रत्येक घर-घरमा सेवा पुर्‍याउने छ। यसले वार्षिक ८००० भन्दा बढी बिरामीहरूको जाँच गर्ने र ५०० जोडी चश्मा वितरण गर्ने अपेक्षा गरिएको छ।