नयाँ दिल्ली: उत्तराखण्डको जोशीमठ बिस्तारै भास्सिन थालेपछि खतारा बढेको छ। जोशीमठको जमिन तीब्र गतिमा भास्सिन थालेपछि सडकदेखि घरसम्म चिरा पर्न थालेको छ। जोशीमठको जामिन निरन्तर भास्सिने कर्मले विनाशतर्फ अघि बढेको स्याटेलाइट तस्वीरबाट खुलासा भएको छ। आईएसआरओले जारी गरेको स्याटेलाइट तस्वीरहरूले भयानक संकेतहरू दिएको छ। जमिन भास्सिने कारणले उत्तराखण्डको जोशीमठ लगातार दबिन्दै गइरहेको छ। आईएसआरओको नेशनल रिमोट सेन्सिङ सेन्टरले स्याटेलाइट तस्वीरहरू मार्फत खुलासा गरेअनुसार केवल १२ दिन भित्र अर्थात् २७ दिसम्बर र ८ जनवरीको बीचमा जोशीमठ ५.४ सेन्टिमिटर मुनि भास्सिएको छ।
जोशीमठको यो स्याटेलाइट तस्वीर पनि डरलाग्दो छ, किनभने एनआरएससीले अप्रेल २०२२ र नोभेम्बर २०२२ सम्म जोशीमठमा ९ सेन्टिमिटर बिस्तारै भासिएको गरेको दाबी गरेको छl तर गत हप्ता दिसम्बरदेखि जनवरीको पहिलो हप्तासम्म जोशीमठमा जमिन तीव्र गतिमा भास्सिन शुरु भएको थियो, अनि १२ दिनमा यो पवित्र शहर जोशीमठ ५.४ सेन्टिमिटर भास्सियो। स्याटेलाइट तस्वीरले मध्य जोशीमठमा आर्मी हेलिप्याड र नरसिंह मन्दिरसहित सबसिडेन्स जोन रहेको देखाएको छ। मुख्य सबसिडेन्स जोन जोशीमठ-औली सडकको छेउमा २,१८० मिटरको उचाइमा अवस्थित छ।
जोशीमठलाई चमोली जिल्ला प्रशासनले पैह्रो क्षेत्र घोषणा गरेको छ, केही दिनमै सयौं घरमा चर्केपछि र घरहरू जोखिम क्षेत्रको रूपमा चिनिएपछि परिवारहरू विस्थापित हुनुपर्यो भने सरकारले अन्तरिम राहत प्याकेज घोषणा गरेको थियो। १.५ लाख र पुनर्वास प्याकेजमा काम गरिरहेको छ। यसैबीच जोशीमठको मौसम पनि बिग्रिएको छ। क्षतिपूर्तिको मागलाई लिएर दुई दिनदेखि होटल सञ्चालक र प्रशासनबीच भएको गतिरोधपछि पैह्रो प्रभावित जोशीमठमा असुरक्षित घोषित भएका दुवै होटल भत्काउने प्रक्रिया बिहीबारदेखि शुरु भएको छ। यससँगै चिरा परेका घरबाट सर्वसाधारणलाई निकालेर सुरक्षित स्थानमा पठाउने प्रक्रिया पनि जारी छ। केही दिनदेखि जमिन भास्सिएको र पर्खालमा चिरा परेका कारण ‘मलारी इन’ र ‘माउन्ट भ्यू’ होटल सञ्चालक र स्थानीय प्रशासनबीच सहमति भएपछि होटल भत्काउने प्रक्रिया शुरु भएको छl जोशीमठका दुवै होटल भत्काउने काम शुरु भइसकेको विपद् व्यवस्थापन सचिव रञ्जितकुमार सिन्हाले जानकारी दिए। जोशीमठको सात तले ‘मलारी इन’ र पाँच तले ‘माउन्ट भ्यू’ पहिरो खस्दा तल झण्डै एक दर्जन घर जोखिममा परेका छन्।
थप २७ परिवारलाई जोशीमठमा अस्थायी राहत केन्द्रमा पठाइएको छ भने चिरा परेको घरको संख्या ७६० पुगेको छ। हालसम्म १६९ परिवारका ५८९ जनालाई अस्थायी राहत केन्द्रमा पठाइएको छ। जोशीमठ र पिपलकोटीमा जम्मा ८३५ कोठा राहत केन्द्रका रूपमा प्रयोग भइरहेका छन्, जहाँ ३६३० जना बस्ने व्यवस्था छ। हालसम्म ४२ प्रभावित परिवारलाई १.५ लाख रुपियाँ अन्तरिम सहयोग प्रदान गरिएको अधिकारीले बताए। हाल, जोशीमठमा राज्य विपद् प्रतिक्रिया बलको दुई स्तम्भ र राज्य विपद् प्रतिक्रिया बलको आठ स्तम्भहरू तैनाथ गरिएको छ, जबकि सेना र इण्डो-तिब्बत सीमा पुलिस (आईटीबीपी) को हेलिकप्टर कुनै पनि आपतकालिन सामना गर्न तैनाथ गरिएको छ।
About Author
