कोलकाता: जेबी केमिकल्स एण्ड फार्मास्युटिकल्स लिमिटेड (जेबी फार्मा), भारतको सबैभन्दा द्रुत रूपमा बढिरहेको औषधि कम्पनीहरू मध्ये एकले गम्भीर हृदयघातको औषधि ‘एज्मार्डा’को मूल्यमा लगभग ५० प्रतिशतले ठूलो कटौती गरेको घोषणा गरेको छ। ‘एज्मार्डा’, जसमा पेटेन्ट गरिएको अणु सैकुब्यूट्रिल-वलसार्टन® समावेश छ, हृदयघातको उपचार गर्न प्रयोग गरिन्छ, जसले देशका ८ मिलियन देखि १२ मिलियन मानिसहरूलाई असर गर्छ। मूल्य घटाएपछि एज्मार्डा (सैकुब्यूट्रिल-वलसार्टन®), ५० मिलीग्राम प्रति ट्याब्लेट ७८ रुपियाँको सट्टा ३९.६ रुपियाँमा उपलब्ध हुनेछ। पश्चिम बङ्गालमा २२% भन्दा बढी मानिसहरू उच्च रक्तचापबाट प्रभावित छन् जुन लगभग १ करोड छ। र उच्च रक्तचाप हृदय विफलताको लागि एक महत्वपूर्ण जोखिम कारक हो। औषधिको मूल्य घटेपछि अब यो औषधि जनतालाई सुलभ मूल्यमा उपलब्ध हुने भएकाले राज्यका जनताले मुटुको रोग नियन्त्रण गर्नसक्ने भएका छन्।

यसबारे टिप्पणी गर्दै जेबी फार्माका उपाध्यक्ष तथा क्रोनिक क्लस्टर हेड विकास खरेले भने, ‘कार्डियाक क्षेत्रमा अग्रणी औषधि निर्माताको रूपमा जेबीले भारतमा हृदयघातका बिरामीहरूका लागि आफ्नो इज्मार्डा औषधि लन्च गर्ने निर्णय गरेको छ। यसलाई पहुँचयोग्य र किफायती बनाउन। यो निर्णय बिरामीहरूको ठूलो खण्डलाई सबैभन्दा किफायती लागतमा नवीन र गुणस्तरीय उपचारहरू उपलब्ध गराउने हाम्रो रणनीति अनुरूप छ। यो कदमसँगै कुल उपचारमा मासिक खर्च रु ४५०० बाट घटेर रु.२२०० पुग्नेछ। एचएफ औषधिले अस्पताल भर्ना खर्च कम्तीमा पनि रु. १,००,००० ले घटाउन मद्दत गर्छ। यो औषधि उपभोक्ताहरूलाई दिसम्बर २०२२ देखि सस्तो मूल्यमा उपलब्ध छ।

हृदय विफलता एक पुरानो अवस्था हो जसमा मुटुले रगत पम्प गर्न सक्दैन। यो एक प्रगतिशील क्रोनिक सिन्ड्रोम हो जसले शरीरको कामलाई निम्त्याउँछ र जीवनको गुणस्तरलाई असर गर्छ। रगत प्रायः ब्याक अप हुन्छ र फोक्सो (रगत जम्मा) र खुट्टामा तरल पदार्थ जम्मा हुन्छ। तरल पदार्थ जम्मा हुँदा सास फेर्न गाह्रो हुने र खुट्टा र खुट्टा सुन्निन सक्छ। देशमा ८० लाखदेखि १२ लाख मानिस मुटुको समस्या (एचएफ)बाट पीडित रहेको अनुमान छ। सामान्यतया मानिसलाई यो रोगको बारेमा पहिले थाहा हुँदैन र जब थाहा हुन्छ तब ढिलो भइसकेको हुन्छ।

हृदयघातको समस्याबारे प्रकाश पार्दै मेडिका इन्स्टिच्युट अफ कार्डियाक साइन्सेस, कोलकाताका निर्देशक डा. दिलीप कुमारले भने, ‘हृदयसम्बन्धी रोगले २५-३०% मृत्यु हुने गर्छ। मुटुसम्बन्धी रोगहरूमध्ये हृदयघात एक प्रगतिशील दीर्घकालीन अवधिको अवस्था हो। जसमा मुटुको मांसपेशीले शरीरको आवश्यकता पूरा गर्न पर्याप्त रगत पम्प गर्न सक्दैन। कोरोनरी धमनी रोग हृदयघातको प्रमुख कारण हो। उच्च रक्तचाप, मधुमेह र मोटोपनाले हृदयघातको जोखिम बढाउँछ। सास फेर्न गाह्रो हुने र सुन्निने हृदयघातका मुख्य लक्षणहरू हुन्। भारतमा हृदयघातको घटना बढ्दै गएको छl’

हृदयघातको उपचारको बारेमा कुरा गर्दै मेडिका सुपरस्पेशलिटी अस्पताल कोलकाताका वरिष्ठ परामर्शदाता इन्टरभेन्शनल कार्डियोलोजिस्ट र इलेक्ट्रोफिजियोलोजिस्ट  डा प्रोफेसर रोबिन चक्रवर्तीले भने, ‘विश्वभर हृदयघातका बिरामीहरूको संख्या तीव्र रूपमा बढ्दै गएको छ। हृदयघात एक फरक प्रकारको मुटु हो। यो मुटुको रोग हो जुन हृदयघात र कार्डियक अरेस्ट जस्ता अन्य हृदय रोगहरु भन्दा पूर्णतया फरक छ। हृदय विफलतामा जब पम्पिंग कार्य ४०% ले काम गर्दछ, यसको मतलब मुटुले पर्याप्त मात्रामा संचार गर्न असमर्थ हुन्छ। रगत र यो हार्ट फेल पनि हुनसक्छ। हर्ट फेलको उपचार शुरु गर्ने समय यही हो। हृदयघातको उपचारका लागि केही औषधीहरू छन् जसले मुटुको विकृति कम गर्छ। औषधिबाहेक जीवनशैलीमा परिवर्तनहरू जस्तै नियमित व्यायाम, सन्तुलित आहार पनि महत्त्वपूर्ण छ जसले हृदयघातको जोखिम कम गर्छl’

विकास खरेले अझ भने, ‘हार्ट फेलियरको एक गम्भीर साथै डरलाग्दो अवस्था हो अनि यो अवस्थाबारे चेतना जगाउनु पनि महत्त्वपूर्ण छ। यस सन्दर्भमा, हामी पश्चिम बङ्गाल र देशभर तीन सयवटा भन्दा बढी ‘हार्ट फेलियर विफलता’ क्लिनिकहरू पनि स्थापना गर्नेछौं ताकि बिरामीहरूले चाँडै पत्ता लगाउन र स्वास्थ्य सेवा निर्णयहरू लिन सकून्l’

एचएफ भएका बिरामीहरूलाई परम्परागत रूपमा एआरबी (एन्जियोटेन्सिन रिसेप्टर ब्लकरहरू) /एएल (एसीई अवरोधकहरू) मुख्य औषधिको रूपमा सिफारिस गरिएको थियो। सन् २०१७ मा शुरु गरिएको सैकुब्यूट्रिल-वलसार्टन, ईएफ (इजेक्शन फ्र्याक्सन) बढाउनमा एआरबीएस/एआईएस भन्दा उच्च मानिन्छ, त्यसैले एचएफआरईएफ बिरामीहरूका लागि अत्यधिक प्रभावकारी छ। सैकुब्यूट्रिल-वलसार्टन हाल एचएफआरईएफ भएका ३०-३५ प्रतिशत बिरामीहरूलाई सिफारिस गरिएको छ, डाक्टरहरूले यो प्रतिशत सही मूल्य निर्धारणको साथ ५०-६० सम्म बढ्न सक्ने विश्वास गर्छन्।