नयाँ दिल्ली: अन्तरिक्षमा आधारित सम्पत्ति र सेवाहरूको बढ्दो खतराबाट जुझ्नका लागि एकीकृत रक्षा कर्मचारी मुख्यालयको रक्षा अन्तरिक्ष एजेन्सीद्वारा ११ देखि १३ नोभेम्बरसम्म पहिलो तीन दिने आकाशीय अभ्यास ‘अन्तरिक्ष अभ्यास-२०२४’ आयोजना गरिएको छ। यो अन्ततरिक्ष अभ्यास आफ्नो किसिमको पहिलो विशेष कार्यक्रम हो र यसले अन्तरिक्ष क्षेत्रमा राष्ट्रिय स्तरका रणनीतिक उद्देश्यहरू पूरा गर्न र सैनिक अभियानहरूमा भारतको अन्तरिक्ष क्षमता एकीकृत गर्न सहयोग पुर्याउने मार्ग प्रशस्त गर्नेछ। चीफ अफ डिफेन्स स्टाफ जनरल अनिल चौहानले उद्घाटन भाषणमा भने, “अन्तरिक्षलाई कहिले अन्तिम सिमा मानिएको थियो, तर अब यो भारतको रक्षा र सुरक्षा प्रणालीको एक महत्त्वपूर्ण आधार बनिसकेको छ।” उनले अझ भने, ‘भारत आफ्नो समृद्ध अन्तरिक्ष अन्वेषणको इतिहास र बढ्दो सैनिक क्षमताहरूका साथ, अब अन्तरिक्षमा आधारित क्षमताहरूको सामना गर्नका लागि राम्रो स्थितिमा छ।‘ जनरल चौहानले विशेष रूपमा भने, ‘अन्तरिक्ष तीव्र गतिमा भीडभाडपूर्ण, प्रतिस्पर्धात्मक, व्यावसायिक र प्रतिस्पर्धी बन्ने क्रममा छ। उनले रक्षा अनुसन्धान र विकास संगठन, भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठन र शैक्षिक समुदायसँगको सहकार्यमा नवाचारलाई प्रवर्धन गर्न र अत्याधुनिक प्रविधिहरू र प्रणालीहरूको विकास गरेर अन्तरिक्षमा हाम्रो राष्ट्रिय हित सुरक्षित गर्न जोड दिएका छन्।‘

यस अन्तरिक्ष अभ्यासको उद्देश्य अन्तरिक्षमा आधारित सम्पत्ति र सेवाहरूको राम्रो बुझाइ प्राप्त गर्नु र सरोकारवाला पक्षहरू बीच अन्तरिक्ष क्षेत्रमा प्रक्रिया सम्बन्धी निर्भरताको बुझाइ हासिल गर्नु हो। यसका साथै, यसको उद्देश्य अन्तरिक्षमा आधारित सेवाहरूमा अवरोध वा व्यवधानको अवस्थामा संचालनका लागि प्रक्रिया समस्याहरूको पहिचान गर्नु पनि हो। यसमा सेना, नौसेना र वायुसेना कर्मचारीहरू साथै रक्षा अन्तरिक्ष एजेन्सी र यसको सम्बन्धित इकाइहरूको सहभागिता हुनेछ। एकीकृत रक्षा कर्मचारी मुख्यालय अन्तर्गत रक्षा साइबर एजेन्सी, रक्षा गुप्तचर एजेन्सी र सामरिक बल कमाण्डका विशेषज्ञ शाखाहरू पनि अभ्यासको संचालनमा सक्रिय भागीदार हुनेछन्। यसमा भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठन र रक्षा अनुसन्धान र विकास संगठनका प्रतिनिधिहरू पनि भाग लिनेछन्। -पीआईबी