नयाँ दिल्ली: भारतका ५०औँ मुख्य न्यायाधीश, न्यायमूर्ति डी वाई चन्द्रचुडको सर्वोच्च अदालतमा अन्तिम कार्यदिवस थियो। भोलि १० नोभेम्बरमा उनी सेवानिवृत्त भएपछि न्यायमूर्ति संजीव खन्नाले देशका ५१औँ मुख्य न्यायाधीशको रूपमा कार्यभार ग्रहण गर्नेछन्। विदाई समारोहका दौरान भावुक हुँदै न्यायमूर्ति चन्द्रचुडले भने, ‘हामी सबै यहाँ यात्रीका रूपमा आएका हौं, केही समयका लागि आउने, आफ्नो काम गर्ने र फेरि जाने। अदालतको यो संस्था सधैं अघि बढिरहन्छ, जहाँ फरक विचार भएका मानिसहरू आउने गर्छन्।‘ न्यायमूर्ति चन्द्रचुडले आफ्नो विदाई समारोहमा भावुक हुँदै भने, ‘सर्वोच्च अदालतको कार्य वातावरणले उनलाई सधैं प्रेरित गर्‍यो।जब म सानो थिएँ, म सर्वोच्च अदालतमा आएर यहाँका कार्यवाहीहरू हेर्थें। बम्बे उच्च न्यायालयका न्यायमूर्ति चागलाबाट पनि म धेरै प्रेरित थिएँ।‘ उनले अझ भने, ‘म विश्वस्त छु कि न्यायमूर्ति खन्नाले यो संस्थालाई मजबूती र गरिमासँग अघि बढाउनुहुनेछ।‘ आफ्नो कार्यकालका अनुभवहरू साझा गर्दै न्यायमूर्ति चन्द्रचुडले भने, ‘मलाई सर्वोच्च अदालतले जीवनलाई नयाँ दृष्टिकोणले हेर्न सिकायो। उनले यो पनि भने कि कुनै मुद्दा पहिलाको मुद्दाजस्तो हुँदैन, र यदि उनले अदालतमा कसैलाई दुःख पुर्‍याएको भए माफी चाहन्छन्। सर्वोच्च अदालत बार एसोसिएसन (एससीबीए) का अध्यक्ष कपिल सिब्बलले पनि विदाई समारोहमा न्यायमूर्ति चन्द्रचुडका कार्य गुणहरूको प्रशंसा गरे। उनले भने, ‘हामी सबैलाई थाहा छ, हामी कुनै पनि न्यायाधीशको आलोचना गर्नसक्छौं, किनकि पूर्णता भन्ने कुनै कुरा हुँदैन। तर न्यायमूर्ति चन्द्रचुडलाई हामी उनका निर्णय, सरलता, धैर्य र महान न्यायाधीशको रूपमा मूल्यांकन गर्छौं।‘ कपिल सिब्बलले अझ भने, ‘न्यायमूर्ति चन्द्रचुड जटिल र विवादास्पद मुद्दाहरूलाई सुल्झाउन सदैव तत्पर रहन्थे। जस्तै, अनुच्छेद ३७० र चुनावी बन्डको मुद्दालाई उनले स्पष्टताका साथ सुल्झाए।‘ न्यायमूर्ति चन्द्रचुडले ९ नोभेम्बर २०२२ मा भारतका ५०औँ मुख्य न्यायाधीशको रूपमा शपथ लिएका थिए। १३ मई २०१६ मा उनलाई इलाहाबाद उच्च न्यायालयबाट सर्वोच्च अदालतमा पदोन्नति गरिएको थियो। आफ्नो कार्यकालमा उनले धेरै महत्वपूर्ण र ऐतिहासिक निर्णयहरू गरेका छन्, जसले भारतीय न्यायपालिकाको प्रतिष्ठालाई अझ बलियो बनाएको छ। न्यायमूर्ति चन्द्रचुडको कार्यकाल न्यायपालिकाका लागि अत्यन्त महत्वपूर्ण र प्रेरणादायक रह्यो, जसमा उनले न्यायिक स्वतन्त्रता, संविधानका मूल्यहरू र मानवअधिकारहरूको रक्षा गरे। अब न्यायमूर्ति संजीव खन्नाको नेतृत्वमा सर्वोच्च अदालतको नयाँ यात्रा शुरु हुनेछ।