दाँत हाम्रो शरीरको संरक्षक हो। यदि दाँत स्वस्थ छ भने पक्कै पनि हामी पनि स्वस्थ छौं। एक निश्चित उमेर पछि दाँत संवेदनशिल हुने सुनिन्छ। संवेदनशिलता भनेको तपाईले जे खानुस्, तातो वा चिसो, दाँतको सम्पर्कमा आउने बित्तिकै तपाईले दाँतमा दुखाइ महसुस गर्न थाल्नुहुन्छ। यो अवस्था अचानक वा अचानक आउँदैन तर क्रमशः विकसित हुन्छ। दाँतको माथिल्लो तहलाई इनामेल भनिन्छ। यसको कार्य भनेको भित्रको संवेदनशील डेन्टाइनलाई बचाउनु हो। दाँतको तेस्रो र भित्री भागलाई पल्प भनिन्छ। स्नायु फाइबरको छेउ दाँतको डेन्टाइन भागमा पाइन्छ। यी फाइबर पल्प तिर जान्छन्। दाँतको माथिल्लो तहको इनामेल कडा हुन्छ र स्नायु फाइबरको अभावले चिसो वा तातो महसुस गर्न सक्दैन, तर गिजा पछाडि सर्यो वा इनामेल कुनै पनि तरिकाले बिग्रियो भने डेन्टाइन बाहिर देखिन थाल्छ। एक पटक यो समस्या उत्पन्न भएपछि, चिसो मौसममा कुनै पनि कडा खाना खान गाह्रो हुन्छ। चिनीले विशेष गरी असह्य पीडा दिन्छ किनभने कुनै पनि मीठो पदार्थ डेन्टाइनको सम्पर्कमा आउँदा डेन्टाइनले त्यसबाट ओसिलो बनाउने प्रयास गर्छ। कडा चिसो हावाको सम्पर्कले पनि तीव्र दुखाइ वा दाँत दुख्ने कारण बनाउँछ।

समस्याको कारण: दाँतको उचित हेरचाह नगर्नु यो समस्याको प्रमुख कारण हो।  यदि राम्रोसँग ब्रस गरिएन भने, दाँतमा ब्याक्टेरियाको तह (प्लेक पनि भनिन्छ) जम्मा हुन्छ, जसले गिजालाई नोक्सान पुर्‍याउँछ।

संवेदनशील दाँतको उपचार: दाँतमा जमेको प्लाकलाई नरम ब्रसको सहायताले सफा गर्नुपर्छ। हलुका हातले गोलाकार गतिमा खाना घुमाएर, पहिले गिजा र दाँतमा अड्किएका खानाको कणहरू हटाउनु पर्छ। त्यसपछि, दाँत हरेक दिन पाँच मिनेट, माथि र तल, छेउमा, भित्र र बाहिर सफा गर्नुपर्छ। दाँत सफा गर्न विशेष रूपमा तयार पारिएको टूथपेस्ट प्रयोग गर्नुपर्छ जसमा फ्लोराइड पनि हुन्छ। दाँत राम्ररी माझिसकेपछि माउथवाशले कुल्ला गर्नु फाइदाजनक हुन्छ। खानाको बीचमा मिठा चीज वा परिकारहरू बारम्बार खानबाट जोगिनु पर्छ। यसो गर्दा वा खाँदा ब्याक्टेरिया बढ्छ। बेलुकी वा राती सुत्नु अघि दाँत माझ्न निश्चित हुनुहोस्। अम्लीय पदार्थ वा जुस, सरबत आदि सेवन गर्दा वा पिउने क्रममा परालको प्रयोग गर्नुपर्छ ताकि एसिड दाँत वा गिजामा नपुगेको होस्, नत्र दाँत दुख्ने गर्छ।

थोरै सावधानी तर यसका फाइदा धेरै छन्। जसका कारण मुख र खानाबाट शरीरमा प्रवेश गर्ने ब्याक्टेरिया शरीरमा प्रवेश गर्न सक्दैनन्। जसका कारण खाद्यान्न तथा नहर सम्बन्धी रोग लाग्ने सम्भावना नगण्य हुन्छ। दाँतको हेरचाह र सुरक्षाका लागि नियमित रूपमा उपाय अपनाइयो भने दाँत सुन्दर र आकर्षक देखिने मात्रै होइन, आयु पनि बढ्छ। तपाईको उमेर पनि बढ्नु स्वभाविक हो।

अस्वीकरण: प्रस्तुत सामग्री केवल सामान्य जानकारीको लागि मात्र प्रस्तुत गरिएको होl द् रिपब्लिक इण्डियनको यो आफ्नो दाबी होइनl सधैँ आफ्नो चिकित्सकसित परामर्श लिनुहोस्l