काङ्गला फोर्ट(मणिपुर): राज्य पुरातत्व, कला र संस्कृति विभाग, मणिपुर सरकारले आज बिहान मणिपुरको काङ्गला फोर्टमा महाराज नरसिंहको १७४औं पुण्यतिथिको आयोजना गरेको छ। कार्यक्रमको सुरुवात महाराजकुमारी हेमामन्जुरी (सनतोम्बी)को नेतृत्वमा श्री श्री गोविन्द जिउ जलकेली पालको प्रस्तुतिबाट भएको थियो। कार्यक्रममा प्रमुख अतिथिको रुपमा उपस्थित हुदै आयुक्त (कला तथा संस्कृति) श्री एम.जय सिंहले यस दिनको ऐतिहासिक महत्वबारे प्रकाश पार्दै अप्रिल ११, १८५० देखि यो दिवस मनाइँदै आएको बताउनुभयो। सिंहले भने कि सन् १८४४ देखि १८५० सम्म महाराजा नरसिंहको प्रशंसा भएको उनको शासनकालमा उनको उल्लेखनीय योगदानको लागि हो । जसमा कान्छीपुरमबाट काङ्लामा शाही दरबार सार्न, दुई काङ्ला शाको निर्माणको सुरुवात, राष्ट्रिय एकतालाई प्रवद्र्धन गर्न मेरा हौचोङ्वा पर्वको शुरुवात समावेश थियो। विभिन्न प्रयासहरू जसले मणिपुरको अर्थतन्त्रलाई बलियो बनायो। महाराजा नरसिंहलाई निस्वार्थ र परोपकारी शासकका रूपमा स्वीकार गर्दै आयुक्तले उहाँको त्याग र आदर्शको सम्मान गर्नुपर्नेमा जोड दिँदै देशभक्ति र राष्ट्रवादको सिद्धान्तलाई आत्मसात् गर्न युवाहरूलाई आग्रह गर्नुभयो। कार्यक्रममा वक्ताको रुपमा बोल्दै निर्देशक (कला तथा संस्कृति), मणिपुर, श्री के. दिनमणि सिंहले दिनको ऐतिहासिक महत्वको बारेमा विस्तृत जानकारी दिए र प्यालेस कम्पाउन्ड, इम्फालमा थङ्गल सामान्य मन्दिरमा ‘लाइट एन्ड साउन्ड’ परियोजनाको योजना घोषणा गरे। परियोजनाको उद्देश्य मणिपुरको इतिहासको कल्पना गर्ने हो, जसले युवा र पर्यटक दुवैलाई फाइदा पुर्‍याउँछ। समारोहमा श्री श्री गोविन्द जिउ जलकेली पालाप्रति पुष्पहार अर्पण, गार्ड अफ अनर, बन्दुकको सलामी, अन्तिम ध्वनि बजाउने, दुई मिनेट मौन धारण गर्ने र श्रद्धाञ्जली लगायतका परम्परागत अनुष्ठानहरू समावेश थिए। कार्यक्रममा महाराज नरसिंहका महानुभावहरू, सरकारी अधिकारीहरू र आफन्तहरूको उपस्थिति थियो र मणिपुरको समृद्ध सांस्कृतिक सम्पदाको संरक्षणको महत्त्वमा जोड दिइएको थियो।