सियरा लियोन: मानव हड्डीबाट बनेको साइकोएक्टिभ ड्रगले पश्चिम अफ्रिकी देश सिएरा लियोनमा दुर्व्यसनीहरूलाई चिहान खन्न बाध्य बनाएको छ। एक रिपोर्टका अनुसार यो भयानक खतराले सियरा लियोनलाई राष्ट्रिय आपतकाल घोषणा गर्न बाध्य बनाएको छ। फ्रीटाउनका पुलिस अधिकारीहरूले ‘जोम्बी’ ड्रग्स बनाउनका लागि चिहान खन्न खोज्ने मानिसहरूलाई रोक्न कब्रिस्तानको सुरक्षा गरिरहेका छन्। यो औषधीलाई कुश भनिन्छ र यो विभिन्न प्रकारका विषाक्त पदार्थबाट बनेको हुन्छ, जसको ठूलो हिस्सा मानव हड्डी हो।

यो औषधी पहिलो पटक पश्चिम अफ्रिकी देशमा करिब छह वर्ष पहिले देखा परेको थियो। आउटलेटका अनुसार, औषधिले सम्मोहन उच्च उत्पादन गर्छ जुन धेरै घण्टासम्म रहन सक्छ। लागुऔषध देशमा व्यापक समस्या बनेको छ र यसका व्यापारीहरू माग पूरा गर्न हजारौं चिहानहरूबाट कंकाल चोर्दै गम्भीर लुटेरा बनेको बताइएको छ। आउटलेटका अनुसार, सियरा लियोनका अध्यक्ष जुलियस माडा बायोले भने, ‘हाम्रो देश हाल लागूऔषध र पदार्थको दुरुपयोग, विशेष गरी सिन्थेटिक ड्रग कुशको प्रभावका कारण अस्तित्वमा खतराको सामना गरिरहेको छ।’ ‘लागुऔषध प्रयोगकर्ताहरूमा बढ्दो मृत्युदर भएको छ’, उनले भने। लागुऔषध दुर्व्यसन उन्मूलनका लागि कार्यदल गठन गरिएको पनि उनले बताए। यसको अर्थ लागुऔषध दुर्व्यसनबाट पीडित व्यक्तिहरूलाई हेरचाह र सहयोग गर्न तालिमप्राप्त पेशेवरहरूको पर्याप्त कर्मचारी हुने गरी प्रत्येक जिल्लामा यस्ता केन्द्रहरू निर्माण भइरहेका छन्।

साथै, अधिकारीहरूलाई यस औषधिको आपूर्ति श्रृंखला रोक्न अनुसन्धान, पक्राउ र अभियोग सञ्चालन गर्न भनिएको छ। हाल, फ्रीटाउन देशको एक मात्र शहर हो जहाँ लागुऔषध मुक्ति केन्द्र छ। यो वर्षको शुरुमा सेनाको तालिम केन्द्रमा सय शय्याको यो केन्द्र स्थापना गरिएको हो। पर्याप्त सुविधा नहुँदा विज्ञहरूले यसलाई ‘पुनर्स्थापना केन्द्रभन्दा पनि होल्डिङ सेन्टर बढी’ भनेर वर्णन गरेका छन्। सियरा लियोन मनोचिकित्सा अस्पतालका प्रमुख डा. अब्दुल जल्लोहले राष्ट्रपतिको आपतकालीन घोषणालाई सही कदम र औषधीको प्रयोगलाई रोक्नको लागि महत्त्वपूर्ण हुने बताए। कुश लागूऔषध सेवनका कारण मृत्यु हुनेको बारेमा आधिकारिक जानकारी छैन तर फ्रिटाउनका एक डाक्टरले बीबीसीलाई बताएअनुसार पछिल्ला केही महिनामा औषधी सेवन गरेपछि अंग फेल भएर धेरै युवाको मृत्यु भएको छ। कुश-सम्बन्धित रोगहरूको लागि सिएरा लियोन मनोचिकित्सा अस्पताल भर्ना २०२० र २०२३ को बीचमा ४,००० प्रतिशतले वृद्धि हुने अपेक्षा गरिएको छ।