नयाँ दिल्ली: केरलाको भिजिङगामको समुन्द्रमा २८.४०० केजी एम्बरग्रीस फेला परेको माछा मार्ने समूहले प्रशासनलाई बुझाएको छ। एम्बरग्रीस ह्वेल माछाको बान्ता हो, जसको अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा उच्च माग छ। यद्यपि, यो शुक्राणु ह्वेल भारतमा संरक्षित प्रजातिहरूमा समावेश गरिएको छ, त्यसैले यसको कुनै पनि उत्पादनको बिक्री निषेध गरिएको छ।

माछा मार्नेहरूले शुक्रबार प्राप्त गरी तटीय पुलिसलाई बुझाएका थिए। पुलिसले एम्बरग्रीसलाई वन विभागलाई बुझाएको र अनुसन्धानका लागि राजीव गान्धी सेन्टर फर बायोटेक्नोलोजी (आरजीसीबी) मा लगिएको बताएको छ। १ किलो ह्वेल बान्ताको मूल्य बजारमा करिब १ करोड रुपियाँ पर्छ। यस हिसाबले माछा मार्नेहरूले पाएको एम्बरग्रीसको रकम २८ करोडभन्दा बढी थियो। ह्वेल बान्ताको लागत सधैं समान छैन। यसको मूल्य हेरेपछि मात्रै अनुमान गर्न सकिन्छ। बान्ताको अवस्थाअनुसार यसको मूल्य घट्दै जान्छ।

एम्बरग्रीसलाई यसको मूल्यको कारणले तैरिरहेको सुन पनि भनिन्छ। गत वर्ष केरला पुलिसले करिब ३० करोडको एम्बरग्रीस बरामद गरेको थियो। यो खैरो रंगको मोम जस्तो ठोस पदार्थ हो। एम्बरग्रीस सबैभन्दा आश्चर्यजनक प्राकृतिक घटना मध्ये एक मानिन्छ। जब ह्वेलले आफ्नो शिकार (स्क्विड वा कटलफिस) खान्छ, कहिलेकाहीँ अपच गर्न नसकिने तत्वहरू पच्नुअघि नै बाहिर आउँछन्। एम्बरग्रिस ह्वेलको आन्द्रामा उत्पादन हुन्छ। पूर्वी देशहरूमा यसलाई औषधि र मसलाको रूपमा प्रयोग गरिन्छ, जबकि पश्चिममा यसलाई लामो समयसम्म उच्च-स्तरीय अत्तरको सुगन्ध सुरक्षित गर्न प्रयोग गरिन्छ। यद्यपि, यसको गन्ध धेरै कडा र खराब छ।

यो संसारको सबैभन्दा ठूलो दाँत भएको ह्वेल र शिकारी हो। यो स्पर्म व्हेल परिवारको एक मात्र जीवित प्रजाति हो, त्यसैले यसलाई भारतमा संरक्षित जनावरहरूको श्रेणीमा राखिएको छ। यस बाहेक, यस परिवारका अन्य २ प्रजातिहरू छन् – पिग्मी स्पर्म व्हेल र बौना स्पर्म व्हेल। यसलाई सन् १९७० मा एक लोपोन्मुख प्रजाति घोषणा गरिएको थियो र यसको बान्ता तस्करी को लागी हरेक दिन पक्राउ गरिन्छ।