नयाँ दिल्ली: चन्द्रयान-३ को चन्द्रमाको दक्षिणी ध्रुवमा सफल अवतरणको १०औं दिनमा, इसरोले शनिबार आदित्य एल-१ मिशन शुरु गर्यो। आदित्यले सूर्यको अध्ययन गर्नेछन्। यसलाई पीएसएलभी-सी५७ को एक्सएल संस्करण रकेट मार्फत श्रीहरिकोटाको सतीश धवन अन्तरिक्ष केन्द्रबाट बिहान ११.५० बजे प्रक्षेपण गरिएको थियो। रकेटले आदित्यलाई ६३ मिनेट १९ सेकेन्डपछि २३५ x १९५०० किलोमिटरको कक्षमा छोड्यो। करिब ४ महिनापछि लगरेन्ज पोइन्ट–१ पुग्नेछ। यस बिन्दुमा ग्रहणको कुनै प्रभाव छैन, जसका कारण यहाँबाट सजिलैसँग सूर्यको बारेमा अनुसन्धान गर्न सकिन्छ। यस मिशनको अनुमानित लागत ३७८ करोड रुपियाँ छ।

पीएसएलभी रकेटले आदित्यलाई २३५ x १९५०० किलोमिटरको पृथ्वीको कक्षमा छोड्यो। १६ दिनसम्म पृथ्वीको कक्षमा रहनेछ। ५ पटक थ्रस्टर फायरिङ गरेर कक्षा बढाइनेछ। फेरि आदित्यको थ्रस्टरले फायर गर्नेछ र एल-१ बिन्दु तर्फ अघि बढ्नेछ।११० दिनको यात्रापछि आदित्य अब्जर्भेटरी यस बिन्दुको नजिक पुग्नेछ। थ्रस्टर फायरिङ मार्फत आदित्यलाई एल-१ बिन्दुमा राखिनेछ। आदित्य स्पेसक्राफ्टलाई एल-१ बिन्दुमा पुग्न करिब १२५ दिन अर्थात ४ महिना लाग्नेछ। यी १२६ दिनहरू ६ जनवरी २०२४ मा पूरा हुनेछन्। यदि मिसन सफल भयो र आदित्य अन्तरिक्ष यान लंग्रेजियन बिन्दु १ मा पुग्यो भने, यो नयाँ वर्षमा इसरोको लागि ठूलो उपलब्धि हुनेछ। लगरेन्ज बिन्दुहरू इटालियन-फ्रान्सेली गणितज्ञ जोसेफ-लुइस लगरेन्ज पछि नाम दिइएको छ। यसलाई बोलचालमा एल-१ भनिन्छ। पृथ्वी र सूर्यको बीचमा पाँचवटा यस्ता बिन्दुहरू छन्, जहाँ सूर्य र पृथ्वीको गुरुत्वाकर्षण बल सन्तुलनमा रहन्छ र केन्द्रापसारक बल बन्छ। यस्तो अवस्थामा यदि कुनै वस्तुलाई यस स्थानमा राखियो भने दुवैको बीचमा सजिलै स्थिर रहन्छ र ऊर्जा पनि कम हुन्छ। पहिलो लगरेन्ज बिन्दु पृथ्वी र सूर्य बीच १.५ मिलियन किलोमिटरको दूरीमा छ।