ओटावा: क्यानडाको युकोनमा ३० हजार वर्षअघि बाँचेको एक संरक्षित शिशु म्यामथ फेला परेको छ। विज्ञहरूका अनुसार यो उत्तरी अमेरिकामा अहिलेसम्म भेटिएको ‘सबैभन्दा पूर्ण म्यामथ’ हो। यो बच्चा म्यामथको नाम ‘नन चो गा’ हो, जसको अर्थ हान भाषामा ‘ठूलो बच्चा जनावर’ हो। यो म्यामथ पर्माफ्रोस्टमा जमेको थियो जसले गर्दा यसको अवशेषको संरक्षण भयो। पर्माफ्रोस्ट पृथ्वीको सतहमा वा तलको जमिन हो जसको तापक्रम लगातार दुई वर्ष वा सोभन्दा बढी समयसम्म शून्य डिग्री सेल्सियसभन्दा तल रहन्छ। क्लोन्डाइक गोल्ड फिल्डमा काम गर्ने कामदारहरूले यो विशाल पत्ता लगाए। तस्वीरमा देख्न सकिन्छ कि म्यामथको छाला अझै पहिलेको जस्तै छ र कपालका केही टुक्राहरू अझै पनि शरीरमा टाँसिएका छन्।

थप अनुसन्धानले पत्ता लगाएअनुसार यो म्यामथ महिला थियो र हजारौं वर्ष पहिले युकोनमा अवस्थित जङ्गली घोडा, गुफा सिंह र विशाल स्टेप्पे बाइसनसँग बस्थ्यो। “युकोन सधैं आफ्नो हिम युग र बेरिङ्गिया अनुसन्धानका लागि अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा परिचित छ,” पर्यटन र संस्कृति मन्त्री रञ्ज पिल्लैले एक विज्ञप्तिमा भने। उनले भने, ‘संरक्षित बेबी वूली म्यामथ नुन चो गाको अत्यन्तै महत्त्वपूर्ण आविष्कारबाट हामी छक्क परेका छौंl’ “युकोन सरकार र खानी कामदारहरू बीचको बलियो साझेदारी बिना यस प्रकारको खोज सम्भव थिएन,” मन्त्रीले भने। नुन चो गा आफ्नो खुट्टामा पल्टिएको छ र उनका दुवै आँखा बन्द छन्। यसको बलियो काँध अहिले कमजोर भएको छ। म्यामथको अत्यन्त राम्रोसँग संरक्षित शरीरले विशेषज्ञहरूलाई चकित पारेको छ। यसका खुरहरूमा अहिले पनि खम्बाहरू यथावत छन् र आज पनि यसको छाला जीवित जनावरको जस्तै छ।