दक्षिण अफ्रिकामा जीवाश्मविद्हरूले विश्वको सबैभन्दा पुरानो चिहान फेला पारेका छन्। यी वैज्ञानिकहरू भन्छन्, ‘यो सबैभन्दा पुरानो मानिसको अन्त्येष्टि गर्ने ठाउँ हो जहाँ त्यस्ता मानिसहरूलाई गाडिएको थियो जसको दिमाग सानो थियो। यी मानिसहरू पहिले जटिल व्यवहार गर्न असक्षम थिएl’ यो खोज प्रसिद्ध जीवाश्मविद् ली बर्गरको नेतृत्वमा सम्पन्न भएको हो। अन्वेषकहरूले सोमबार भनेअनुसार उनीहरूले जोहानेसबर्गमा युनेस्कोको विश्व सम्पदा स्थल नजिकै जे फेला पारेका थिए उनीहरू छक्क परे। यो दफन स्थल होमो नालेदी, रूख आरोही र ढुंगे युगको मानव हो।
यो कब्रिस्तान एउटा गुफा भित्र फेला परेको छ, जहाँ मानवहरू ढुंगे युगमा बस्थे। यो जमिनमा करिब ३० मिटर वा १०० फिट गाडिएको छ। यो अनुसन्धान अहिलेसम्म प्रकाशित भएको छैन र आउँदो दिनहरूमा ईलाइफमा जारी गरिनेछ। वैज्ञानिकहरूले लेखेका छन्, ‘यी दफन गरिएकाहरू कम्तिमा एक मिलियन वर्ष पहिले मानव हस्तक्षेप थियो भनेर सुझाव दिन पर्याप्त छन् र रेकर्ड गरिएको सबैभन्दा पुरानो प्रमाण हो। वैज्ञानिकहरूले निकालेका निष्कर्षहरूले मानव विकासको वर्तमान बुझाइलाई चुनौती दिन्छ। यो सामान्यतया विश्वास गरिन्छ, ठूला मस्तिष्क भएका मानिसहरूलाई मृतकलाई गाड्ने जस्ता जटिल गतिविधिहरू गर्न आवश्यक थियो।
हात र खुट्टाको घुमाउरो औंलाहरू बाहेक, तिनीहरूका हातहरू औजारहरू चलाउन सक्षम थिए र तिनीहरूले पनि आजका मानिसहरू जस्तै हिंड्न खुट्टा प्रयोग गरे। सन् २०१३ मा बर्जरले होमो नालेदी पत्ता लगाएका थिए। यो खोजले मानिस सीधा रेखामा विकसित भएको धारणालाई हटाउन मद्दत गर्यो। यो प्रजातिको नाम ‘राइजिङ स्टार’ गुफाबाट राखिएको हो, जहाँ सन् २०१३ मा पहिलो पटक मानव हड्डी भेटिएको थियो। स्मिथसोनियनको मानव उत्पत्ति कार्यक्रमका निर्देशक रिक पोट्सले भने, ‘अझ धेरै कुरा आउन बाँकी छl’ यद्यपि उनी यस अनुसन्धानको हिस्सा थिएनन्।
About Author
