छाया बिनाको कुनै एउटा विशेष दिन हुन्छ भन्दा उदेक लाग्नु स्वाभाविक होl कतिलाई यसमा विश्वास लाग्दैनl यो हप्ता कोलकातामा एउटा यस्तै अनौठो खगोलीय घटना हुन गइरहेको छ। यहाँ केहि समयको लागि कुनै वस्तुको छाया देखिने छैन। यस्तो अवस्थामा कुनै पनि वस्तुमा छाया नपरेको दिनलाई छाया शून्य दिवस भनिन्छ। हाम्रो दैनिक जीवनमा, हामी सूर्य र चन्द्रग्रहण, आकाशमा ग्रहहरूको पङ्क्ति वा कहिलेकाहीं उल्का र धूमकेतुहरूको उपस्थिति बाहेक अन्य खगोलीय घटनाहरूलाई धेरै महत्त्व दिदैनौं।
एस्ट्रोनोमिकल सोसाइटी अफ इण्डिया (एएसआई)का अनुसार शून्य छाया दिन त्यो दिन हो जसमा सूर्य ठ्याक्कै माथि हुन्छ, तर छाया पर्दैन। यस्तो अवस्थामा मानिस मात्र होइन, यस समयमा कुनै पनि कुराको छाया हुँदैन। यस्तो भनिएको छ, वास्तविक घटना एक सेकेन्डको एक अंशको लागि मात्र रहन्छ, तर यसको प्रभाव लगभग डेढ मिनेटसम्म रहन्छ। यो शहर भूमध्य रेखाबाट लगभग २,५०० किमी र क्यान्सर ट्रपिकबाट लगभग ९३.५ किमी टाढा छl’
यस वर्ष कोलकाताको लागि शून्य छाया दिन, भूमध्य रेखाबाट लगभग २,५०० किलोमिटर र नादिया जिल्लाको कृष्णनगर शहर नजिकैबाट गुजरने क्यान्सर ट्रपिकबाट लगभग ९३.५ किलोमिटर, ५ जूनमा हुनेछ र शून्य छाया क्षण ११.३४ आईएसटीमा हुनेछ। लगभग २२.५° एनको अक्षांशमा अवस्थित कुनै पनि स्थानको लागि, सूर्य त्यस दिन दिउँसो सीधै माथि हुनेछ, यद्यपि भारतमा विभिन्न स्थानहरूमा फरक फरक समयमा हुन्छ। कोलकाता र वरपरका क्षेत्रहरूका लागि शून्य छाया क्षण फेरि ११.४१ आईएसटी ७ जुलाईमा हुनेछ, जब मध्य दिउँसो सूर्य स्पष्ट रूपमा दक्षिणतिर सर्नेछ, जसलाई दक्षिणायन पनि भनिन्छ। पश्चिम बङ्गालमा, पहिलो शून्य छाया दिन १३ जून (११.३८ आईएसटी) बर्दवान, १७ जून (११.३६ आईएसटी) मा कृष्णनगर र १८ जून (११.३७ आईएसटी) मा मायापुमा हुनेछ, जुन क्यान्सर ट्रपिकबाट १ किलोमिटर दक्षिणमा अवस्थित छ। यो उत्तरी सीमा भन्दा बाहिर कुनै पनि स्थानमा शून्य छाया दिन हुनेछैन। दोस्रो शून्य छाया दिन कृष्णनगरमा २५ जून (११.३८ आईएसटी), बर्दवान २९ २९ (११.४२ आईएसटी) र मायापुरमा २४ (११.३८आईएसटी) मा हुनेछ।