कोलकाता: अल्ट्राटेक सिमेन्ट लिमिटेड, भारतको सबैभन्दा ठूलो सिमेन्ट तथा रेडिमिक्स कंक्रीट (आरएमसी) कम्पनी र कूलब्रुक, एक रूपान्तरण प्रविधि र इन्जिनियरिङ कम्पनीले संयुक्त रूपमा कूलब्रुकको रोटोडायनामिक हीटरटीएम (आरडीएच) प्रविधिलाई अल्ट्राटेकको सिमेन्ट उत्पादन गर्ने एकाइमा कार्यान्वयन गर्न परियोजना विकास गर्नेछ। अल्ट्राटेक सिमेन्ट उत्पादन प्रक्रियाको डेकार्बोनाइजेशनका लागि कूलब्रुकको क्रान्तिकारी प्रविधि प्रयोग गर्ने पहिलो औद्योगिक खेलाडीहरूमध्ये एक हुनेछ। आरडीएच टेक्नोलोजीले सिमेन्ट उत्पादनमा तताउने प्रक्रियाहरूको लागि नवीकरणीय स्रोतहरूबाट विद्युतीकरण प्रयोग गर्दछ र जीवाश्म ईन्धनहरू प्रयोग गर्ने आवश्यकतालाई हटाउँछ, यसरी सिमेन्ट उत्पादनको डेकार्बोनाइजेशनलाई गति दिन मद्दत गर्दछ।

यो परियोजना २०५० को नेट शून्य प्रतिबद्धताअनुसार आफ्नो सञ्चालनको डेकार्बोनाइजेसनलाई गति दिनको लागि अत्याधुनिक प्रविधि समाधानहरूको लाभ उठाउन अल्ट्राटेकको प्रयासहरूको एक हिस्सा हो। आरडीएच प्रविधिको सफल कार्यान्वयनले सिमेन्ट उत्पादन प्रक्रियामा कोइलामा आधारित थर्मल ऊर्जाको प्रयोगलाई कम गर्ने अपेक्षा गरिएको छ। यस परियोजनाले वैकल्पिक इन्धनको सुकाइमा जीवाश्म-इंन्धनमा आधारित ऊर्जाको प्रयोगलाई प्रतिस्थापन गर्न शुरुमा कूलब्रुकको आरडीएच प्रविधिको प्रयोग गर्ने परिकल्पना गरेको छ र परियोजनाबाट सिकेका कुराहरूलाई सिमेन्ट उत्पादन प्रक्रियाहरूको प्रयोगमा विस्तार गर्न प्रयोग गरिनेछ।

अल्ट्राटेकले सिमेन्ट उत्पादन प्रक्रियालाई विद्युतीकरण गर्न रोटोडायनामिक हीटर प्रविधिको प्रयोगलाई संयुक्त रूपमा अन्वेषण गर्न जुन २०२२ मा कूलब्रुकसँग समझदारी ज्ञापन (एमओयू) मा हस्ताक्षर गरेको थियो। कूलब्रुक र अल्ट्राटेकले अब आरडीएचको सफल ठूला पाइलट पाइलट पछि आफ्नो सहयोग विस्तार गरिरहेका छन्। दिसम्बर २०२२ मा नेदरल्याण्ड्सको गेलीनमा रहेको ब्राइटल्याण्ड्सचेमेलोट क्याम्पसमा १००% नवीकरणीय उर्जा प्रयोग गरी, आरडीएच एकाइहरूको तातो उत्पादन क्षमताहरू पाइलटमा वास्तविक समयमा प्रदर्शन गरियो, सिमेन्ट उत्पादनको लागि आवश्यक तापक्रम लक्ष्यमा पुग्ने प्रविधिको क्षमतालाई प्रमाणित गर्दछ।

अल्ट्राटेक सिमेन्ट लिमिटेडका प्रबन्ध निर्देशक केसी झंवरले भने, ‘जीसीसीएको संस्थापक सदस्यको हैसियतमा हामी सन् २०५० सम्ममा नेट जीरो कंक्रीट प्रदान गर्ने क्षेत्रीय आकांक्षाप्रति प्रतिबद्ध छौं। यस उद्देश्यका लागि हामी हरेक क्षेत्रमा आविष्कार गर्न निरन्तर प्रयासरत छौं। कंक्रीटको सम्पूर्ण जीवनको चरण। कूलब्रुकको आरडीएच टेक्नोलोजीले एक रोमाञ्चक प्राविधिक मार्गलाई प्रतिनिधित्व गर्दछ जुन हामी विश्वास गर्छौं कि पूर्ण डेकार्बोनाइजेसन तर्फ हाम्रो प्रगतिलाई द्रुत रूपमा गति दिने क्षमता छ। हामीले हाम्रो मिश्रणमा थप्ने हरेक मेगावाट स्वच्छ ऊर्जाले ठूलो फरक पार्छl’

कूलब्रुकका सीईओ जुनस रौरामोले भने, ‘अल्ट्राटेक सिमेन्ट प्लान्टमा आरडीएच इकाइहरूको तैनाथी रोटोडायनामिक टेक्नोलोजी र स्वच्छ ऊर्जाको शक्तिको ग्राउन्ड ब्रेकिंग प्रदर्शन हुनेछ। हाम्रो पेटेन्ट गरिएको प्रविधिको कारण सिमेन्ट उत्पादनमा जीवाश्म ईन्धनहरू जलाउनु अब लाभदायक हुनेछैन, र अल्ट्राटेक जस्ता उद्योगका नेताहरूले स्वच्छ औद्योगिक क्रान्तिलाई शक्ति दिने ग्राउन्ड ब्रेकिङ उत्पादन विधिहरू अँगालेको देख्न पाउनु राम्रो छl’

कूलब्रुकका कार्यकारी अध्यक्ष, इल्पो क्युओक्कनेनले भने, ‘कूलब्रुककको खेल परिवर्तन गर्ने प्रविधि प्रयोग गरेर अल्ट्रा टेक रोटोडायनामिक प्रविधिको कार्यान्वयनमा नेतृत्व लिने संसारको पहिलो सिमेन्ट उत्पादक मध्ये एक बन्छ। यसले भारतीय भारी उद्योगले सिमेन्ट, फलाम र स्टिल र पेट्रोकेमिकल्स जस्ता आधारभूत सामग्रीहरूको स्वच्छ उत्पादनमा विश्वव्यापी अग्रगामी बन्नको लागि ट्र्याकमा आफूलाई राखेको तथ्यलाई चित्रण गर्दछ। यसले विश्वको नयाँ उत्पादन केन्द्रको रूपमा उभिने उनीहरूको महत्वाकांक्षामा सम्पूर्ण देशको पक्षमा काम गर्नेछl’