नयाँ दिल्ली: मत्स्यपालन, पशुपालन र दुग्ध मन्त्रालयअन्तर्गतको पशुपालन तथा दुग्ध विकास विभागले पश्चिम बङ्गालको दार्जीलिङ र कालेबुङ जिल्लाका गाईवस्तु पाल्नेहरूको चिन्तालाई सम्बोधन गर्न लगनशीलताका साथ काम गरिरहेको छ। गाईवस्तुको यो विनाशकारी रोगले भैंसी र अन्य पशुहरूलाई आफ्नो शिकार बनाउँछ। केन्द्रीय मत्स्यपालन, पशुपालन र दुग्ध (एफएएचडी) मन्त्री परशोत्तम रुपालाले पश्चिम बङ्गालको कालेबुङ र दार्जीलिङ जिल्लामा लम्पी रोग (एलएसडी) को बढ्दो मामलाहरूको बारेमा आफ्नो चिन्ता व्यक्त गरेका छन्l चिन्ता व्यक्त गर्दै सांसद राजु विष्टलाई लेखेको पत्रमा यसबारेमा कारबाही गर्न निर्देशन दिएका छन्।
भारत सरकारको पशुपालन तथा दुग्ध विकास विभागले द्रुत गतिमा काम गर्दै राज्य र जिल्ला पशुपालन विभागका अधिकारीहरूसँग राम्रो समन्वय गरी उनीहरूलाई प्राविधिक र आर्थिक सहयोग उपलब्ध गराउन सबै आवश्यक कदम चालेको छ। फिल्ड प्रमाणीकरणका अनुसार दार्जीलिङ र कालेबुङमा एलएसडीका कारण कुनै पनि गाईवस्तुको मृत्यु भएको छैन। दार्जीलिङमा ४०० र कालेबुङमा २००० खोप नभएका गाईवस्तुहरू संक्रमित थिए, जसमध्ये क्रमशः २०० र १२०० निको भइसकेका छन्। रोग फैलिन नदिन प्रभावित क्षेत्रमा गाईवस्तुलाई रिङ खोप लगाउनेलगायत अन्य सङ्क्रमित गाईवस्तुको उपचार भइरहेको छ। दुवै जिल्लाका भेडा/बाख्रामा एलएसडीको कुनै रिपोर्ट नआएको र खोप नदिइएका गाईवस्तुमा सङ्क्रमण देखिएकोले अवस्था नियन्त्रणमा रहेको छ।
विभागले रोग नियन्त्रण गर्न विभिन्न उपायहरू कार्यान्वयन गर्दै आएको छ, जुन निम्नानुसार छन्:
निगरानी: विभागले निकास योजना मार्फत निगरानी रणनीति तयार गरिसकेको छ, र सबै राज्यहरूमा पठाइएको छ। यस क्षेत्रमा निदान सुविधाहरू सजिलै उपलब्ध छन् र क्षेत्रीय रोग निदान प्रयोगशाला (आरडीडीएल), कोलकातालाई एलएसडीको लागि पीसीआर परीक्षण मार्फत गाईवस्तुहरूको निगरानी गर्न अधिकृत र आर्थिक रूपमा समर्थन गरिएको छ, र राज्यलाई पनि रिपोर्ट गरिएको थियो।
खोप तालिका: राज्यहरूलाई नियन्त्रित र रोकथाम रणनीतिअनुसार नियमित रूपमा खोप लगाउन सल्लाह दिइएको छ। खोप खरिदका लागि समान दरहरू राज्यलाई सूचित गरिएको छ। एएससीएडीअन्तर्गत पश्चिम बङ्गालसहित राज्यहरूलाई ६०:४० को साझेदारीमा वित्तीय सहायता प्रदान गरिन्छ।
कालेबुङ र दार्जीलिङमा आरडीडीएल अधिकारीहरूको भ्रमण: प्रभावित क्षेत्रको मूल्याङ्कन गर्न र जमिनको अवस्था निर्धारण गर्न उत्तर पूर्वी क्षेत्रीय रोग निदान प्रयोगशाला (एनईआरडीडीएल), गुवाहाटी र पूर्वी क्षेत्रीय रोग निदान प्रयोगशाला (ईआरडीडीएल), कोलकाताबाट एक-एक अधिकारी सम्मिलित केन्द्रीय टोली। एलएसडीको राज्य एएचडीलाई नियन्त्रण, रोकथाम र सहयोग गर्न समय सीमा गठन गरिएको छ। पशुपालन तथा दुग्ध विकास विभागले देशमा एलएसडीको समयमै नियन्त्रण र रोकथामका लागि आर्थिक तथा प्राविधिक सहयोगलगायत आवश्यक सबै कदम चालिरहेको छ। तर, पशुपालन राज्यको विषय भएकाले त्यसको कार्यान्वयन राज्य सरकारले गर्ने गरेको छ। -पीआईबी
About Author
