कोलकाता: पश्चिम बङ्गालमा लगभग २२% मानिसहरूलाई उच्च रक्तचापको समस्या छ। प्रदेश स्वास्थ्य विभागको तथ्यांकअनुसार प्रदेशमा करिब १ करोड वयस्कमा उच्च रक्तचापको समस्या छ । यसका लागि, एक राज्य निर्धारित मानक उपचार प्रोटोकल तयार गरिएको छ जसलाई डब्ल्यूएचओ र आईसीएमआरबाट स्वीकृति दिइएको छ। उच्च रक्तचापको उपचारमा प्रोटोकल पालना गर्नु निकै जरुरी रहेको चिकित्सकहरू बताउँछन्।
सही समयमा समात्न नसक्दा उच्च रक्तचापको समस्या साइलेन्ट किलरभन्दा कम नहुने चिकित्सकहरू बताउँछन्। यस सम्बन्धमा फोर्टिस अस्पतालका एसोसिएट कन्सल्टेन्ट कार्डियोलोजी डा पल्लव कुमार बोसले भने, ‘उच्च रक्तचापको समस्या युवावस्थामा बढी देखिने गरेको छ, जसलाई यंग अनसेट हाइपरटेन्सन भनिन्छ। पछि कुनै पनि प्रकारको मुटुको समस्याबाट बच्न उच्च रक्तचापको समयमै उपचार गर्न आवश्यक छ। युवा अवस्थामा उच्च रक्तचापको कारण माध्यमिक उच्च रक्तचाप भन्दा फरक छ। यो मुख्यतया खराब खाने बानी को कारण हो। यो आनुवंशिक हुनुका साथै धुम्रपानको कारणले पनि हुन्छl’
मानिसमा मानसिक तनाव बढेकाले कोभिड अवधिपछि उच्च रक्तचापको समस्या बढेको छ। मानसिक तनावले रक्तचापको स्तरलाई असर गर्छ र यसले उच्च रक्तचापको समस्या बढाउँछ। यसबाहेक लकडाउनको समयमा जीवनशैली, मानिसहरु घरभित्रै थुनिने आदिका कारण पनि यो समस्या बढेको छ। अर्कोतर्फ दैनिक जीवनमा आएको परिवर्तनले मानिसको मानसिक तनाव बढेको छ। उच्च रक्तचाप सामान्य रोग भए पनि यसलाई नियन्त्रण गर्न नसके यसले गम्भीर रुप लिई मानिसको ज्यान समेत जान सक्ने चिकित्सक बताउँछन्। दीर्घकालीन उच्च रक्तचापले मानिसका प्रमुख अंगहरूलाई असर गर्छ र हृदयघात, स्ट्रोक र मृगौला रोग निम्त्याउन सक्छ। डा. अभिनय तिब्देवाल, कन्सल्टेन्ट, इन्टरभेन्शनल कार्डियोलोजिस्ट, आईएलएस अस्पतालले भने, ‘उच्च रक्तचापको अवस्थामा बढी तौल भएका व्यक्तिले तौल घटाउनुपर्छ। यसबाहेक धूमपानले रक्तनलीको पर्खालमा क्षति पुर्याउने भएकाले त्यसले त्याग्नुपर्छ। गलत खानपानका कारण पनि यो समस्या हुने गर्छ। आहारमा सोडियमको मात्रा घटाउनुपर्छ र एक दिनमा १५०० मिलीग्राम। खानामा सोडियम कम लिनुपर्छ। सूप, टमाटर सस आदिमा प्रशस्त मात्रामा सोडियम हुन्छ। हरियो सागसब्जी, फलफूल र उच्च पोटासियमयुक्त खानेकुरा लिनुपर्छ। एरोबिक व्यायाम दैनिक गर्नुपर्छ। उमेर र उचाइ अनुसार तौल कायम राख्नुपर्छ। तौल बढी भएमा रक्तचापको समस्या हुनसक्छ। रक्सीको सेवन घटाउनुका साथै मानसिक तनावलाई पनि कम गर्नुपर्छ। उच्च रक्तचाप भएका बिरामीमा टाउको दुख्ने, श्वासप्रश्वासमा समस्या हुने, नाकबाट रगत बग्ने लक्षण देखिन्छ। तर, उच्च रक्तचाप नभएसम्म वा उच्च रक्तचापको समस्या धेरै गम्भीर नभएसम्म यी लक्षणहरू नदेखिने प्रायः देखिन्छन्।
About Author
