नयाँ दिल्ली: केन्द्रीय स्वास्थ्य तथा परिवार कल्याणमन्त्री डा. मनसुख मण्डावियाले आज जापानको नागासाकीमा स्वास्थ्य आविष्कारहरूमा जी-७ मन्त्री स्तरीय बैठकलाई सम्बोधन गरे। विश्वव्यापी स्वास्थ्य कभरेज सुनिश्चित गर्न डिजिटल स्वास्थ्य जस्ता नवप्रवर्तनको प्राथमिकता, कार्यान्वयन र प्रयोगबारे छलफल गर्न बैठक आयोजना गरिएको हो। बैठकमा जी-७ सदस्य राष्ट्रहरूका स्वास्थ्य मन्त्रीहरू उपस्थित थिए र ‘आउटरिच ४’ राष्ट्रहरू भारत, इन्डोनेसिया, भियतनाम र थाइल्याण्डलाई आमन्त्रित गरिएको थियो।

यस अवसरमा बोल्दै डा. मण्डावियाले भने, ‘प्रविधि र डिजिटल स्वास्थ्य उपकरणको प्रयोगले सक्षम र समानताको रूपमा विश्वव्यापी स्वास्थ्य कभरेज र बलियो स्वास्थ्य सेवा प्रदान गर्न मद्दत गर्नसक्छl कोभिड-१९ महामारीले स्वास्थ्य सेवा वितरणमा प्रविधिको प्रयोगलाई अगाडि बढाएको छ र विशेष गरी न्यून र मध्यम आय भएका देशहरूमा डिजिटल विभाजनलाई सम्बोधन गर्न सक्षम ढाँचामा ध्यान केन्द्रित गर्नुपर्ने आवश्यकतालाई जोड दिएको छl’

केन्द्रीय मन्त्री डा. मण्डावियाले डिजिटल स्वास्थ्यको क्षेत्रमा भारतको उपलब्धिलाई थप प्रकाश पारे। डा. मण्डावियाले भने, ‘को-विन, भारतको कोभिड-१९ खोप वितरण प्लेटफर्मले देशभर २२० करोड भन्दा बढी खोपको डोजको प्रशासनको अनुगमन गरेको छ, र कोल्ड चेन व्यवस्थापनको मात्र निगरानी गर्दैन, तर कोडमा आधारित क्युआर पनि उपलब्ध गराएको छ। डिजिटल भ्याक्सिन सर्टिफिकेटले नागरिक र खोप दिनेहरूलाई पनि खोप लगाउन सहज भएको छl’ उनले अझ भने, ‘महामारीको समयमा शुरु गरिएको राष्ट्रिय टेलिमेडिसिन प्लेटफर्म- ई-सञ्जीवनी मार्फत, ११.५ करोड भन्दा बढी नागरिकहरूलाई निःशुल्क परामर्श प्रदान गरिसकेको छ, जसले यसलाई विश्वको सबैभन्दा ठूलो टेलिमेडिसिन प्लेटफर्म बनाएको छl’ प्लेटफर्ममा

केन्द्रीय मन्त्री डा. मण्डावियाले नयाँ र विकसित उपकरणबाट प्राप्त हुने फाइदाको फाइदा लिनुपर्ने आवश्यकतामा जोड दिए। डा. मण्डावियाले कृत्रिम बुद्धिमत्ता, स्मार्ट पहिरन योग्य र ठूलो डाटा एनालिटिक्स जस्ता उपकरणहरूले सटीक औषधि, व्यक्तिगत स्वास्थ्य सेवा, जीनोमिक्स र क्लिनिकल निर्णय समर्थन प्रणालीहरूमा मद्दत गर्न सक्छन्, सही व्यक्तिको लागि सही समयमा सही उपचार सुनिश्चित गर्ने कुरालाई जोड दिए। उनले यी प्राविधिक उपकरणहरूको उपलब्धता सुनिश्चित गर्नुको महत्त्वलाई पनि जोड दिए। यस बाहेक उनले भने भने, ‘भारतले त्यस्ता सबै डिजिटल उपकरणहरू डिजिटल सार्वजनिक सामानको रूपमा विश्वलाई निःशुल्क उपलब्ध गराउने नीतिगत निर्णय गरिसकेको छl’

केन्द्रीय मन्त्री डा. मन्डावियाले भने, ‘भारतको जी-२० अध्यक्षताले डिजिटल स्वास्थ्यलाई विशेष प्राथमिकताको रूपमा अगाडि ल्याएको छ, र विश्व स्वास्थ्य संगठनको मुख्यालयमा डिजिटल स्वास्थ्यमा ग्लोबल इनिसिएटिभको रूपमा विश्वभरका सबै डिजिटल पहलहरूको लागि एक अभिसरण संयन्त्र प्रस्ताव गरेको छl’ नेटवर्क अफ सञ्जाल दृष्टिकोणसहितको यो पहल विश्वव्यापी डिजिटल डिभाइडलाई कम गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्ने उनले बताए। यस सम्बन्धमा प्रस्तावित पहलका लागि डा. मण्डावियाले जी-७ देशहरूबाट सहयोग गर्न अनुरोध गरे। -पीआईबी