कोलम्बो: श्रीलंकामा फेरि एकपटक चिनियाँ घुसपैठ शुरु भएको छ। चीनको एक सरकारी स्वामित्वको कम्पनीले श्रीलंकामा एउटा प्रमुख लजिस्टिक हब निर्माण गर्ने घोषणा गरेको छ। यो निर्माणसँगै श्रीलंकामा चिनियाँ सरकारी कम्पनीको लगानी २ अर्ब डलर नाघेको छ। यस कम्पनीले श्रीलंकाको हम्बनटोटा बन्दरगाह बनाएको थियो, जसलाई चीनले अहिले सैन्य आधारको रूपमा प्रयोग गर्दछ। श्रीलंकाले गत वर्ष डिफल्ट भएपछि आफ्नो आर्थिक सुधार पुनः शुरु गर्न खोजिरहेको छ। तसर्थ, यो कुनै पनि देशको लगानी स्वीकार गर्न अस्वीकार गर्ने स्थितिमा छैन।

श्रीलंकाका मानिसहरू अझै पनि खाद्यान्न, इन्धन र औषधि जस्ता अत्यावश्यक चीजहरूको अभावसँग संघर्ष गरिरहेका छन्। यिनै कारणले राजापाक्षे दाजुभाइले श्रीलंकामा सत्ता गुमाउनु परेको थियो। अवस्था यति सोचनीय बनेको थियो, महिन्दा राजापाक्षे र गोताबाया राजापाक्षे देश छोडेर भाग्नुपरेको थियो। त्यसपछि विश्वभरका विज्ञहरूले श्रीलंकाको गरिबीको सबैभन्दा ठूलो कारण चीनलाई बताए। तर, गरिबीले ग्रस्त श्रीलंका फेरि चीनको शरणमा गएको छ। चीनको सरकारी स्वामित्वको कम्पनी चाइना मर्चेन्ट्स ग्रुप (सीएमजी)ले कोलम्बो बन्दरगाहमा ठूलो लजिस्टिक कम्प्लेक्स निर्माण गर्ने घोषणा गरेको छ। यो निर्माणको लागत करिब ३९ करोड २० लाख रुपैयाँ अनुमान गरिएको छ। श्रीलंकाको डिफल्ट घोषित भएपछि यो चिनियाँ कम्पनी पहिलो प्रमुख विदेशी लगानीकर्ता हो। लजिस्टिक सेन्टर परियोजनाले श्रीलंकामा सीएमजीको लगानी २ अर्ब अमेरिकी डलरभन्दा बढीमा पुर्‍याउनेछ, कम्पनीले सोमबार एक विज्ञप्तिमा भन्यो। यसले कम्पनीलाई श्रीलंकामा सबैभन्दा ठूलो विदेशी लगानीकर्ता बनाउनेछ।

दुबई र सिंगापुर बीचको एकमात्र गहिरो समुद्री बन्दरगाह कोलम्बोमा लजिस्टिक कम्प्लेक्स निर्माण गर्न स्थापना गरिएको कम्पनीमा चीनको सीएमजीले ७० प्रतिशत हिस्सेदारी राख्नेछ। कोलम्बो बन्दरगाह परियोजनालाई दक्षिण एसियाको सबैभन्दा ठूलो लजिस्टिक हबको रूपमा वर्णन गर्दै, सीएमजीले यसलाई २०२५ को अन्त्यसम्ममा पूरा गर्ने अपेक्षा गरेको छ। सीएमजीले श्रीलंकाको दक्षिणी छेउमा अवस्थित हम्बनटोटामा बन्दरगाह कम्प्लेक्सको पनि व्यवस्थापन गर्छ। हम्बनटोटा बन्दरगाहलाई पूर्व राष्ट्रपति महिन्दा राजापाक्षेले शुरु गरेको सेतो हात्ती परियोजना मध्ये एक मानिन्थ्यो। महिन्दा राजापाक्षेले श्रीलंकाका धेरै परियोजनाका लागि चीनबाट ठूलो ऋण लिएका थिए। जसका कारण श्रीलंका ऋणको जालमा फसे र आफ्नो एउटा बन्दरगाह चीनलाई हस्तान्तरण गर्नुपर्‍यो। यति मात्र होइन, यो ऋणले श्रीलंकाको इतिहासमा सबैभन्दा खराब आर्थिक संकट सिर्जना गरेको छ। सन् २०१७ मा हम्बनटोटा बन्दरगाह निर्माणका लागि चीनबाट लिएको ठूलो ऋण तिर्न नसकेपछि श्रीलंकाले ९९ वर्षको भाडामा १.१२ अर्ब डलरमा सीएमजीलाई हस्तान्तरण गरेको थियो। चीनले आफ्नो विशाल बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभ अन्तर्गत एसिया, अफ्रिका र युरोपका परियोजनाहरूलाई अर्बौं ऋण दिएको छ, जसले देशहरूलाई ऋणमा धकेलिरहेको आलोचकहरू भन्छन्।