कोलकाता: एडेनोभाइरसका कारण साना केटाकेटीहरूका लागि पूरै शहरले ज्यान जोखिममा पार्ने अवस्था देखिरहेको बेला अर्कोतर्फ मेडिका ईसीएमओको सहयोगमा निको भएर घर फर्केको देखेर खुशी भयो। एशियाको सबैभन्दा ठूलो र सबैभन्दा उन्नत ईसीएमओ केन्द्र भएकोले, मेडिकाले सन् २०१४ मा ईसीएमओ यात्रा शुरु गर्यो। यसबारेमा मेडिकाले प्रेस विज्ञप्ति जारी गरेको छl विज्ञप्तिका अनुसार ईएसएलओ-प्रमाणित केन्द्रसँग पूर्वी भारतमा सबैभन्दा धेरै संख्यामा ईसीएमओ मेसिनहरू छन्, ईसीएमओ विशेषज्ञहरूद्वारा २४×७ समर्थित छन्। अनुभवी विशेषज्ञहरू अन्य क्षेत्रहरू र राज्यहरूबाट ईसीएमओ समर्थनमा बिरामीहरूको सफल पुन: प्राप्ति र यातायातमा संलग्न छन्। पूर्वी भारतमा ईसीएमओ सहयोगको साथ कोभिड मामलाहरूको उपचारमा अग्रगामी, मेडिकाले अहिलेसम्म तीन सय ईसीएमओ मामिलाहरू ५० प्रतिशतको सफलता दरका साथ गरेको छl डेनोभाइरस भएका युवा बिरामीहरू पनि यस रोगको आक्रमणबाट बच्न सफल भएको प्रमाणित भएको छ, यो मेडिकामा उपलब्ध उन्नत ईसीएमओ सुविधाका कारणले धेरै हदसम्म सम्भव भएको छ।

१२ अप्रेलमा, डा. दिपन्जन च्याटर्जी, ईसीएमओ चिकित्सक, र प्रमुख, कार्डियो-पल्मोनरी क्रिटिकल केयर, मेडिका सुपरस्पेशालिटी अस्पताल, कोलकाता, र डा. कुणाल सरकार, वरिष्ठ उपाध्यक्ष, मेडिका सुपरस्पेशालिटी अस्पताल, डा हिरक सुभ्रा मजुमदार, सल्लाहकार, कार्डियो-पल्मोनरी क्रिटिकल केयर, कार्डियक एनेस्थेसियोलोजी र ईसीएमओ फिजिसियन र डा. रितुपर्णा दास, कन्सल्टेन्ट, कार्डियो-पल्मोनरी क्रिटिकल केयर, कार्डियक एनेस्थेसियोलोजी र ईसीएमओ फिजिसियनले एडेनोभाइरस विरुद्ध ईसीएमओ बाँचेको विजयी लडाइको सम्झना गरे र मेडिकाले तीनवटा उपभोगहरू साझा गरे।

५ वर्षीय आर्यव सुमनलाई १९ जनवरी २०२३ मा आफ्नै घरमा सास फेर्न गाह्रो हुनुअघि एक सातादेखि कडा खोकी र ज्वरो आएको थियो। प्रारम्भिक औषधि, अक्सिजन सपोर्ट र उपचारको बावजुद उनको अवस्था लगातार बिग्रँदै गएपछि उनलाई बाल चिकित्सा ईसीएमओ सपोर्ट अन्तर्गत तुरुन्त भर्नाको लागि मेडिका लगियो। विभिन्न निजी अस्पतालहरूमा बाल चिकित्सा सघन हेरचाह इकाईमा भेन्टिलेसन समर्थन निदान पछि, यो पत्ता लाग्यो, उनलाई स्ट्रेप्टोकोकस निमोनिया बाहेक एडेनोभाइरस र राइनोभाइरस संक्रमण थियो, जसले उनको अवस्था बिग्रियो। उनलाई तत्काल भीभी-ईसीएमओ (भेनो-भेनस ईसीएमओ) मा लगियो र नजिकबाट निगरानी गरिएको थियो। उनको प्रारम्भिक पुनरुत्थान पछि उनको ट्र्याकोस्टोमी (घाँटीको अगाडि बनाइएको एउटा नलीलाई श्वासप्रश्वासको नलीमा हाल्न सकिन्छ) गरिएको थियो। जीवनको लागि १८-दिनको लडाई पछि, उसलाई ईसीएमओ समर्थन हटाइयो। उनको अक्सिजन सपोर्ट पनि ७ दिनपछि हटाइएको थियो किनभने उनको संतृप्ति स्तरमा सुधार आएको थियो। २ मार्चमा, अस्पतालमा लगभग एक महिना पछि, नानीलाई डिस्चार्ज गरियो र धेरै सकारात्मक मूल्याङ्कनका साथ आफ्नो परिवार र साथीहरूको हेरचाहमा फर्कियो। उनी पूर्णतया ठीक छन् र आफ्नो जीवनको आनन्द लिइरहेका छन्।

१५ वर्षीया सुदेष्णा बसुलाई माघ १९ गतेदेखि उच्च ज्वरो आएपछि बागुहाटीको अस्पतालमा भर्ना गरिएको थियो, तर अवस्था बिग्रिएपछि उनलाई अर्को निजी अस्पतालमा सारिएको थियो। उनको मुटु र फोक्सोको अवस्था बिग्रँदै गएको र सास फेर्न गाह्रो भइरहेकोले अन्ततः २६ जनवरीमा उनलाई मेडिकामा सारिएको थियो र ईसीएमओमा राखिएको थियो। निरन्तर भेन्टिलेसनको सुविधाका लागि केही दिनपछि पर्कुटेनियस ट्रेकोस्टोमी गरिएको थियो। उनको फोक्सो पूर्ण रूपमा निको नभएसम्म उनी ४७ दिनसम्म लामो समयसम्म ईसीएमओ समर्थन र अर्को १२ दिन भेन्टिलेशनमा थिइन्। ६६ दिन अस्पतालमा बसेपछि अन्तत: १ अप्रेलमा उनलाई अस्पतालबाट डिस्चार्ज गरिएको थियो। उनी पूर्णरुपमा निको भइन् र अहिले राम्रो गरिरहेकी छिन्।

४ वर्षीय बिक्रमजीत मुखर्जीलाई केही दिनदेखि ज्वरो र खोकी लागेपछि बर्धमानको एक अस्पतालमा भर्ना गरिएको थियो, जहाँ उनलाई २५ दिनसम्म कहिले भेन्टिलेशन र कहिले बिना नै राखिएको थियो, उनलाई न्यू टाउन अफको निजी अस्पतालमा सारिएको थियो। उनलाई थप संक्रमणको साथ एडेनोभाइरस थियो, र निमोनियाको कारण उनको दाहिने फोक्सोमा गुहाको घाउ थियो जसले थप ब्रोन्कोप्लुरल फिस्टुला निम्त्यायो। ३ मार्चमा, हाइपोक्सिया (रगतमा अक्सिजनको मात्रा कम) र हाइपरकार्बिया (रगतमा सीओ२ उच्च स्तर) भएको एआरडीएस विकसित भएपछि, उनलाई मेडिकामा ल्याइयो र ईसीएमओ समर्थनमा राखियो। उनी आठ दिनको लागि ईसीएमओमा थिए र अर्को दुई दिनसम्म आक्रामक भेन्टिलेसन जारी राखिएको थियो, त्यसपछि उहाँलाई गैर-आक्रमणकारी भेन्टिलेशनमा राखिएको थियो। उनको ब्रोन्को प्लुरल फिस्टुलाबाट हुने हावा चुहावट बिस्तारै कम हुँदै गयो र अन्ततः ३१ मार्चमा उनलाई मेडिकाबाट डिस्चार्ज गरियो।

एडेनोभाइरसबाट पीडित बालबालिकाका लागि ईसीएमओ सहयोगको सफलताको बारेमा कुरा गर्दै, डा दीपञ्जन चटर्जीले भने, “मेडिका सहरको एक मात्र अस्पताल हो जसमा सबैभन्दा अत्याधुनिक पेडियाट्रिक ईसीएमओ सुविधा छ जसले एडेनोभाइरसबाट पीडित धेरै नानीहरूलाई बचाउन सक्छ, तर धेरै जवान आत्माहरूको दुर्भाग्यपूर्ण मृत्यु शहरले पनि देखेको छ। हामी खुशी छौं, मेडिकामा पठाइएका यी तीन बहादुर साना हृदयहरू एडेनोभाइरल निमोनियाबाट पूर्ण रूपमा निको भएका छन्l हामी बिरामीको परिवारको समर्थन र समान सहभागिताको कदर गर्दछौं।”

मेडिका सुपरस्पेशालिटी हस्पिटलका वरिष्ठ उपाध्यक्ष डा. कुणाल सरकारले भने, “यति धेरै बालबालिकाहरु यस अक्षम्य रोगबाट निको भएको देख्दा निकै सन्तोषजनक छ। मेडिका सुपरस्पेशालिटी हस्पिटलको ईसीएमओ र क्रिटिकल केयर सेवाहरू त्यस्ता चुनौतीहरूको एक हिस्सा बन्न विशेषाधिकार पाएका छन्। यो सबै हाम्रा प्रत्येक स्वास्थ्यकर्मीको कडा परिश्रम र टिमवर्कको परिणाम हो।” मेडिका सिनर्जी प्रालिका निर्देशक आर.के. उदयन लाहिरीले भने, “स्वास्थ्यकर्मीको हैसियतमा हामीले एडेनोभाइरसले दिनहुँ धेरै बालबालिकालाई असर गरिरहेको कारणले गर्दा चिकित्सक र बालबालिकाले सामना गरिरहेको चुनौतीपूर्ण अवस्था हामीले देखेका छौं। चिकित्सा आपतकालिन अवस्थामा मानिसहरूलाई मद्दत गर्न र सहयोग गर्न सक्षम भएकोमा हामी आफूलाई भाग्यमानी ठान्छौं; यस पटक हामी खुशी छौं, हामीले नानीहरूलाई उनीहरूको सामान्य जीवनमा फर्काउन सक्षम भएका छौं, खुशी र स्वस्थ, ताकि उनीहरू आफ्नो विद्यालयमा फर्कन सकून्। आमाबाबुको खुशी देखेर हामीलाई यस्तो कठिन परिस्थितिमा लड्ने साहस दिन्छ। हामी बालबालिकाको उज्ज्वल र स्वस्थ भविष्यको कामना गर्दछौं।” मेडिकाले पूर्वी भारतमा सम्पूर्ण स्वास्थ्य सेवा इकोसिस्टममा क्रान्तिकारी परिवर्तन गर्ने ईसीएमओ र हृदय/फोक्सो प्रत्यारोपण कार्यक्रमहरू जस्ता विश्व स्तरीय क्रिटिकल हेरचाह र अंग समर्थन उपचारहरू ल्याउनमा सधैं विश्वास गर्छ।