कोलकाता: इण्डियन सोसाइटी फर असिस्टेड रिप्रोडक्सन (आईएसएआर) पश्चिम बङ्गालले मेडिका सुपरस्पेशालिटी हस्पिटलसँगको सहकार्यमा पूर्वी भारतको सबैभन्दा ठूलो निजी अस्पताल चेन आईटीसी रोयलमा अन्कोलोजी र प्रजनन औषधिको क्षेत्रमा चिकित्सकहरूका लागि निरन्तर चिकित्सा शिक्षा सेमिनार आयोजना गर्यो। कार्यक्रमको प्यानलमा डा. अरुणव रोय, मेडिका क्यान्सर इन्स्टिच्युटको स्त्री रोग विशेषज्ञ र महिला क्यान्सर पहलका प्रमुख जस्ता प्रख्यात डाक्टरहरू सामेल थिए। साथै डा. सिद्धार्थ चटर्जी, अध्यक्ष, आईएसएआर, बङ्गाल, डा. सुदीप बसु, अध्यक्ष (निर्वाचित), आईएसएआर, बङ्गाल र डा. सौरभ दत्त, वरिष्ठ परामर्शदाता तथा निर्देशक, मेडिका ओन्कोलोजी, मेडिका अस्पताल प्राइभेट लिमिटेडका सह- संस्थापक तथा संयुक्त प्रबन्ध निर्देशक अयनभ देव गुप्ता पनि उपस्थित थिए। सिम्पोजियम सहभागीहरूले क्षेत्रहरूको चौराहे र एकअर्कामा प्रभावहरूमा सबैभन्दा हालको घटनाक्रमहरूमा अन्तरदृष्टि प्राप्त गरे।
सेमिनारमा क्यान्सर उपचार अघि बिरामीहरूको लागि अण्डा/वीर्य फ्रिजिङ विकल्पहरू, क्यान्सर पीडितहरूमा यौन हार्मोनको स्तरको व्यवस्थापन, र ओन्को-प्रजनन क्षमतामा अनुसन्धान र सञ्चार प्रवर्द्धनलगायत ओन्को-प्रजनन क्षमताका धेरै पक्षहरूबारे छलफल गरियो। यी निरन्तर विकासका अतिरिक्त, वैकल्पिक क्यान्सर उपचार रणनीतिहरू अनुसन्धान भइरहेका छन्। यसले उपलब्ध प्रविधिहरूमा बिरामीको पहुँचलाई सहज बनाउन बिरामी-मैत्री पूर्वाधार विकास गर्ने लक्ष्य राखेको छ। गोष्ठीले क्यान्सर रोगीहरूलाई ओन्को-प्रजनन क्षमता र व्यापक हेरचाह प्रदान गर्न स्वास्थ्य सेवा प्रदायकहरूको आवश्यकता बारे शिक्षित गर्ने महत्त्वलाई हाइलाइट गर्यो।
भेलालाई सम्बोधन गर्दै गायनी अन्कोलोजीका प्रमुख तथा मेडिका क्यान्सर इन्स्टिच्युटका प्रख्यात रोबोटिक सर्जन डा. अरुणभ रोयले भने, ‘आजका युगल जोडीहरूले हाम्रा अघिल्लो पुस्ताको तुलनामा धेरै उमेरमा परिवार शुरु गर्ने छनौट गरिरहेका छन्। विगत दशकमा सानो उमेर (४० वर्ष) मा क्यान्सरका साथ। यी समस्याहरूको संयोजनमा, एक चुनौतीपूर्ण परिदृश्य उभरिरहेको छ, जहाँ युवा क्यान्सर पीडितहरू अब क्यान्सर पछि प्रजनन विकल्पहरू खोजिरहेका छन्। ओन्को-प्रजनन क्षमता एक अपेक्षाकृत नयाँ क्षेत्र हो जसले फोकस गर्दछ। निको हुने घातक रोग भएका महिलाहरूको प्रजनन क्षमता जोगाउन ओन्कोलोजी र प्रजनन औषधिको एकीकरणमा। शल्यक्रिया, केमोथेरापी र विकिरण थेरापी जस्ता क्यान्सरहरूले प्रजनन क्षमतामा नकारात्मक प्रभाव पार्छ। त्यसैले यी युवाहरूमा महिलाहरूमा प्रजनन क्षमता संरक्षणको प्रकाशमा क्यान्सर उपचारमा पुनर्विचार गर्नुपर्छ। यो पनि उल्लेखनीय, यी रोबोट शल्यक्रियाले प्रजनन क्षमता बढाउन र संरक्षण गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ किनकि यो एक उच्च परिशुद्धता प्रक्रिया हो, जसले कम तन्तुको आघात निम्त्याउँछ जसले स्वस्थ रोगीको शरीर रचनालाई कायम राख्छl’
दुई प्रतिष्ठित चिकित्सा संस्थानहरूद्वारा आयोजित, यो संगोष्ठी पूर्वी भारतमा ओन्को-फर्टिलिटीको लागि आफ्नो प्रकारको शैक्षिक फोरमको पहिलो हो। स्त्री रोग, ओन्कोलोजी र प्रजनन चिकित्सा क्षेत्रका प्रख्यात डाक्टरहरू स्वास्थ्य सेवा पेशेवरहरूलाई नवीनतम ओन्कोमा प्रजनन अनुसन्धान र प्रविधि बारे शिक्षित गर्न गोष्ठीमा सामेल भए। प्रजनन उपचार खोज्ने क्यान्सर पीडितहरूलाई आवश्यक पर्ने उपयुक्त स्वास्थ्य सेवा प्रभावकारी रूपमा उपलब्ध गराउनको लागि ठूलो टोली प्रयास आवश्यक छ।
डा. अरुणव रोयको विचारलाई प्रतिध्वनित गर्दै, भारतीय सहयोगी प्रजनन समाज (आईएसएआर) बङ्गालका अध्यक्ष डा. सिद्धार्थ चटर्जीले भने, ‘प्रजनन संरक्षण प्रजनन औषधिको तुलनात्मक रूपमा नयाँ पक्ष हो जुन अहिले विश्वव्यापी रूपमा अभ्यास भइरहेको छ। ओन्को-फर्टिलिटी, जसरी डा. रोयले ठीकै भनेका छन्, प्रजनन क्षमता वा प्रजनन संरक्षण प्रक्रियाको आवश्यकता परेका क्यान्सर पीडितहरूका साथै जीवनमा पछि नानी जन्माउन चाहने गैर-क्यान्सर रोगीहरूलाई बुझाउँछ र यसरी गेमेट वा गेमजेनिक तन्तुहरू बचाउने योजना बनाउँछ। फलस्वरूप, प्रजनन चिकित्सा चिकित्सक र अन्य बीच छलफल र ज्ञान वितरण आवश्यक छ। हामी खुशी छौं, आज यो गम्भीर मुद्दा खुलेर छलफल भइरहेको छ। हामी वास्तवमै पूर्वी क्षेत्रका त्यस्ता सबै बिरामीहरूको लागि राम्रो भविष्य निर्माण गर्न तत्पर छौंl’
आफ्नो मन्तव्यमा मेडिका ओन्कोलोजीका वरिष्ठ परामर्शदाता तथा निर्देशक डा सौरभ दत्तले भने, ‘वरिष्ठ डाक्टरको हैसियतमा मेरा सहकर्मीहरू सहमत छन्, विगत एक दशकमा हामीले प्रायः क्यान्सर रोगीहरू भेटेका छौं। उपचारको प्रभावको कारण अभिभावकत्व। हामी आशावादी छौं कि शैक्षिक पहलहरूले थप सूक्ष्म र समावेशी उपचार कार्यक्रमहरूमा नेतृत्व गर्नेछ, जसले क्यान्सर पीडितहरूको जीवनको गुणस्तर सुधार गर्नेछ र उनीहरूलाई उनीहरूको प्रजनन स्वास्थ्यको बारेमा सूचित निर्णयहरू गर्न सशक्त बनाउनेछl’
सीएमई सिम्पोजियमको बारेमा कुरा गर्दै, मेडिका हस्पिटल प्रालिका सह-संस्थापक र संयुक्त प्रबन्ध निर्देशक अयानाभ देव गुप्ताले भने, ‘चेतना कार्यक्रमको उद्देश्य क्यान्सर पीडितहरूका लागि प्रजनन क्षमताको विषयमा शैक्षिक र अनुसन्धानमा आधारित चेतनामूलक कार्यक्रमहरू सिर्जना गर्नु हो। हामी यस्तो प्रगतिशील अभियानको एक हिस्सा हुन पाउँदा खुशी छौं, जसले बहादुर क्यान्सर पीडितहरूलाई राम्रो स्वास्थ्य सेवा र राम्रो प्रजनन विकल्पहरू प्रदान गर्नेछ। पूर्वी भारतमा, मेडिका अस्पताल क्यान्सर उपचारमा अग्रगामी भएको छ, र यसको द्रुत विकासमा ओन्कोफर्टिलिटीको क्षेत्रले क्यान्सर पीडितहरूलाई थप फाइदा पुर्याउनेछl’ मेडिका र आईएसएआर सामूहिक रूपमा आशा फैलाउन र आउने वर्षहरूमा विकास भइरहेको प्रविधिको बारेमा सकेसम्म धेरै मानिसहरूलाई शिक्षा दिन चाहन्छन्l’
About Author
