मुम्बई: हिन्दी सिनेमामा शशि कपूरको आफ्नै जमाना थियो। ७० को दशकमा उनको फिल्म र गीतलाई लिएर मानिसहरु पागल हुन्थ्यो। कपूर परिवारका हरेक सदस्यले बलिउडमा आफ्नो प्रतिभा देखाउँदै आएका बेला शशि कपुरले आफ्नो शैली र अभिनय कौशलले बलिउडमा छुट्टै पहिचान बनाएका थिए। उनको मधुर मुस्कानले लाखौं महिला प्रशंसकहरूलाई आकर्षित गर्यो। वंशको परम्परालाई निरन्तरता दिनुपर्छ भन्ने पनि शशिको विचार थियो। अभिनय कपूर परिवारको जीनमा छ भन्ने सोचेर उनले आफ्ना दुई छोरा करण कपूर र कुणाल कपूरलाई पनि बलिउडतर्फ प्रोत्साहित गरे। तर उनका दुवै छोरा सुपरफ्लप साबित भए। यसपछि दुवैले फिल्मी दुनियाँबाट प्राय: दुरी बनाएका थिए।

शशि कपुरका दुवै छोरा कुणाल कपुर र करण कपुरले उस्तो लोकप्रियता पाएनन्। उनले आफ्नो अभिनयले जनताको मनमा राज गर्न सकेनन् र फ्लप साबित भए। तर, अभिनय छोडेको केही समयमै यी दुवै फ्लप छोरा हिट स्टोरी बने। रातारात लटरी खेलेको जस्तो भयो र दुबै दाजुभाइको भाग्य बदलियो।

राज कपूर र शम्मी कपूरलाई देखेर शशि कपूरले आफ्नो करियरलाई आफ्ना भाइहरूको निगरानीमा अघि बढाएका थिए, तर फिल्म छनोट गर्ने र विषयवस्तु छनोट गर्ने उनको तरिका फरक थियो। शशि कपुर जो मोहब्बतको गीतमा मग्न थिए। वास्तविक जीवनमा पनि उनी विदेशी युवतीसँग प्रेममा परे। वास्तवमा, उनी गॉडफ्रे केन्डलद्वारा सञ्चालित एंग्लो-इण्डियन थिएटरमा काम गर्न कोलकाता पुगेका थिए। त्यहाँ अभिनयका कलाहरू सिकेसँगै उनले केन्डलकी छोरी जेनिफरलाई आफ्नो हृदय दिए। तिनीहरूको प्रेम फुल्यो र तिनीहरूले आफ्नो सम्बन्धलाई नाम दिने निर्णय गरे। जेनिफर केन्डल र शशि कपुरले सन् १९५८ मा विवाह गरेका थिए। शशि कपुरका जेनिफर केन्डलबाट तीन सन्तान कुणाल, करण र सञ्जना कपूर छन्।

शशि कपूर दुवै छोराले कपूर परिवारको नाम अगाडि बढाउन चाहन्थे। तर उनका छोराछोरीको फिल्मी करियर सफल हुनसकेन। दुवैले धेरै चलचित्र गरे र दुवैले बुझे, उनीहरू यस क्षेत्रका लागि होइनन्। दुबैले फिल्मी करियर छोडेर विभिन्न क्षेत्रमा आफुलाई स्थापित गरेका छन्।

शशि कपूरका जेठा छोरा कुणालको जन्म २६ जुन १९५९ मा मुम्बईमा भएको थियो। शशि कपुरले उनलाई बम्बे इन्टरनेशनल स्कूलमा भर्ना गरे। कपूर परिवारको उत्तराधिकारी थिए, त्यसैले उनलाई थाहा थियो, उनले अभिनय गर्नुपर्छ, तर अभिनय उनको सपना कहिल्यै थिएन। बुबाले उनलाई अभिनेता बनोस् भन्ने चाहन्थे, त्यसैले १२ कक्षा पास गर्ने बित्तिकै उनलाई इङ्गल्याण्ड पठाइयो। जहाँ, उनले अभिनय विद्यालयमा भर्ना गरे। कुणाल कपूरले आफ्नो करियर फिल्म ‘सिद्धार्थ’ (१९७२) बाट शुरु गरेका थिए। बाल कलाकारको हैसियतमा उनले यस फिल्ममा आफ्नो बाबुको बाल्यकालको भूमिका निर्वाह गरेका थिए। यसपछि उनी श्याम बेनेगलको ‘जुनून’ मा पनि देखा परे। त्यसपछि उनले ‘आहिस्ता आहिस्ता’, ‘विनर’ र ‘उत्सव’ जस्ता केही फिल्ममा अभिनय गरे तर फ्लप साबित भयो।

फिल्महरू लगातार फ्लप हुन थालेपछि उनले आफ्नो बाबुलाई अब अभिनय गर्न नचाहेको बताए। बुबा अलिकति रिसाए, तर पछि राजी भए। उनले सन् १९८७ मा अभिनय छोडे र जुनसुकै काम गरे पनि कसैले लटरी जितेको जस्तो गरी रातारात भाग्य बदलिदिए। वास्तवमा उनको शौक विज्ञापन निर्माण र निर्देशनमा थियो। अभिनय छोड्नेबित्तिकै उनले आफ्नै कम्पनी खोले, जसको नाम ‘एड फिल्मवाला’ राखियो। उनले आफ्नो कम्पनीमा ठूला स्वदेशी तथा विदेशी ब्राण्डका विज्ञापन गर्न थाले। यिनै विज्ञापनहरु मार्फत छोटो समयमै उनी यस संसारको निराशाजनक राजा बने। भारतमा बिक्रि भएका ठूला ब्राण्डका कारमध्ये ९० प्रतिशत विज्ञापन उनको कम्पनीले गरेको थियो। उनले ८०० भन्दा बढी टेलिभिजन विज्ञापनहरू निर्देशित गरे र केही समयमै विज्ञापन निर्देशकहरूको सूचीको शीर्षमा पुगे। हिन्दी फिल्मका फ्लप अभिनेता केही वर्षमै करोडौंमा खेल्न थाले।

शशि कपुर र जेनिफरका दोस्रो छोरा करण कपुर बलिउडमा दुर्भाग्यले डुबेका थिए। उनको जन्म पनि १८ जनवरी १९६२ मा मुम्बईमा भएको थियो। करणलाई अभिनेता बन्ने दबाब पनि थियो। करण आफैंमा हिरोभन्दा कम देखिँदैनथे। अग्लो छोटो, सुन्दर अनुहार र गठिलो शरीर तर भाग्यले साथ दिएन। १६ वर्षको हुँदा उनले पहिलो फिल्म ‘जुनून’ पाए। उनी ‘३६ चौरंगी लेन’ मा देखिए तर नायकको रुपमा होइनन्। सन् १९८६ मा फिल्म ‘सुल्तान’ बाट उनको शुरुवात भएको थियो। फिल्मले राम्रो व्यापार गरे पनि दर्शकको माया पाउन सकेन। त्यसपछि उनी ‘लोहा’ र ‘अफसर’ जस्ता फिल्ममा पनि देखा परे तर उनको विदेशी अनुहार र खैरो कपाल भारतीय दर्शकले पचाउन सकेनन्।

अब जेठा भाइले जस्तै उनले पनि अभिनय छोड्ने निर्णय गरिसकेका छन्। यो कुरा बुबालाई सुनाउँदा उनलाई नराम्रो लाग्यो। तर जब बाबुले छोराको कुरामा झुक्नु पर्यो, शशि कपुरले त्यसै गरे। तर, अभिनय छोड्ने निर्णय उनको लागि पनि सही साबित भयो। करणलाई फोटोग्राफीको धेरै मन थियो, उनले आफ्नो शौकलाई करियर बनाउने निर्णय गरे। केही वर्षयता उनका तस्बिरका कथाहरू सामान्य हुन थाले। आफ्ना तस्वीरहरूको प्रदर्शनी आयोजना गरेर उनी चर्चित भए। उनका तस्वीरहरूलाई मानिसहरूले यति धेरै मन पराउन थाले, केही वर्षमै उनको नाम शीर्ष फोटोग्राफरहरूको सूचीमा पर्न थाल्यो र भारतमा मात्र नभई संसारभरका मानिसहरूले उनलाई चिन्न थाले। फोटोग्राफीले उनलाई धनी बनायो। विवाहित करण एक पुरस्कार विजेता फोटोग्राफर हुन्, जो अहिले आफ्नो परिवारसँग लण्डनमा बस्छन्।