चिनियाँ जासूस बेलुनले विश्वभर खलबली मच्चाएको छ। यी जासुसी बेलुनहरूद्वारा चीनले अमेरिका होस् वा भारत हरेक शत्रु देशको जासुसी गरेको छ। जापानले पनि आफ्नो देशको आकाशमा चिनियाँ जासुसी बेलुन देखेको दाबी गरेको छ। चीनले शुरुदेखि नै यी बेलुनहरूलाई मौसमसम्बन्धी जानकारी सङ्कलन गर्ने बेलुन भएको दाबी गर्दै आएको थियो, तर अमेरिकामा गोली हानिएपछि बेइजिङको खतरनाक नियतबारे विश्वलाई थाहा भयो। अमेरिकाले यो चीनको मौसम सूचना बेलुन नभई जासुसीका लागि प्रयोग भइरहेको बताएको थियो। चीनको हेनान द्वीपमा रहेको सैन्य आधार शिविरबाट चिनियाँ सेनाले यो बेलुन सञ्चालन गरिरहेको अमेरिकाले जनाएको छ। यसमा दिशा परिवर्तन गर्ने प्रोपेलरहरू र साधारण बेलुनहरू भन्दा बढी शक्तिशाली सौर्य प्लेटहरू थिए।

हाइनान टापुलाई चीनको हवाई भनेर पनि चिनिन्छ। अमेरिकाको हवाईजस्तै यहाँ चीनको प्रमुख सैन्य अड्डा छ। यो टापु दक्षिण चीन सागरमा एक धेरै रणनीतिक स्थानमा अवस्थित छ। टापुको बलौटे समुद्र तटहरू, पाँच-तारे रिसोर्टहरू र शुल्क-रहित लक्जरी किनमेलले ठूलो संख्यामा पर्यटकहरूलाई आकर्षित गर्दछ। यो चीनको सबैभन्दा ठूलो मुक्त व्यापार बन्दरगाहको घर पनि हो। यस टापुमा, चीनले बोआओ फोरम जस्ता अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनहरू आयोजना गर्दछ, जसमा एसियाली राष्ट्रहरूका प्रमुखहरू सहभागी हुन्छन्। बोआओ फोरम आफैंलाई एसियाको डाभोस भनिन्छ। अमेरिकी अधिकारीहरूले चिनियाँ बेलुनको बारेमा जानकारी साझा गरेपछि, हाइनान टापुमा सार्वजनिक चासो बढ्यो। तर, बेलुन निगरानी गर्ने यन्त्र भएको अमेरिकी दाबीलाई चीनले अस्वीकार गरेको छ। बेइजिङले यो जो बाइडेनको आदेशमा अमेरिकी लडाकु विमानहरूले खसालेको नागरिक अनुसन्धान हवाई जहाज भएको बताएको छ। अन्तर्राष्ट्रिय संचारमाध्यमहरूका अनुसार अमेरिकी गुप्तचर अधिकारीहरूले चिनियाँ बेलुन हेनानबाट चिनियाँ सेनाद्वारा सञ्चालित व्यापक निगरानी कार्यक्रमको हिस्सा भएको विश्वास गर्छ।

अमेरिकी अधिकारीहरूले न्युयोर्क टाइम्सलाई जनवरीको अन्त्यतिर हेनानबाट उडेको बेलुनलाई ट्र्याक गरिरहेको बताए। सीएनएनले पहिले रिपोर्ट गरेको थियो कि अमेरिकाले बेलुनलाई अलास्काको वायुक्षेत्रमा प्रवेश गर्नु अघि नै ट्र्याक गर्न थाल्यो। यद्यपि अमेरिकी अधिकारीहरूले हेनानमा कथित बेलुन प्रक्षेपण स्थलको विस्तृत स्थान खुलासा गरेका छैनन्। त्यस्तै, यो बेलुन सैन्य स्थापनाबाट प्रक्षेपण गरिएको हो वा होइन भन्ने थाहा छैन। तर, दक्षिण चीन सागरको उत्तरी भागमा रहेको यस टापुको चिनियाँ सेनाको नजरमा ठूलो रणनीतिक महत्त्व छ।

हाइनानको दक्षिणी तट पिपुल्स लिबरेशन आर्मी (पीएलए) नौसेनाको प्रमुख आधार हो। यो युलिन नौसेना बेस भनेर चिनिन्छ। यो चिनियाँ नौसेनाको दक्षिणी समुद्री फ्लीटको हिस्सा हो। युलिन नौसेना आधारले पीएलए नौसेनालाई दक्षिण चीन सागरको विवादित पानीमा पहुँच मात्र प्रदान गर्दैन, तर एशिया-प्रशान्त क्षेत्रलाई भारत र मध्य पूर्वसँग जोड्ने महत्त्वपूर्ण समुद्री मार्गहरूको पनि रक्षा गर्दछ। चीनले सन् २०१९ मा हाइनान टापुको युलिन नौसेना बेसको कम्पाउण्डमा आफ्नो दोस्रो विमानवाहक सानडोङलाई कमीशन गरेको थियो। यो चीनको पहिलो स्वदेशमा निर्मित विमान वाहक हो।

युलिन नौसेना बेस पनि चीनको अन्डरवाटर फ्लीटको घर हो। यहाँ आणविक शक्तिबाट चल्ने ब्यालेस्टिक मिसाइल र आक्रमणकारी पनडुब्बीहरू तैनाथ गरिएको छ। युलिन नौसेना बेसले २०२० मा हेडलाइन बनायो जब उपग्रहहरूले पीएलए नौसेना पनडुब्बीहरूलाई टापुमा भूमिगत डकिङ सुविधातर्फ लैजाने सुरुङमा प्रवेश गरे। हाइनानसँग पीएलए फिक्स-विङ विमान र हेलिकप्टर आधारहरू पनि छन्।

यसबाहेक पश्चिमी विज्ञहरूले चीनले हेनानमा सामुद्रिक मिलिसियाको एकाइ पनि तैनाथ गरेको बताउँछन्। यी मिलिशियाहरू कथित रूपमा माछा मार्ने डुङ्गाहरू मिलेर बनेका छन् जुन हाइनानबाट चल्छन्। सन् २०२१ को अन्तमा, रणनीतिक र अन्तर्राष्ट्रिय अध्ययन केन्द्रले रिपोर्ट गर्छ कि चीनले हाइनानमा नयाँ इलेक्ट्रोनिक युद्ध, सञ्चार र खुफिया सङ्कलन सुविधाहरू निर्माण गरिरहेको छ। भर्खरै सेप्टेम्बर २०२२ मा, स्याटेलाइट छविहरूले देखायो कि चीनले हाइनानमा आफ्नो पनडुब्बी आधार विस्तार गरिरहेको छ। युलिन नौसेना बेसमा अवस्थित चारवटा पियरहरूमा दुई नयाँ पियरहरू थपिँदै थिए।