वासिङ्टन: हाम्रो सौर्यमण्डलको एकमात्र तारा सूर्यमा एउटा अनौठो चाल देखिएको छ। पहिलो पटक वैज्ञानिकहरूले सूर्यको टुक्रा टुक्रा भएको देखेका छन्। २ फरवरीमा सूर्यको प्लाज्माको ठूलो भाग यसबाट अलग भयो र सूर्यको वायुमण्डलमा परिक्रमा गर्न जारी रह्यो। यो प्लाज्मा हजारौं माइलको उचाइमा सूर्यको उत्तरी ध्रुवमा परिक्रमा गरिरह्यो र त्यसपछि गायब भयो। यो अनौठो घटना देखेर वैज्ञानिकहरु छक्क परेका छन्। यससँग सम्बन्धित भिडियोहरू ट्विटरमा भाइरल भइरहेको छ। भिडियो केही सेकेन्डको भएपनि वास्तविकतामा ८ घण्टा चलेको थियो।

क्यालिफोर्नियाको द एयरोस्पेस कर्पोरेशनका विज्ञान कम्युनिकेटर र अनुसन्धान वैज्ञानिक तमिथा स्कोभले ट्वीटरमा भिडियो साझा गरे। नासाको सोलार डाइनामिक्स अब्जर्भेटरीले यो घटनालाई कब्जा गरेको छ। जब यो भाग अलग भयो, यो पोलमा भोर्टेक्स जस्तै भयो। ध्रुवमा बनेको हुनाले यसलाई ‘पोलर भोर्टेक्स’ भनिएको हो। टमिथा स्कोभले आफ्नो ट्वीटमा लेखेकी छिन्, ‘सूर्यको उत्तरी भागमा रहेको मुख्य फिलामेन्टबाट छुट्टिएको एउटा भाग हो। अब यो हाम्रो ताराको उत्तरी ध्रुव वरिपरि विशाल ध्रुवीय भंवरको रूपमा घुमिरहेको छ। प्लाज्माको अंशलाई सूर्यबाट अलग गर्नुको अर्थ के हो? वास्तवमा, धेरैजसो सूर्य धेरै प्रकारका ग्यासहरूबाट बनेको हुन्छ जुन विद्युतीय रूपमा चार्ज हुन्छ। सबै ताराहरूको संरचना एउटै हुन्छ। यिनलाई प्लाज्मा भनिन्छ। प्लाज्मा सूर्यबाट सधैं निस्कने क्रम जारी छ। यो सतहबाट उठ्छ र हजारौं किलोमिटरसम्म अन्तरिक्षमा जान्छ, तर यो सधैँ सतहमा धागो जस्तै जोडिएको हुन्छl’ त्यसोभए यो पटक खास के छ? वास्तवमा, यस पटक जब प्लाज्मा अन्तरिक्षमा पुग्यो, सतहमा जोड्नुको सट्टा, यो अलग भयो।

प्लाज्मा यसको रिलीज पछि घन्टा सम्म सतह माथि रह्यो र सूर्यको ध्रुव वरिपरि परिक्रमा जारी राख्यो। यो ध्रुवहरूमा चक्रवाती आँधी जस्तो देखिन्थ्यो। यो पृथ्वीको ध्रुवीय भोर्टेक्स जस्तै कम दबाबको कारण बनाइएको छ। कोलोराडोको नेशनल सेन्टर फर एटमोस्फेरिक रिसर्चका सौर्य वैज्ञानिक स्कट म्याकइन्टोसले प्लाज्माले यस्तो व्यवहार गरेको कहिल्यै नदेखेको बताए। उनको भनाइसनुसार प्लाज्मा फिलामेन्टहरू नियमित रूपमा सूर्यको ५५ डिग्री अक्षांश रेखाहरू नजिक आउँछन्। सूर्य आफ्नो ११-वर्षीय गतिविधि चक्रको अन्त्य तर्फ अघि बढिरहेको छ। यही कारणले गर्दा सूर्यमा चल्ने चलन देखिएको छ। यसै कारण विगत केही महिनादेखि सूर्यबाट लगातार ठूलो प्लाज्मा निस्किरहेको छ। यद्यपि, प्लाज्माका यी फिलामेन्टहरू पृथ्वीका लागि खतरा होइनन्। तर यदि तिनीहरू पृथ्वीको नजिक आए भने, त्यसपछि उपग्रह र रेडियो संकेतहरू क्षतिग्रस्त हुनसक्छ। पृथ्वीका पावर ग्रिडहरू पनि यी कारणले क्षतिग्रस्त हुन सक्छन्। यद्यपि ती पोलहरूमा पार गर्दा एक सुन्दर दृश्य हुनेछ। २ फरवरीमा सूर्यबाट निस्कने प्लाज्माले पृथ्वीलाई निशाना बनाएन। यो टुक्रा कसरी अलग भयो र यो के हुन सक्छ भनेर वैज्ञानिकहरूले अझै अनुसन्धान गरिरहेका छन्।