चिनियाँ वैज्ञानिकहरूले चन्द्रमामा जीवनको बारेमा एक अध्ययन गरेका छन्, जसमा उनीहरूले चन्द्रमाको माटोमा कार्बन डाइअक्साइडलाई अक्सिजन र इन्धन वा ऊर्जामा परिणत गर्नसक्ने सक्रिय तत्वहरू रहेको बताएका छन्। पृथ्वीबाहेक अन्य ग्रहमा जीवन सम्भव छ कि छैन भन्ने विषयमा वर्षौंदेखि गहन अनुसन्धान भइरहेको छ। जब यो पृथ्वी बाहेक अन्य संसारमा बस्ने कुरा आउँछ, पहिलो सम्भावना चन्द्रमामा खोजिन्छ। चन्द्रमा पृथ्वी नजिकको एक मात्र यस्तो उपग्रह हो जहाँ मानिसले यो प्रयासलाई साकार बनाउने सपना देखेको छ। चन्द्रमामा बस्ने वातावरण बनाउन गहन अनुसन्धान भइरहेको छ। यसमा जीवनका केही आधारभूत आवश्यकताहरू जस्तै पानी, हावा र दिर्घकालिन उर्जा स्रोत आदिको अध्ययन भइरहेको छ।
चिनियाँ वैज्ञानिकहरूले यस सम्बन्धमा एउटा अध्ययन गरेका छन् जसमा उनीहरूले भनेका छन् कि चन्द्रमाको माटोमा सक्रिय तत्वहरू छन् जसले कार्बन डाइअक्साइडलाई अक्सिजन र इन्धन वा ऊर्जामा रूपान्तरण गर्नसक्छ। गत वर्ष चीनले चन्द्रमामा एउटा अज्ञात पठाएको थियो। गत वर्ष चन्द्रमाबाट ल्याइएको सोही माटोको नमूनामा यो अध्ययन गरिएको हो। यो अध्ययन जर्नल जोउल (Joule) मा पनि प्रकाशित भएको छ। अब अन्वेषकहरूले चन्द्रमाको माटो मानव बसोबासका लागि उपयोगी हुनसक्छ कि भनेर अनुसन्धान गरिरहेका छन्। नान्जिङ युनिभर्सिटीका भौतिक वैज्ञानिक इङ्गफाङ याओ र जिनजाङ झोउले चन्द्रमामा रहेको माटो र त्यसको सौर्य विकिरणबाट निस्कने प्रणाली बनाउन खोजिरहेका छन्।
माटो र सौर्य विकिरण, यी दुवै कुरा चन्द्रमामा प्रचुर मात्रामा पाइन्छ। त्यहाँको माटोको परिक्षण गरेपछि चिनियाँ वैज्ञानिकहरूले यी नमूनाहरूमा आइरन र टाइटेनियम प्रचुर मात्रामा तत्व रहेको नतिजा दिएका छन्। यी दुवै चीजहरूले उत्प्रेरकको रूपमा काम गर्छन्, जसले सूर्यको प्रकाशमा पर्दा अक्सिजन र कार्बन डाइअक्साइड जस्ता उत्पादनहरू छोड्छन्। यस अध्ययनको आधारमा वैज्ञानिकहरूले ‘पृथ्वी बाहिर फोटोसिन्थेसिस’ प्रस्ताव गरेका छन्। यस प्रणालीमा, पानीको इलेक्ट्रोलाइसिसको लागि चन्द्रमाको माटो प्रयोग गरिनेछ। यसमा अक्सिजन र हाइड्रोजन सूर्यको किरणको माध्यमबाट मिसाइनेछ, जसमा हावा र पानी दुवै अवस्थित हुनेछ। तर, चन्द्रमाको माटोको नमूनाबाट चिनियाँ वैज्ञानिकहरूले चन्द्रमामा पानी र हावाको उपलब्धताको यो मोडेलले भविष्यमा अर्को ग्रहमा जीवन शुरु गर्ने सम्भावनालाई बलियो बनाएको देखिन्छ।
About Author
