पूर्वी बर्दवान: डोकरा कलाकार रामु कर्माकरले कलामा उनको उत्कृष्ट उपलब्धिहरूको लागि राष्ट्रपति पुरस्कार प्राप्त गरे। तर २०१६ मा उनलाई अचानक मस्तिष्कघात भएको थियो। त्यसपछि हात र खुट्टाको बल घट्यो। कलाकार भत्ताका लागि यताउता दौडधुप गर्दा पनि काम लागेन। त्यसैले अश्ग्रामको द्वारियापुरका डोकरा कलाकार रामु कर्माकरले उद्योग छाडेर सानो पसलमा भर परेर दिन बिताइरहेका छन्।
कलाकारहरूले काँसा, काँसा र तामालाई स्वदेशी विधि प्रयोग गरेर मोमको मोल्डमा हाल्छन्। यो परम्परागत डोकरा कला हो। मूर्ति र पुतली बाहेक विभिन्न प्रकारका गरगहना बनाइन्छ। कल्पना र प्रविधिको संयोजनले उनको सिर्जनालाई अद्वितीय बनाउँछ। अश्ग्रामको दिकनगर २ पञ्चायतको द्वारियापुरको ख्याति त्यही डोकरा उद्योगको खास्तालुकका रूपमा देश विदेशमा छ। यहाँका ५०–६० जना बासिन्दाले डोकरा काम गरेर जीविकोपार्जन गर्छन्। डोकरा कलाको क्षेत्रमा उल्लेखनीय उपलब्धि हासिल गरेबापत द्वारियापुरका धेरै कलाकारले राष्ट्रपति पुरस्कार पाएका छन्। सन् १९६६ मा राष्ट्रपति पुरस्कार प्राप्त गर्ने यस गाउँका शम्भु कर्माकर पहिलो कलाकार थिए। २० वर्षपछि सन् १९८६ मा हरधन कर्माकर र सन् १९८८ मा मोतार कर्माकर र वैकुण्ठ कर्माकरले राष्ट्रपति पुरस्कार पाए। त्यसयता २३ वर्षको लामो अन्तरालपछि २०१२ मा द्वारियापुरका डोकरा कलाकार रामु कर्माकरले यो सम्मान पाएका हुन्। तर, ५२ वर्षका रामु कर्माकरले जति अवार्ड र सम्मान पाए पनि गरिबी हटाउन सकेनन्।
डोकरा कलाकार रामु कर्माकर भन्छन्, ‘म हातमा कोदालो लिएर खेतमा काम गर्न गएको छैन। सानैदेखि यो उद्योगमा काम गरेर कमाइयो। प्रतिष्ठा पनि कमाएको छु। म अहिले यो गर्न सक्दिन किनभने मेरो शरीरले मलाई समर्थन गर्दैनl’ सन् २०१६ मा उनलाई अचानक मस्तिष्कघात भएको थियो। त्यसपछि हात र खुट्टाको बल घट्यो। त्यसैले अब मेहनत गर्न नसक्ने बताए। उद्योगमा काम गर्ने छोरा शुभो कर्कर डोकराले अहिले डोकराको कमाइले परिवार पाल्छन्। घर नजिकैको सानो कुनामा पसल चलाएर औषधिको पैसा जुटाइरहनुभएको छ। रामु कर्माकरले भने, ‘राष्ट्रपति पुरस्कार पाए पनि अहिलेसम्म कलाकार भत्ता पाएको छैनl’
About Author
