वासिङ्टन: जलवायु परिवर्तनको असरबारे काम गरिरहेका वैज्ञानिकहरूले डरलाग्दो चेतावनी दिएका छन्। उनीहरूले यस शताब्दीको अन्त्यसम्ममा पृथ्वीमा रहेका प्रत्येक १० प्रजातिमध्ये एउटा लोप हुनसक्ने बताएका छन्। २१औं शताब्दीको अन्त्यसम्म पृथ्वीले आफ्नो प्रजातिको दशौं भन्दा बढी गुमाउन सक्छ, संयुक्त राष्ट्र जैविक विविधता सम्मेलनमा पेश गरिएको नयाँ अनुसन्धानले देखाएको छ। यस खतरनाक अवस्थासँग जुध्न विश्वभरका ३ हजार वैज्ञानिकले आ–आफ्नो देशका सरकारसँग तत्काल कदम चाल्न माग गरेका छन्। यस अनुसन्धानमा जैविक विविधतामा हुने माध्यमिक प्रभावहरू पनि अध्ययन गरिएको छ, जुन अन्य प्रजातिहरूमा निर्भर छ।
अनुसन्धानका क्रममा यो परिणाम प्राप्त गर्न अन्वेषकहरूले सुपर कम्प्युटरको सहयोगमा पृथ्वीको सिमुलेशन मोडेल बनाएका छन्। यो सिमुलेशन मोडेल कृत्रिम प्रजातिको साथ भर्चुअल संसारमा परिणत भएको थियो। यसपछि उनीहरुमा ग्लोबल वार्मिङ र भूउपयोगको प्रभाव देखिएको थियो। यस अनुसन्धानमा संलग्न युनिभर्सिटी अफ हेलसिंकीका डा. जियोभन्नी स्ट्रोनाले भने, ‘हामीले पृथ्वीमा रहेका जीवहरूको भर्चुअल संसार भरेका छौं। यो पृथ्वीमा पाइने वातावरण जस्तै थियो। त्यसपछि हामीले ग्लोबल वार्मिङ र मानव भूमि प्रयोग अभ्यासहरू लागू गर्यौंl’ उनले सिमुलेशनमा २७ प्रतिशत प्रजाति सबैभन्दा खराब अवस्थामा मर्न सक्ने देख्यौँ। यदि प्रभाव मध्यम छ भने १३ प्रतिशत जनावर र बिरुवाहरू लोप हुनेछन्। यो एउटा अनौठो अध्ययन हो, वैज्ञानिकहरूले भने, ‘किनभने यसले जैविक विविधतामा हुने माध्यमिक प्रभावहरूलाई ध्यानमा राखेको छ, जब एक प्रजातिको लोप हुँदा अर्को प्रजाति लोप हुन्छl’ अष्ट्रेलियाको फ्लिन्डर युनिभर्सिटीका प्रोफेसर कोरी ब्राडशाले जलवायु परिवर्तनका कारण आफ्नो शिकार गुमाउने कुनै पनि शिकारी प्रजातिको बारेमा सोच्नुहुन्छ भने। प्राथमिक विलुप्त हुनु भनेको शिकार प्रजातिको विलुप्त हुनु हो किनभने यसलाई अन्धाधुन्ध रूपमा शिकार गरिएको थियो। अब यसको शिकार गर्ने प्रजातिले पनि खानलाई केही बाँकी रहनेछैन। यसले शिकारीहरू पनि लोप हुनेछ। यदि कुनै परजीवीले वन फँडानीका कारण आफ्नो खाना गुमाए वा ग्लोबल वार्मिङका कारण फूल फुल्ने बिरुवाले आफ्नो परागकण गुमायो भने के हुन्छ कल्पना गर्नुहोस्। प्रत्येक प्रजाति कुनै न कुनै रूपमा अन्य प्रजातिहरूमा निर्भर हुन्छ।
About Author
