कोलकाता: कोलकाताका ५० भन्दा बढी साइकल चालकहरू संयुक्त राष्ट्र संघको अन्तर्राष्ट्रिय मानव अधिकार दिवस २०२२ को अवसरमा आज (१० दिसम्बर) दिउँसो २-३ बजे कलेज स्क्वायरमा शान्तिपूर्ण प्रदर्शनको लागि भेला भए। शहरको ७० भन्दा बढी सडकमा पुरानो साइकल प्रतिबन्धमा ध्यानाकर्षण गराउँदै, यसलाई हरित यात्रुहरूका लागि मानव अधिकारको मुद्दा रहेको हो जसले शहरको हावा सफा र जलवायु परिवर्तनलाई बेवास्ता गर्न प्रत्यक्ष रूपमा योगदान पुर्याउँछ भन्ने सन्देश दिए।
यसबाहेक, कोलकाता जस्तो शहरको लागि जहाँ दैनिक शहरी यात्रुहरूको ठूलो हिस्सा आफ्नो कार्यस्थलमा पुग्न साइकलमा भर पर्छन्; जसमध्ये धेरै गिग अर्थतन्त्रको हिस्सा हुन्, यो सामाजिक न्यायको कुरा पनि हो, साइकल समुदायले यस गतिविधिमा जोड दिए। यी सबै कारण बताउँदै साइकल यात्रीले प्रहरी आयुक्तलाई पत्र बुझाएर विद्यमान प्रतिबन्धलाई ध्यानमा राखी सडकमा साइकल यात्रुलाई कसरी सताउने गरेको र त्यसलाई रोक्नुको सट्टा शहरमा साइकल चलाउन प्रोत्साहन गर्न आग्रह गरेका छन्।
‘साइकलबाट काममा जाने आम नागरिकको जीवनयापन र जीविकोपार्जनको आवश्यकतालाई ध्यानमा राखेर साइकल प्रतिबन्ध खारेज होस् भन्ने हामी चाहन्छौं। साइकल सामाजिक न्यायको माध्यम पनि हो, किनकि यसले आर्थिक रूपमा कमजोर वर्गका मानिसहरूलाई कम लागतमा यात्रा गर्न मद्दत गर्दछ’, यस कार्यक्रममा उपस्थित वी आर द् कमान पीपलका सचिव सुभाजित दत्त गुप्ताले भने। १ दिसम्बर २०२२ मा कोलकाता हावाको गुणस्तरको हिसाबले विश्वको १० सबैभन्दा प्रदूषित शहरहरूमा ८औं स्थानमा थियो। र आईक्यू एयरको ग्लोबल एयर क्वालिटी रिपोर्ट २०२१ अनुसार कोलकाता भारतको दोस्रो सबैभन्दा प्रदूषित शहर थियो र त्यो वर्ष रिपोर्टमा चित्रित ११७ देशहरूमा अनुगमन गरिएका ६,४७५ शहरहरू मध्ये ६०औं स्थानमा थियो। ग्रीनपीस इण्डियाको बिहाइन्ड द स्मोकस्क्रिन रिपोर्टका अनुसार कोलकातामा २०२० र २०२१ को बीचमा एनओ२ को स्तर ११ प्रतिशतले बढेको छ। साथै, जीवाश्म इन्धन जलाउँदा हुने वायु प्रदूषणले १० लाख अकाल मृत्यु र भारतीय अर्थतन्त्रलाई १० लाख करोड रुपियाँभन्दा बढीको नोक्सानी निम्त्याउँछ।
ग्रीनपीस इण्डियाका अरिन्दम बिस्वासले भने, ‘वायु प्रदुषणको तथ्याङ्कले स्पष्ट रूपमा संकेत गर्छ कि कोलकाताले दिगो, हरित ढुवानीमा बढी ध्यान केन्द्रित गर्नुपर्छ। साइकलले जलवायु परिवर्तनसँग लड्न, वायु प्रदूषण र भीड कम गर्न, र यातायातको स्वस्थ मोड प्रदान गर्न मद्दत गर्दछ। यद्यपि शहरको गतिशीलता पूर्वाधार योजनाहरू धेरै हदसम्म कार केन्द्रित छन्। यो ढाँचा परिवर्तन गर्न आवश्यक छ।’ यस कारणलाई अपील गर्न नहिचकिचाउने प्रगतिशील मानिसहरूका लागि परिचित शहरमा कोलकाताका साइकल चालकहरूले वर्षौंदेखि अवस्थित साइकल प्रतिबन्धको खारेजीको लागि सक्रिय रूपमा अपील गर्दै आएका छन्। र यो सबै भन्दा माथि स्वीच अन फाउन्डेसन जस्ता नागरिक समाज संगठनहरूले मानिसहरूलाई यातायातको दिगो मोडहरू अपनाउन प्रोत्साहित गर्न र समुदायहरू बीच साइकल चलाउन प्रवर्द्धन गर्न नियमित आउटरिच र कार्यक्रमहरू होस्ट गर्न सक्रिय रूपमा जागरूकता फैलाइरहेका छन्। स्वीचअन फाउन्डेसनका एमडी विनय जाजुले भने, ‘कोलकाताले गम्भीर गतिशीलता र प्रदूषण संकटबाट बच्न सक्ने एक मात्र तरिका भनेको एनएमटी बढाएर साइकल चलाउने र हिड्ने ठाउँलाई प्राथमिकता दिनु होl सक्रिय यातायात प्रवर्द्धन गर्नु एक सफल दृष्टिकोण हो; यसले स्वास्थ्यलाई मात्र होइन, स्वास्थ्यलाई पनि सकारात्मक वातावरणीय प्रभावहरू बढावा दिन्छ। साइकल चलाउँदा कुनै ध्वनि प्रदूषण र उत्सर्जन हुँदैनl’
About Author
