गान्तोक: आईसीएआर-नेशनल रिसर्च सेन्टर फर अर्किड्स, पाक्योङ, सिक्किमले वर्ल्ड सोयल डे-२०२२ (विश्व माटो दिवस) पालन गर्यो। २० दिसम्बर २०१३ मा न्युयोर्कमा भएको संयुक्त राष्ट्र संघको ६८औं सत्रमा वर्ल्ड सोयल डे पालंह गरेको थियो। यसपछि वार्षिक रूपमा ५ दिसम्बरको दिन पालन गरिन थालेको हो। यसको उद्देश्य पृथ्वीका स्रोतहरूलाई नोक्सान नगरी अधिकतम उपयोग गर्नका लागि वातावरणीय चेतनालाई बढावा दिनु हो। यस वर्षको विश्व माटो दिवसको थीम ‘सोयल्स: वेयर फूड बिगिन्स’ अर्थात ‘माटो: जहाँबाट शुरु  हुन्छ खाना’ रहेको छ। माटो व्यवस्थापनमा बढ्दो चुनौतीलाई सम्बोधन गर्दै स्वस्थ पारिस्थितिको प्रणाली र मानव कल्याणको महत्त्वको बारेमा चेतना जगाउने, माटोको बारेमा चेतना जगाउने र माटोको स्वास्थ्य सुधार गर्न समाजलाई प्रोत्साहन गर्ने उद्देश्य थियो। डा. एसएस विश्वास, वैज्ञानिक (माटो विज्ञान), एनआरसीओमा आयोजित विश्व माटो दिवस जसमा तीनजना वैज्ञानिकहरुसहित २० जना किसान र आईसीएआर-एनआरसीका २३ कर्मचारी अर्किडहरूको लागि उपस्थित थिए। संयुक्त राष्ट्र संघको खाद्य तथा कृषि संगठनको तथ्याङ्कलाई उद्धृत गर्दै उनले भने, “हाम्रो खाद्यान्नको ९५ प्रतिशत माटोबाट आउँछ, जबकि ३३ प्रतिशत माटो खराब हुन्छ।” उनले सन् २०५० मा विश्वव्यापी खाद्यान्न माग पूरा गर्न कृषि उत्पादनमा ६० प्रतिशतले वृद्धि गर्नुपर्ने र खाद्य, दाना, इन्धन र फाइबर उत्पादनका साथै पारिस्थितिकीय सेवा र मानव कल्याणको आधार माटो भएको बताए। माटो पनि विश्वको जैवविविधताको कम्तिमा एक चौथाईको लागि जलाशय हो र त्यसैले जमिन माथिको जैवविविधता जस्तै ध्यान चाहिन्छ। माटोको क्षय रोक्न महत्त्वपूर्ण छ किनकि खाद्यान्न आवश्यकताको ५८ प्रतिशतसम्म दिगो माटो व्यवस्थापन मार्फत पूरा गर्न सकिन्छ। उनले माटोको उर्वरता नगुमाई दिगो व्यवस्थापनका लागि सक्दो प्रयास गर्न किसानलाई आग्रह गरे। सो अवसरमा छलमथाङका किसानलाई सब्जीको बीउ वितरण गरिएको थियो। -पीआईबी