होनोलुलु: अमेरिकाको हवाई टापुमा अवस्थित विश्वको सबैभन्दा ठूलो ज्वालामुखी लामुखी मौना लौआ ४० वर्षपछि विस्फोट भएको छ। अहिले यो ज्वालामुखीबाट विषाक्त ग्यास, धुवाँ र खतरनाक लाभा निस्किरहेको छ। विस्फोट स्थानीय समयअनुसार आइतबार राति ११.३० बजे भएको थियो। यसका केही तस्वीरहरू अमेरिकी भूगर्भ सेवा (युएसजीएस) ले सार्वजनिक गरेका छन्। यो ज्वालामुखीमा भएको विष्फोट कति खतरनाक थियो भन्ने कुरा यी तस्वीरबाट प्रष्ट हुन्छ। अधिकारीहरुका अनुसार ज्वालामुखीको लाभामा सल्फर र डाइअक्साइडको मात्रा सबैभन्दा बढी छ। अधिकारीहरूका अनुसार लाभा एक हप्तामा जनसंख्यामा पुग्नसक्छ। उनले स्थिति द्रुत रूपमा परिवर्तन हुन सक्ने चेतावनी दिए। मौना लोआ पछिल्लो पटक सन् १९८४ मा विष्फोट भएको थियो।

ज्वालामुखीसँग सम्बन्धित सतर्कता उच्च तहमा रहेको र नागरिकलाई पनि सतर्क रहन आग्रह गरिएको छ। अधिकारीहरूका अनुसार नागरिकले ठूलो मात्रामा धुवाँ र खरानीको सामना गर्नुपर्ने हुनसक्छ। अमेरिकाको नेशनल ओशनोग्राफिक एन्ड एटमोस्फेरिक एडमिनिस्ट्रेशन (एनओएए) द्वारा केही स्याटेलाइट छविहरू जारी गरिएको छ। ज्वालामुखीमा भएको विष्फोट कति खतरनाक थियो भन्ने कुरा यी तस्विरहरूमा देखिन्छ। हवाईको उत्तर-पूर्वमा रहेको यो ज्वालामुखी लामुखीमा विषाक्त ग्यासको बादल छ र यो लगातार बढिरहेको छ। यस घटनाको जानकारी एनओएएले नै ट्वीट गरेर दिएको हो। एजेन्सीको तर्फबाट लेखिएको छ, ‘यो तस्वीरले सल्फर डाइअक्साइड कसरी बगिरहेको छ भन्ने स्पष्ट देखाउँछ।’ यसपछि एजेन्सीबाट धेरै ट्वीट गरेर नागरिकलाई सचेत गराइएको छ। एजेन्सीले ज्वालामुखीमा कम्तीमा एक दर्जन थप विष्फोट हुनसक्ने बताएको छ। उही समयमा यसको छिमेकमा रहेको किलोवाया पनि दिसम्बर २०२१ देखि खतरनाक स्तरमा सक्रिय छ। जुनसुकै बेला विस्फोट हुनसक्ने बताइएको छ।

ज्वालामुखीको उचाइ १३,६७९ फिट छ र यो ५,१७९ वर्ग किलोमिटरभन्दा बढी क्षेत्रमा फैलिएको छ)। स्थानीय मानिसहरू ला कोको मनाइरहँदा ज्वा लमुखीमा विस्फोट भएको हो। यो हवाईको राष्ट्रिय छुट्टी हो जसले १८४३ को एङ्ग्लो-फ्रान्को घोषणामा हस्ताक्षर गरेको सम्झना गर्दछ। यसले आधिकारिक रूपमा ग्रेट ब्रिटेन र फ्रान्सबाट हवाईको स्वतन्त्रता र सार्वभौमिकतालाई मान्यता दियो। ज्वालामुखीबाट लाभाको खोला हिलोलगायत विभिन्न क्षेत्रमा बगिरहेको छ। हिलो एक धेरै सुन्दर ठाउँ हो र कुकियोको जनसंख्या ४५,२४८ छ। मौना लो १८४३ यता ३३ पटक विस्फोट भएको छ। पछिल्लो पटक सन् १९८४ मा विष्फोट हुँदा यसको लाभा पाँच माइलसम्म बगेको थियो। मौना लोआ पाँचवटा ठूला ज्वालामुखीहरू मध्ये एक हो जसले हवाईको ठूलो टापु बनाउँछ। यो हवाई टापु को टाढा दक्षिण मा छ। यो सबैभन्दा अग्लो होइन तर सबैभन्दा ठूलो हो र टापुको लगभग आधा क्षेत्रफल ओगटेको छ। यो हवाईको सबैभन्दा जनसंख्या भएको टापु ओआहुबाट करिब ३२० किलोमिटर दक्षिणमा छ। ओआहु राजधानी होनोलुलु र समुद्री तट रिसोर्ट वाइकिकीको घर हो।