नयाँ दिल्ली: सन् २०१७, २०१८ र २०१९ को लागि ३० शिल्प गुरु पुरस्कार र ७८ राष्ट्रिय पुरस्कार आज नयाँ दिल्लीमा उत्कृष्ट शिल्पकारहरूलाई प्रदान गरियो, जसमध्ये ३६ जना महिला छन्। यी पुरस्कारहरूको मुख्य उद्देश्य शिल्पकलामा उनीहरूको उत्कृष्टता र भारतीय हस्तशिल्प र कपडा क्षेत्रको बहुमूल्य योगदानलाई मान्यता दिनु हो। शिल्प गुरु पुरस्कारहरू उत्कृष्ट शिल्प कौशल, उत्पादन उत्कृष्टता र परम्परागत सम्पदाको एक महत्त्वपूर्ण भागको रूपमा अन्य प्रशिक्षु कारीगरहरूलाई शिल्पको निरन्तरतामा उनीहरूले खेलेको भूमिका प्रदर्शन गरेका उत्कृष्ट शिल्पकारहरूलाई दिइन्छ। यी पुरस्कारहरू २००२ मा भारतमा हस्तशिल्पको पुनरुत्थानको स्वर्ण जयन्ती मनाउन स्थापना गरिएको थियो। पुरस्कारमा सुनको सिक्का, रुपियाँ दुई लाख, ताम्रपत्र, सल र प्रमाणपत्र रहेको छ। सन् २०१७, २०१८ र २०१९ को लागि ३० शिल्प गुरु छनोट गरिएको छ, जसमा २४ पुरुष र ६ महिला छन्।

विभिन्न विधामा उत्कृष्ट शिल्पकलाका लागि सन् १९६५ देखि राष्ट्रिय पुरस्कार प्रदान गर्दै आएको छ। मेटल नक्काशी, चिकन ह्यान्ड एम्ब्रोइडरी, खुर्जा निलो भाँडा, माता नी पछेदी कलम्कारी, बाँधनी, बाँधेज डाइङ (टाइ र डाई), बाग प्रिन्टिङ ह्यान्ड ब्लक (ह्यान्ड ब्लक बाग प्रिन्ट), वारली कला, अवार्ड प्रदान गरिएको मुख्य शिल्प हो। मार्बल प्रस्टार धुली (स्टोन डस्ट) पेन्टिङ, सोजनी ह्यान्ड एम्ब्रोइडरी, टेराकोटा मूर्तिकला, तान्जोर पेन्टिङ, शोलापीठ, कान्था ह्याण्ड एम्ब्रोइडरी, पाम लीफ नक्काशी, काठमा काँसाको तार जड्ने, काठको नक्काशी, मधुबनी पेन्टिङ, गोल्ड लीफ क्राफ्ट र स्ट्रा आदि समावश छन्। पुरस्कारको राशि एक लाख रुपियाँ, ताम्रपत्र, शाल र प्रमाणपत्र रहेको छ। सन् २०१७, २०१८ र २०१९ को राष्ट्रिय पुरस्कारका लागि ७८ कारीगरहरूलाई छनोट गरिएको छ, जसमा २ डिजाइन इनोभेसन अवार्डहरू समावेश छन् जसमा एक डिजाइनर र एक शिल्पकारले एक अद्वितीय उत्पादन सिर्जना गर्न सहकार्य गर्दछ। -पीआईबी