नयाँ दिल्ली: प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले आतंकवादसँग व्यवहार गर्ने कुनै पनि अस्पष्टताबाट बच्न कडा आह्वान गरेका छन् र विदेश नीतिको साधनको रूपमा आतंकवाद प्रयोग गर्ने देशहरूलाई चेतावनी दिएका छन्। प्रधानमन्त्री ओलीले आज नयाँ दिल्लीमा तेस्रो ‘नो मनी फर टेरर’ (एनएमएफटी) काउन्टर टेररिज्म फाइनान्सिङ सम्बन्धी मन्त्रीस्तरीय सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्दै थिए। सम्मेलनलाई स्वागत गर्दै प्रधानमन्त्रीले भारतमा हुन लागेको सम्मेलनको महत्व स्मरण गर्दै लामो समयअघि देशले आतंकको कालो पक्ष देखेपछि विश्वले यसलाई गम्भीरतापूर्वक लिएको स्मरण गराए। प्रधानमन्त्रीले भने, ‘विभिन्न नाम र रूपहरूमा आतंकवादले भारतलाई चोट पुर्याउने प्रयास गरेको छl’ उनले हजारौं बहुमूल्य जीवन गुमाए पनि भारतले आतंकवादसँग साहसपूर्वक लडेको बताए। प्रधानमन्त्रीले यो सबै प्रतिनिधिहरूका लागि आतंकवादसँग लड्न अडिग रहेका भारत र त्यहाँका जनतासँग अन्तरक्रिया गर्ने अवसर भएको बताए। प्रधानमन्त्रीले भने, ‘हामी एउटै आक्रमणलाई धेरै आक्रमण मान्दछौं। एउटा ज्यान गुमाउनु पनि धेरैको ज्यान गुमाउनु बराबर हो। त्यसैले आतंकवादको जरा उखेल्दासम्म हामी आराम गर्ने छैनौंl’
यस सम्मेलनको महत्वलाई उजागर गर्दै प्रधानमन्त्रीले आतंकवादले सिंगो मानव जातिलाई असर गर्ने भएकाले यसलाई मन्त्रीहरुको भेलाका रुपमा मात्रै हेर्न नहुने बताए। उनले आतंकवादको दीर्घकालीन प्रभाव विशेष गरी गरिब र स्थानीय अर्थतन्त्रमा गम्भीर रहेको बताए। ‘पर्यटन होस् वा व्यापार, कसैलाई पनि निरन्तर खतरामा रहेको क्षेत्र मन पर्दैन’, उनले टिप्पणी गरे। उनले आतंकवादले जनताको जीविकोपार्जनमा नोक्सानी हुने बताए। उनले भने, ‘यो आवश्यक छ, हामीले आतंकवादी संगठनहरूलाई नगदको अवैध प्रवाह रोक्नु पर्छl’ प्रधानमन्त्रीले आतंकवादसँग लड्न कुनै पनि शंका नगर्न चेतावनी दिए। उनले आतंकवादको गलत धारणालाई उल्लेख गर्दै भने, ‘व्यक्तिगत आक्रमणको प्रतिक्रियाको तीव्रता तिनीहरू कहाँ हुन्छन् भन्ने आधारमा फरक हुन सक्दैन। सबै आतंकवादी हमलाहरू विरुद्ध समान आक्रोश र कारबाही हुनुपर्छl कारबाही रोक्न आतंकवादको समर्थनमा अप्रत्यक्ष तर्कहरू गरियोl’ विश्वव्यापी खतराको सामना गर्दा शंका गर्ने ठाउँ नभएकोमा जोड दिँदै उनले भने, ‘असल आतंकवाद र नराम्रो आतंकवाद भन्ने केही हुँदैन। यो मानवता, स्वतन्त्रता र सभ्यतामाथिको आक्रमण हो। यसको कुनै सीमा छैनl’ प्रधानमन्त्रीले भने, ‘एकरूपता, एकताबद्ध र शून्य सहनशीलताको दृष्टिकोणले मात्रै आतंकवादलाई परास्त गर्न सकिन्छl’
आतंकवादीसँग लड्ने र आतंकवादसँग लड्नेबीचको भिन्नतालाई उजागर गर्दै प्रधानमन्त्रीले आतंकवादीलाई हतियार र तत्काल रणनीतिक जवाफले निष्पक्ष गर्न सकिन्छ, तर उनीहरुको अवैध कोषलाई हानी नगरी यस्ता रणनीतिक काम गर्न नसक्दा फाइदा गुमाउने बताए। प्रधानमन्त्री मोदीले भने, ‘आतंकवादी एक व्यक्ति हो तर आतंकवाद व्यक्तिमा फैलिएको नेटवर्क होl’ प्रधानमन्त्रीले भने, ‘आक्रमण रक्षाको सबैभन्दा उत्तम रूप हो र आतंकवादलाई जरैबाट उखेल्न व्यापक, सक्रिय, प्रणालीगत प्रतिक्रिया आवश्यक छl हामीले आतंकवादीहरू विरुद्ध कारबाही गर्नुपर्छ, तिनीहरूको समर्थन नेटवर्कहरू अवरुद्ध गर्नुपर्छ र हाम्रा नागरिकहरूलाई सुरक्षित राख्न तिनीहरूको आम्दानी कटौती गर्नुपर्छl’
प्रधानमन्त्रीले आतंकवादलाई देशले गरेको समर्थन राजनीतिक, वैचारिक र आर्थिक सहयोगको प्रमुख स्रोत भएको बताए। उनले भने, ‘केही देशहरूले आफ्नो विदेश नीतिको भागको रूपमा आतंकवादीहरूलाई समर्थन गर्छन्l’ उनले अन्तर्रा्ष्ट्रिय संस्थाहरूलाई प्रोक्सी युद्धबाट सावधान रहन पनि आग्रह गरे। आतंकवादलाई समर्थन गर्ने देशहरूले मूल्य चुकाउन बाध्य हुनुपर्ने बताए। ‘आतंककारीहरूप्रति सहानुभूति जगाउन खोज्ने संस्था र व्यक्तिहरूलाई पनि अलग्गै राख्नुपर्छ। त्यस्ता मामिलामा यदि र तर पनि हुन सक्दैन’, उनले भने, ‘आतंकवादलाई सबै प्रकारका खुला र गुप्त समर्थन विरुद्ध विश्व एकजुट हुन आवश्यक छl’ प्रधानमन्त्रीले संगठित अपराधलाई आतंककारी वित्त पोषणको अर्को स्रोतका रूपमा प्रकाश पार्दै आपराधिक गिरोह र आतंककारी संगठनबीचको गहिरो सम्बन्धमा जोड दिँदै भने, ‘आतंकवादविरुद्धको लडाइमा संगठित अपराधविरुद्धको कारबाही अत्यन्तै महत्वपूर्ण हुन्छ। अपराधहरूले आतंकवादीहरूलाई पैसा पठाउन पनि मद्दत गर्दछ। यससँग लड्न विश्वव्यापी सहयोग आवश्यक छl’ जटिल वातावरणलाई प्रकाश पार्दै प्रधानमन्त्रीले संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद्, फाइनान्सियल एक्सन टास्क फोर्स, फाइनान्सियल इन्टेलिजेन्स युनिट र एग्मोन्ट समूहले अवैध धन प्रवाहको रोकथाम, पत्ता लगाउन र अभियोजनमा सहयोग अभिवृद्धि गरिरहेको कुरामा जोड दिए। यस संरचनाले विगत दुई दशकदेखि आतंकवादविरुद्धको लडाइँमा धेरै किसिमले सहयोग गरिरहेको प्रधानमन्त्रीले बताए। ‘यसले आतंककारी वित्तपोषणका जोखिमहरू बुझ्न पनि मद्दत गर्छ’, उनले थपे।
उन्नत प्रविधिको प्रकाशमा आतंकवादको बदलिँदो परिदृश्यबारे टिप्पणी गर्दै प्रधानमन्त्रीले भने, ‘आतंकवादका लागि अवैध लगानी र भर्तीका लागि नयाँ प्रकारका प्रविधिको प्रयोग भइरहेको छ, आतंकवादबाट डार्क नेट, निजी मुद्रा र अन्य चुनौतीहरू उत्पन्न भएका छन्। नयाँ फाइनान्स टेक्नोलोजीहरूको साझा बुझाइको आवश्यकता छ। यस्ता प्रयासहरूमा निजी क्षेत्रलाई पनि संलग्न गराउनु महत्त्वपूर्ण छ’, भन्दै उनले प्रविधिलाई प्रयोग गर्न खोज्दै दानवीकरण नगर्न चेतावनी पनि दियो।
भौतिक र भर्चुअल सहकार्यको खाँचोमा जोड दिँदै प्रधानमन्त्रीले साइबर आतंकवाद र अनलाइन कट्टरपन्थीका लागि प्रयोग हुने पूर्वाधारको बाँडफाँट भइरहेका बेला कतिपय संस्थाले दुर्गम क्षेत्रका साथै अनलाइन स्रोतबाट पनि हतियार तालिम सञ्चालन गर्ने बताए। विभिन्न देशहरूमा ‘सञ्चार, यात्रा, रसद’ श्रृंखलामा धेरै लिङ्कहरू छन्। प्रधानमन्त्रीले प्रत्येक देशलाई आफ्नो पहुँच भित्र रहेका चेनका भागहरू विरुद्ध कार्य गर्न आग्रह गरे। प्रधानमन्त्रीले विभिन्न देशका कानुनी सिद्धान्त, अभ्यास र कार्यविधिको भिन्नताको दुरुपयोग गर्न आतंकवादीलाई दिन नहुने चेतावनी दिए। प्रधानमन्त्रीले सुझाव दिँदै भने, ‘सरकारहरू बीचको गहिरो समन्वय र समझदारीबाट यसलाई रोक्न सकिन्छ। संयुक्त अपरेशन, गुप्तचर समन्वय र सुपुर्दगीले आतंक विरुद्धको लडाईमा मद्दत गर्दछl’ प्रधानमन्त्रीले कट्टरपन्थी र अतिवादको समस्यालाई संयुक्त रुपमा सम्बोधन गर्नुपर्नेमा जोड दिए। कट्टरवादका समर्थकलाई कुनै पनि देशमा ठाउँ नहुने उनले बताए।
प्रधानमन्त्रीले आतंकवादविरुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग प्रवर्द्धन गर्न भारतले हालै गरेका प्रयासहरूको सूचीकृत गरे। सुरक्षाका विभिन्न आयामका विभिन्न सम्मेलनका बारेमा जानकारी दिँदै प्रधानमन्त्रीले नयाँ दिल्लीमा भएको इन्टरपोल महासभा, संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद्को आतंकवाद विरोधी समितिको मुम्बईमा भएको विशेष सत्रलाई उल्लेख गरे। उनले अझ भने, ‘भारतले हालको ‘नो मनी फर टेरर’ कन्भेन्सन मार्फत आतंकवादी कोषविरुद्ध विश्वव्यापी आयाम सिर्जना गर्न मद्दत गरिरहेको छl’ कार्यक्रममा केन्द्रीय गृहमन्त्री अमित शाह, गृह राज्यमन्त्री नित्यानन्द राय, गृह सचिव अजय कुमार भल्ला र राष्ट्रिय अनुसन्धान एजेन्सीका महानिर्देशक दिनकर गुप्ता उपस्थित थिए।
पृष्ठभूमि नोभेम्बर १८-१९ मा हुने दुईदिने सम्मेलनले आतंकवादी संगठनहरूको गैरकानूनी वित्त पोषणविरुद्ध लड्न विद्यमान अन्तर्राष्ट्रिय शासनको प्रभावकारिता र उदीयमान चुनौतीहरूलाई सम्बोधन गर्न आवश्यक कदमहरूबारे छलफल गर्न सहभागी देश र संगठनहरूलाई एक अद्वितीय मञ्च प्रदान गर्नेछ। यस सम्मेलनले अघिल्ला दुई सम्मेलनहरू (अप्रेल २०१८ मा पेरिस र नोभेम्बर २०१९ मा मेलबर्नमा आयोजित) को फाइदा र सिकाइहरूमा निर्माण गर्दछ र आतंकवादीहरूलाई वित्तिय अधिकार र उनीहरूलाई सञ्चालन गर्न अनुमति दिन अस्वीकार गर्न विश्वव्यापी सहयोग बढाउन खोज्छ। सम्मेलनमा मन्त्री, बहुपक्षीय संस्थाका प्रमुख र फाइनान्सियल एक्सन टास्क फोर्स (एफएटीएफ) प्रतिनिधिमण्डलका प्रमुखसहित विश्वभरका ४५० प्रतिनिधि सहभागी छन्। यस सम्मेलनमा चार सत्रहरूमा छलफल हुनेछ, जसमा ‘आतंकवाद र आतंकवादमा वित्त पोषणको विश्वव्यापी प्रवृत्ति’, ‘आतंकवादका लागि आर्थिक सहयोगका औपचारिक र अनौपचारिक माध्यमहरूको प्रयोग’, ‘उदीयमान प्रविधिहरू र आतंकवादीहरूको अवैध वित्त पोषण’ लगायतका विषयमा केन्द्रित हुनेछ। र ‘आतंकवाद वित्त पोषणविरुद्ध लड्न चुनौतीहरू सम्बोधन गर्न अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग’। -पीआईबी
About Author
