नयाँ दिल्ली: युक्रेन युद्ध सुरु भएपछि भारतीय विदेशमन्त्री एस जयशंकर पहिलो पटक रुसको भ्रमण गर्दै छन्। रुसी विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता मारिया जाखारोभाले युक्रेन युद्धपछिको पहिलो रुस भ्रमणका क्रममा विदेशमन्त्री एस जयशंकरले आफ्ना रुसी समकक्षी सर्गेई लाभरोभसँग वार्ता गर्ने बताइन् । मन्त्रीहरूले नोभेम्बर ८ मा मस्कोमा वार्ता गर्नेछन् जहाँ उनीहरूले द्विपक्षीय सम्बन्धको वर्तमान स्थिति र अन्तर्राष्ट्रिय एजेन्डाबारे छलफल गर्नेछन्। जयशंकरको प्रस्तावित भ्रमणबारे विदेश मन्त्रालयबाट कुनै वक्तव्य आएको छैन।

लगभग दुई साताअघि क्रिमियामा भएको ठूलो विस्फोटपछि रुस र युक्रेनबीच पुनः द्वन्द्व सुरु भएको छ। रुसी विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता मारिया जाखारोभाले भनिन्, ‘रुसी विदेशमन्त्री सर्गेई लाभरोभले नोभेम्बर ८ मा मस्कोमा भारतीय विदेशमन्त्री एस जयशंकरसँग वार्ता गर्नेछन्। अमेरिकालगायत पश्चिमा देशले पनि रुसमाथि दबाब दिएर युक्रेन युद्ध अन्त्य गर्ने प्रयास गर्ने आशा लिएर भारततर्फ हेरिरहेका छन्। जयशंकरको रुस भ्रमणलाई पनि त्यही आशाका साथ हेरिएको छ। तर, भारतको तर्फबाट भने अहिलेसम्म कुनै प्रतिक्रिया आएको छैन। तर, रुसी बयानका अनुसार जयशंकरको राष्ट्रपति पुटिनसँग भेट्ने कुनै योजना छैन। तर, भारतले रुसी विदेशमन्त्रीलाई ‘यो युद्धको समय होइन’ भन्ने स्पष्ट स्वरमा फेरि एकपटक भन्न सक्छ भन्ने आशा गर्न सकिन्छ। सर्गेई लाभरोभसँगको द्विपक्षीय बैठकमा जयशंकरले पुटिनलाई सन्देश पठाउन सक्छन्।
सेप्टेम्बर १६ मा उज्बेकिस्तानको समरकन्दमा पुटिनसँगको द्विपक्षीय भेटमा मोदीले भनेका थिए, ‘आजको युग युद्धको होइन। करिब दुई साताअघि क्रिमियामा भएको ठूलो विस्फोटको प्रतिक्रियास्वरूप रुसले युक्रेनीका धेरै सहरलाई लक्षित गरी मिसाइल आक्रमण गरेपछि यी दुईबीचको द्वन्द्व चर्किएको हो। रुसले विष्फोटको लागि युक्रेनलाई दोष दिएको छ।
प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले फेब्रुअरीमा युक्रेनमा रुसले आक्रमण सुरु गरेपछि रुसी राष्ट्रपति पुटिन र युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोडिमिर जेलेन्स्कीसँग धेरै पटक कुरा गरेका छन्। मोदीले अक्टोबर ४ मा जेलेन्स्कीसँगको फोन वार्तामा भनेका थिए कि कुनै सैन्य समाधान हुन सक्दैन र भारत कुनै पनि शान्ति प्रयासमा योगदान गर्न तयार छ।

यसअघि बुधबार रक्षामन्त्री राजनाथ सिंहले आफ्ना रुसी समकक्षी सर्गेई शोइगुलाई युक्रेन विवाद वार्ता र कूटनीतिबाट समाधान गर्नुपर्ने र कुनै पनि पक्षले आणविक विकल्पलाई विचार गर्न नहुने बताएका थिए। रक्षा मन्त्रालयले भने कि शोइगुले फोन वार्तालापमा सिंहलाई द्वन्द्वग्रस्त युक्रेनको वर्तमान अवस्था र “डर्टी बम” प्रयोग गरेर भड्काएको चिन्ताको बारेमा जानकारी दिए।
सिंहको सन्देश रुसका साथै युक्रेनलाई समर्थन गर्ने पश्चिमी देशहरूलाई आणविक विकल्प प्रयोग गर्न नहुने सन्देश हो। यस विषयमा परिचित व्यक्तिहरूले यस्तो बताएका छन्। युक्रेनसँग कुनै आणविक हतियार छैन। रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले गत महिना द्वन्द्व बढेमा मस्कोले आफ्नो क्षेत्रको रक्षाका लागि आणविक हतियार विकल्पहरू प्रयोग गर्न सक्ने चेतावनी दिएका थिए।