वासिङ्टन: अक्टोबर ९ मा देखिएको सबैभन्दा चम्किलो विस्फोट अन्तरिक्ष र जमिनमा रहेका धेरै टेलिस्कोपहरूले अवलोकन गरेका छन्। यो विस्फोट टेलिस्कोपद्वारा रेकर्ड गरिएको सबैभन्दा शक्तिशाली विस्फोट मध्ये एक हुनसक्छ। नासाका अनुसार गामा किरण फट वा जीआरबीहरू ब्रह्माण्डमा हुने विस्फोटको सबैभन्दा शक्तिशाली वर्ग हुन्। वैज्ञानिकहरुका अनुसार यो जीआरबी २२१००९ए हो। ‘विश्वभरका धेरै टेलिस्कोपहरूले यस विस्फोटको परिणाम हेरिरहेका छन्। असाधारण लामो जीआरबी २२१००९ए अहिलेसम्म रेकर्ड गरिएको सबैभन्दा चम्किलो गामा किरण हो’, मेरील्याण्ड विश्वविद्यालय र वाशिंगटन डीसीको जर्ज वाशिंगटन विश्वविद्यालयका डक्टरल विद्यार्थी ब्रेन्डन ओ’कनरले भने। यो विस्फोटले अहिलेसम्मका सबै रेकर्ड तोडेको छ। ‘किनकि यी विस्फोटहरू धेरै उज्यालो र नजिक छन्, हामीलाई लाग्छ कि यो एक शताब्दीको अवसर हो कि ब्ल्याक होल गठन देखि कालो पदार्थ मोडेल परीक्षणसम्म यी विस्फोटहरुको बारेमा केहि सबै भन्दा आधारभूत प्रश्नहरुको उजागर गर्नका लागि यो एक शताब्दीको अवसर हो’, उनले थपे।

२ अर्ब ४० करोड प्रकाश वर्ष टाढा रहेको सागिटा नक्षत्रमा रहेको एउटा ठूलो तारा ब्ल्याक सर्नोभामा परिणत भएर ब्ल्याक होल बनेपछि यो जीआरबी बनेको वैज्ञानिकहरूको विश्वास छ। यो गामा विष्फोट भएको तारा हाम्रो सूर्य भन्दा धेरै गुणा ठुलो भएको हुनसक्ने वैज्ञानिकहरुको विश्वास छ। गामा किरणहरू र एक्स-रेहरू सौर्यमण्डलबाट जान्छ। यो नासाको फर्मी गाना-रे स्पेस टेलिस्कोप सहित धेरै पर्यवेक्षकहरूले अवलोकन गरेको छ। यस विस्फोटका कारण निस्किएका कणहरू प्रकाशको गतिमा जान सक्ने वैज्ञानिकहरूले अनुमान गरेका छन्। यी कणहरूबाट एक्स रे र गामा किरणहरू उत्सर्जित हुन्छन्। यो विष्फोट ९ अक्टोबरमा देखा परेको हुनसक्छ, तर यो वास्तवमा १.९ बिलियन वर्ष पहिले भएको थियो। यो विस्फोट भएको ठाउँ पृथ्वीबाट यति टाढा छ कि प्रकाश आउन अर्बौं वर्ष लाग्छ। यति टाढा भए पनि यो पृथ्वीको नजिक छ। फर्मी टेलिस्कोपले करिब १० घण्टासम्म यो विस्फोट पत्ता लगाएको थियो।