वासिङ्टन: वैज्ञानिकहरूले मङ्गल ग्रहमा मानव बस्तीको सपना देखिरहेका छन्। एउटा नयाँ अनुसन्धानले मङ्गल ग्रहमा रहेको पुरातन जीवन जलवायु परिवर्तनका कारण ध्वस्त हुनुअघि मानव बस्न योग्य रहेको देखाएको छ। नयाँ सिद्धान्तले नेचर एस्ट्रोनोमीमा प्रकाशित जलवायु मोडलिङ अध्ययनलाई पछ्याउँछ, जसले अर्बौं वर्ष पहिले मङ्गल ग्रहमा बस्ने सूक्ष्मजीवहरूको अध्ययन गरेको थियो, जब रातो ग्रहमा हाम्रो वर्तमान पृथ्वीको जस्तै वातावरण थियो। मङ्गल ग्रहको वायुमण्डल परिवर्तनका कारण मङ्गल ग्रहमा सूक्ष्म जीवहरूको जीवन समाप्त भएको मानिन्छ। पृथ्वीमा जीवनको अस्तित्व र मङ्गल ग्रहमा यसको अन्त्य हुनुको कारण दुई ग्रहको ग्यासको संरचना र सूर्यसँगको दूरी रहेको अध्ययनले देखाएको छ।

मङ्गल ग्रह सूर्यबाट धेरै टाढा भएकोले त्यहाँको वायुमण्डलमा रहेको हरितगृह ग्यासहरूमा जीवन बढी निर्भर रहेको पत्ता लाग्यो जसले तापक्रमलाई जीवित राखेको थियो। तर सूक्ष्मजीवहरूले तिनीहरूको ग्रहलाई बर्बाद गरे। डेलीस्टार समाचारका अनुसार मङ्गल ग्रहमा रहेका पुरातन सूक्ष्मजीवहरूले हाइड्रोजन खपत गरे र मिथेन उत्पादन गरे। बिस्तारै तिनीहरूले आफ्नो ग्रहको प्रणाली खाए जसले गर्मीलाई समात्ने गर्दथ्यो। यसपछि, समयसँगै मङ्गल ग्रह यति धेरै चिसो भयो कि यो ग्रह बस्न नसक्ने भयो। जब मङ्गल ग्रहमा जीवन फस्टाउँदै थियो, तब यसको औसत तापक्रम १० देखि २० डिग्री सेल्सियस हुने थियो, तर सूक्ष्म जीवहरूको संख्या बढ्दै जाँदा तापक्रम माइनस ५७ डिग्री सेल्सियसमा झर्यो, जसले गर्दा तिनीहरू मङ्गल ग्रहमा रहेको न्यानो तहमा भाग्न थाले। ग्रहको गहिराई घट्यो। खगोल भौतिकशास्त्री र यस अध्ययनका प्रमुख लेखक बोरिस साउट्रेले ब्रह्माण्डमा जीवनका तत्वहरू जताततै रहेको बताए।

ब्रह्माण्डमा नियमित रूपमा जीवन देखापर्ने सम्भावना रहेको उनले बताए। तर ग्रहको सतहमा बस्न योग्य अवस्थामा जीवनको असक्षमताले यसलाई द्रुत रूपमा लोप बनाउँछ। हाम्रो प्रयोगले यसलाई एक कदम अगाडि लैजान्छ। अमेरिका र चीनले उपग्रह र रोभर पठाउने सहित मङ्गल ग्रहमा अन्वेषण अभियानहरू सञ्चालन गरिरहेका छन्। निजी कम्पनी स्पेसएक्सले पनि मङ्गल ग्रहमा मानिस पठाउने सपना देखिरहेको छ, जुन संसारका सबैभन्दा धनी व्यक्ति एलोन मस्कको स्वामित्वमा छ।