नयाँ दिल्ली: उपराष्ट्रपति जगदीप धनखडले जनतामा छलफल र संवादको बलियो वातावरण सिर्जना गर्न आह्वान गरेका छन्l र स्वतन्त्र विचार आदानप्रदानको सन्दर्भमा अन्य मानिसहरूको विचारप्रति असहिष्णुता गलत भएको बताएका छन्। बहस, छलफल र ज्ञान आदानप्रदानको भारतको महान विरासतको उल्लेख गर्दै उपराष्ट्रपतिले जनतामा विशेष गरी व्यवस्थापिकामा छलफलको गुणस्तर बढाउन विगतबाट पाठ सिक्न सकिने बताए। आफूलाई अरूभन्दा उत्कृष्ट प्रस्तुत गर्ने र सर्वसाधारणको नजरको केन्द्रमा रहने चहलपहलमा टेलिभिजन वा सामाजिक सञ्जालमा हुने बहस आक्रामक रणभूमिमा परिणत भएको उपराष्ट्रपति धनखडले बताए। उनले यस दिशामा पहल र आत्मपरीक्षण गर्न र अद्वितीय, मौलिक र सीमान्तकृत आवाजलाई मूलधारमा ल्याउने ठाउँ बनाउन सञ्चारमाध्यमलाई आग्रह गरे।

स्वस्थ र खुल्ला विचारका साथ छलफल गर्न आह्वान गर्दै उपराष्ट्रपतिले सामाजिक सञ्जालको सामाजिक संरचना र एल्गोरिदमबाट बाहिर निस्केर मनमा स्वच्छ विचार राख्नु पर्ने बेला आएको बताए। उनले भने, ‘हामीले सुन्ने कलालाई पुनर्जीवित गर्नुपर्छ र संवादको कलालाई पनि पुनः खोज्नुपर्छ। प्रज्ञा प्रवाहले आज गुवाहाटीमा आयोजना गरेको राष्ट्रिय संवाद ‘लोकमन्थन’को तेस्रो संस्करणको उपराष्ट्रपतिले उद्घाटन गरे। उत्तर पूर्वी भारतको समृद्ध सांस्कृतिक लोकाचारलाई हाइलाइट गरेकोमा आयोजकहरूलाई प्रशंसा गर्दै, उपराष्ट्रपति धनखडले भने, ‘तिनीहरूको विविधतामा यस क्षेत्रका सांस्कृतिक अभ्यासहरू शान्ति, सद्भाव र विश्वव्यापी भ्रातृत्वको उत्कृष्ट भारतीय मूल्यहरूसँग प्रतिध्वनित छन्l’ उपराष्ट्रपतिले भारतीय समाजमा बुद्धिजीवीहरूको भूमिका र कसरी विभिन्न संतहरूले नीतिगत मुद्दाहरूमा राजाहरूलाई ऐतिहासिक सल्लाह दिए र समाजमा सद्भाव र स्थिरता सुनिश्चित गरे भन्ने कुरामा जोड दिए। समसामयिक विषयमा छलफल गर्न बुद्धिजीवीहरूलाई आह्वान गर्दै उनले वर्तमान समयमा बुद्धिजीवीहरूले मौन बस्ने निर्णय गरेमा समाजको यो महत्वपूर्ण वर्ग सधैंका लागि मौन हुने बताए।

संविधानमा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रतालाई दिइएको प्रमुखता र संविधानसभाको बहसको समृद्ध परम्परालाई जोड दिँदै उपराष्ट्रपतिले भारतले लामो समयदेखि माया गरेको स्वतन्त्र र स्वस्थ बहसको महत्त्वको प्रमाण रहेको बताए। उनले भने, ‘अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता लोकतन्त्रको अमृत होl’ उपराष्ट्रपतिले राज्यका तीन अंग व्यवस्थापिका, कार्यपालिका र न्यायपालिकाबीच सुमधुर सन्तुलन कायम गर्न नागरिक समाजका बुद्धिजीवीहरूलाई छलफलका माध्यमबाट सक्रिय भूमिका खेल्न आह्वान गरे। ‘संवाद र छलफलका लागि बुद्धिजीवीहरुको सकारात्मक दृष्टिकोणले लोकतान्त्रिक मूल्यमान्यता र मानवअधिकारको विकासमा पक्कै पनि टेवा पुग्छ’, उनले भने। सबै भारतीयहरू बीचको “साझा सांस्कृतिक थ्रेड” लाई प्रतिबिम्बित गर्दै, उपराष्ट्रपति धनखडले भने, ‘हाम्रो ‘अद्वितीय सांस्कृतिक एकता’ को सौन्दर्य र शक्ति हाम्रो राष्ट्रिय जीवनको हरेक क्षेत्रमा – सांसारिक, धर्मनिरपेक्ष मामिलादेखि उच्च आध्यात्मिक पक्षहरूमा प्रतिबिम्बित छ। रोप्ने मौसममा किसानहरूले गाउने गीतहरूदेखि लिएर वातावरणप्रतिको हाम्रो समग्र दृष्टिकोणसम्म, भारतीयताको अन्तर्निहित एकता महसुस गर्न सकिन्छl’

यस सन्दर्भमा उपराष्ट्रपतिले लोक परम्परा, स्थानीय कला विधा र असंख्य बोलीहरू समेटिएको “हाम्रो आफ्नै इतिहास” को भावना खेती गर्न आह्वान गर्दै उनले युवाहरूलाई अधिकारका लागि मात्र नभई आफ्नो लागि सोच्न र काम गर्न सशक्त बनाउन पनि आह्वान गरे। कार्यक्रममा उपराष्ट्रपतिले परम्परागत असमिया धार्मिक नृत्य प्रदर्शन, ‘गान बायन’ देखेका थिए। उनले लोकमन्थनको लागि स्मारिका र मुख्यमन्त्री डा हिमन्त विश्व शर्माको भाषणको सङ्ग्रह ‘इन पर्सुट अफ ए ड्रीम’ नामक दुई पुस्तक पनि विमोचन गरे। लगत्तै दिउँसो उपराष्ट्रपति गुवाहाटीस्थित राजभवन पुगेर राज्यका प्रतिष्ठित व्यक्तित्वसँग कुराकानी गरे। त्यसपछि उनी पत्नी डा. सुदेश धनखडसँगै गुवाहाटीको प्रसिद्ध कामाख्या मन्दिरमा गएर पूजाअर्चना गरे। यस अवसरमा असमका राज्यपाल प्रा. जगदीश मुखी, असमका मुख्यमन्त्री डा हिमन्त विश्व शर्मा, प्रज्ञा प्रवाहका राष्ट्रिय संयोजक जे. नन्दकुमार, लोकमन्थन २०२२ का कार्यवाहक अध्यक्ष डा गार्गी सैकिया महन्ता र अन्य महानुभावहरू उपस्थित थिए। -पीआईबी