विश्वको सबैभन्दा शक्तिशाली जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपको एक भागमा प्राविधिक गडबडी भएको छ। यो यन्त्रको नाम मिड इन्फ्रारेड इन्स्ट्रुमेन्ट (एमआइआरआइ) हो। पृथ्वीबाट १५ लाख किलोमिटर टाढा रहेको टेलिस्कोप गत वर्ष २५ दिसम्बरमा प्रक्षेपण गरिएको थियो, त्यसयता यसले वैज्ञानिकहरूलाई अन्तरिक्षको रहस्य पत्ता लगाउन सहयोग गरिरहेको छ। अब यसको प्राविधिक समस्या सुधार गर्न अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाले समीक्षा बोर्ड गठन गरेको छ।
एमआइआरआइ उपकरण वास्तवमा क्यामेरा र स्पेक्ट्रोग्राफ हो। यसको सहयोगले जेम्स वेब टेलिस्कोपले ५ देखि २७ माइक्रोमिटरको तरंग लम्बाइको दायरा हेर्न सक्षम छ। एमआइआरआइमा चार अवलोकन मोडहरू छन्। यसमा इमेजिङ, कम रिजोलुसन स्पेक्ट्रोस्कोपी, मध्यम रिजोलुसन स्पेक्ट्रोस्कोपी र कोरोनाग्राफिक इमेजिङ समावेश छ। नासाका अनुसार एमआईआरआईको मिडियम रिजोलुसन स्पेक्ट्रोस्कोपीमा प्राविधिक गडबडी देखिएको छ। २४ अगस्तमा विज्ञान अवलोकनको क्रममा, यसलाई समर्थन गर्ने संयन्त्रमा अत्यधिक घर्षण भएको पाइयो। यो मेकानिजम एक प्रकारको पाङ्ग्रा हो, जसको माध्यमबाट वैज्ञानिकहरूले आफ्नो अवलोकनको क्रममा छोटो, मध्य र लामो तरंगदैर्ध्यहरू छनौट गर्न सक्षम छन्।
यो समस्या पहिचान गरेपछि वैज्ञानिकहरूले समस्या समाधान गर्न ६ सेप्टेम्बरमा समीक्षा बोर्ड गठन गरे। समस्या समाधान नभएसम्म अनुसन्धानकर्ताहरूले टेलिस्कोपमा मध्यम रिजोलुसन स्पेक्ट्रोस्कोपी मोड प्रयोग गर्न सक्ने छैनन्। यद्यपि, अन्य सबै अवलोकन मोडहरू पहिले जस्तै काम गरिरहेका छन्। १० अर्ब डलरको जेम्स वेब टेलिस्कोपको कुनै भागमा प्राविधिक त्रुटि भएको यो पहिलो पटक होइन। यस वर्षको मे महिनामा अन्तरिक्षमा रहेका १९ वटा साना ढुङ्गाले टेलिस्कोपका १८ वटा ऐनामध्ये एउटालाई क्षति पुर्याएको थियो। तर, यसपछि पनि टेलिस्कोपबाट लिइएको अन्तरिक्षका अचम्मका तस्बिरहरूको गुणस्तर सोचेभन्दा राम्रो छ।










