शिलोङ(मेघालय): भारतको नियन्त्रक र महालेखा परीक्षकले राज्य सरकारलाई, शिलोङ र तुराका नजिकका शैक्षिक संस्थाहरू र पूजास्थलहरूको १०० मिटर भित्र सञ्चालित सबै टियर काउन्टरहरू स्थानान्तरण गर्न सुझाव दिएका छन्।
क्याग(CAG)ले ३१ मार्च, ३०२३ को समाप्त भएको वर्षको लागि आफ्नो राज्य राजस्व प्रतिवेदनमा प्रतिबन्धित क्षेत्रमा ३१ वटा टियर काउन्टरहरू सञ्चालनमा रहेको पाइएको छ।
मेघालय रेगुलेसन अफ द गेम अफ एरो सुटिङ एण्ड द सेल अफ टियर टिकट एक्ट, २०१८ (संशोधित २०१९) को धारा ६(१) अनुसार टियर काउन्टरहरू पूजास्थल वा शैक्षिक संस्थाहरूबाट कम्तीमा १०० मिटर टाढा हुनुपर्छ।
क्यागले टियर काउन्टरहरूको स्थान पत्ता लगाउन शिलोङ र तुरामा ४२ वटा टियर काउन्टरहरूको संयुक्त भौतिक प्रमाणिकरण गरिएको बताएको छ।
प्रतिवेदनले जुलाई १, २०१७ देखि ३१ मार्च, २०२२ सम्म ऐनको कार्यान्वयनमा धेरै कमजोरीहरू पनि खुलासा गरेको छ जस्तै अनाधिकृत टियर टिकट बिक्री विरुद्ध कमजोर अनुगमन। जेपीसीले सबै परीक्षण जाँच गरिएका बुकमेकरहरूद्वारा मुद्रित टियर पुस्तकहरूको पछाडिको पृष्ठमा टियर टिकटहरू बिक्री गरेको खुलासा गर्‍यो। अन्तःशुल्क, दर्ता, कर र टिकट विभागले यो मुद्दालाई स्वीकार गरे पनि क्यागले यसलाई सच्याउन असफल भएको बताएको छ।
विभागले ६५ बुकमेकर र दुई आयोजकले लाइसेन्स नवीकरणका लागि निवेदन पेश गर्न ढिलाइ गरेबापत जरिवानाको रूपमा क्षतिपूर्ति लिन पनि असफल भएको छ र दुई आयोजकले रु ४.९५ लाख जरिवाना तिरेको छ।
मार्च ३०२९ देखि मार्च २०२२ सम्मको अवधिमा, वैध लाइसेन्स नभएका १०१ सट्टेबाजहरूलाई १,३७५ टियर बुकहरू जारी गरिएको थियो। “यसले एमआरजीएएस र एसटीटी ऐन, l२०१८ को उल्लङ्घन मात्र गर्दैन, तर नमूना गरिएको एसएसटी कार्यालयहरूको क्षेत्राधिकारमा अनाधिकृत बुकमेकरहरूको ठूलो मात्रामा व्यापकतालाई पनि संकेत गर्दछ।
लेखापरीक्षणले आठ छानिएका कार्यालयको क्षेत्राधिकारमा निरीक्षणको क्रममा टियर टिकटको अवैध बिक्रीका २५० घटनाहरू पनि अवलोकन गरेको छ। “अनधिकृत सट्टेबाजहरूबाट जरिवाना लिनको लागि कारबाही सुरु भएको संकेत गर्ने कुनै रेकर्ड फेला परेन जसको परिणामस्वरुप रु १२.५० लाखको जरिवाना असुली भयो,” रिपोर्टले भन्यो।
क्यागले सट्टेबाजहरूले तोकिएको ढाँचा अनुसार टियर टिकटहरू मात्र बिक्री गर्न सुनिश्चित गर्न विभागलाई सिफारिस गरेको छ। न्यूनतम बिक्री मूल्य टिकटको अगाडि स्पष्ट रूपमा देखाइएको हुनुपर्छ, शर्त मूल्य संकेत गर्न ठाउँ प्रदान गरिएको छ।
थप रूपमा, टिकटहरूमा QR कोड वा बारकोड समावेश हुनुपर्छ, प्रणालीको दक्षता बढाउन, पारदर्शिता र सुरक्षा प्रवर्द्धन गर्न, दुबै अपरेटरहरू र ग्राहकहरूलाई फाइदा पुर्‍याउन।
योग्य बुकमेकरहरूका लागि इजाजतपत्र नवीकरण प्रक्रियालाई छिटो गर्न सकिन्छ, ऐनको अनुपालन सुनिश्चित गर्दै। अनधिकृत बुकमेकरहरूलाई टियर बुकहरू जारी गर्ने अधिकारीहरूमा पनि जिम्मेवारी तोक्न सकिन्छ, यसले भन्यो।
ऐनको प्रचलित दण्डनीय प्रावधान लागू गरी अनाधिकृत आयोजकको सञ्चालन रोक्न र टियर आयोजकको अवैध सञ्चालन रोक्न असफल भएका पदाधिकारीलाई जिम्मेवारी तोक्न सुझाव पनि दिएको छ।
बुकमेकरहरू र आयोजकहरूले तोकिएको नियमहरूको उल्लङ्घन गरेमा दण्डात्मक प्रावधानहरू ऐन/नियम बमोजिम लागू गर्न सकिन्छ। प्रतिवेदनले ऐन/नियमको प्रावधान उल्लङ्घन गर्ने सट्टेबाज/आयोजकलाई जरिवाना तिर्न असफल भएका अधिकारीहरूलाई पनि जिम्मेवारी तोक्न सकिन्छ, प्रतिवेदनमा थपिएको छ।