नेपालगन्ज(देवेन्द्र किशोर ढुङगाना): इन्सेक लुम्बिनी प्रदेश कार्यालय नेपालगन्जको आयोजनामा ​​ फरबरी १९का दिन नेपालगन्जमा मानवअधिकार वर्ष पुस्तक २०२५ र नेपालमा मानवअधिकारको अवस्थाबारे छलफल कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ।
इन्सेक लुम्बिनी प्रदेश संयोजक भोला महतको संयोजनमा इन्सेक लुम्बिनी प्रदेश कार्यालय नेपालगञ्जका टेकनाथ आचार्यको अध्यक्षतामा सम्पन्न भएको उक्त कार्यक्रम बाँके जिल्ला प्रशासन कार्यालयका प्रमुख जिल्ला अधिकारी खगेन्द्रप्रसाद रिजालको प्रमुख अतिथि सत्कारमा सम्पन्न भएको थियो।
कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि खगेन्द्रप्रसाद रिजाल, राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोग नेपालगञ्ज शाखा कार्यालयका प्रमुख द्वारिका अधिकारी, जिल्ला प्रहरी कार्यालय बाँकेका प्रमुख प्रहरी नायव निरीक्षक तुलबहादुर कार्की, वरिष्ठ अधिवक्ता सुनिलकुमार श्रेष्ठलगायतले २०२५ आईएनएसईसीद्वारा प्रकाशित मानवअधिकार वर्ष पुस्तकको विमोचन गरेका थिए। 
मानवअधिकार वर्ष पुस्तक २०२५ र नेपालमा मानवअधिकारको अवस्थाबारे छलफल कार्यक्रम सन् २०२४ मा लुम्बिनी क्षेत्रमा २ हजारभन्दा बढी मानवअधिकार उल्लङ्घनका पीडित थिए। इन्सेकको मानवअधिकार उल्लङ्घनका घटनाको अभिलेखअनुसार सन् २०२४ मा लुम्बिनी क्षेत्रमा २ हजार २ सय ७१ जना मानवअधिकार उल्लङ्घन र अत्याचारको सिकार भएका छन्। सन् २०२३ मा २ हजार ८३ जना पीडित भएका थिए। २०२४ मा मानवअधिकार उल्लङ्घनका घटनामा राज्य पक्षबाट ६ महिला र २५ पुरुष गरी ३१ जना र अन्य पक्षबाट २ हजार १६२ महिला र ७८ पुरुष गरी २ हजार २ सय ४० जना अत्याचारका घटनामा पीडित भएको क्षेत्रीय अभिलेख कार्यालय इन्सेकले जनाएको छ।
‘कारागारमा एक पुरुषको स्वास्थ्य समस्यालगायत विभिन्न कारणले मृत्यु भयो, दुई पुरुषको हिरासतमै मृत्यु भयो,’ राज्यले मानवअधिकार उल्लंघन गरेको आरोप लगाएको छ। यसबाहेक कुटपिटमा दुई जना घाइते, बालिका बलात्कारमा दुई जना घाइते, अमानवीय व्यवहारबाट २२ जना घाइते र ३१ जना घाइते भएको विस्तृत जानकारी दिँदै इन्सेक क्षेत्रीय कार्यालयका संयोजक भोला महतले जानकारी दिए।
उनले २०२४ मा अन्य दलबाट २ हजार २ सय ४० जना घाइते भएको अभिलेख राखेका छन्।  जसमा अपहरणका घटनामा सात जना, बालअधिकारका घटनामा ३ सय ३१, अमानवीय व्यवहारमा ३२ जना, जबरजस्ती करणीका घटनामा १५ जना, महिला अधिकारका घटनामा १ हजार ७ सय ९१, जातीय विभेदका घटनामा २ जना, घाइते भएका घटनामा १० जना, धम्कीका घटनामा १२ जना, सामाजिक सम्पत्ति तथा हत्याका घटनामा ३८ जना, आर्थिक अधिकार र हत्याका घटनामा ३८ जना घाइते भएका छन्।
सन् २०२४ मा लुम्बिनी क्षेत्रमा महिला अधिकारका घटनामा १ हजार ७ सय ९१ जना पीडित भएको रेकर्ड रहेको इन्सेक क्षेत्रीय कार्यालयका संयोजक भोला महतले बताए। ‘महिला बेचेको घटनामा १८ जना, महिला बेच्न खोजेको घटनामा चार जना, घरेलु हिंसामा १ हजार ५ सय ८४, दाइजो हिंसाको घटनामा दुई जना, बक्साको आरोपमा तीन जना, परिवारकै सदस्यबाट हत्याको घटनामा १३ जना, साइबर अपराधमा एक जना, बलात्कारको घटनामा १ सय २९, बलात्कारको घटनामा १ सय २९, बलात्कारको घटनामा ३ जना परेका छन्। वैवाहिक बलात्कारका घटनामा एक जना, बलात्कार प्रयासका घटनामा १५ जना र यौन दुव्र्यवहारका घटनामा सात जना गरी जम्मा १ हजार ७ सय ९१ जना पीडित भएको अभिलेखमा उल्लेख छ।
‘सन् २०२४ मा ३३३ जना बालअधिकार उल्लङ्घनका घटनाको सिकार भएका छन्। जसमा बालविवाहको घटनामा १४ जनाको, बाल बेचबिखनको घटनामा १२ जना, विद्यालयमा भएको शारीरिक सजायको घटनामा चारजना, बलात्कारको घटनामा राज्यबाट २ जना र अर्कोतर्फ १९५ जना, सामूहिक बलात्कारका घटनामा १९७, बलात्कारका घटनामा १० जना र यौन दुव्र्यवहारका घटनामा ७६ जना पीडित भएको जानकारी दिइएको छ।
त्यसैगरी, इन्सेकको अभिलेखअनुसार २०२४ सालमा बाँके जिल्लामा १५४ जना मानवअधिकार उल्लङ्घनका सिकार भएका छन्।
‘मानव अधिकारको संरक्षण सबैको दायित्व हो’ भनिएको छ, ‘मानव अधिकारको संरक्षण गर्नु सबैको दायित्व हो। इन्सेक लुम्बिनी प्रदेश नेपालगन्जमा आयोजित कार्यक्रममा नेपाल मानवअधिकार वर्ष पुस्तक २०२५ र मानवअधिकार स्थिति छलफल कार्यक्रमका वक्ताहरुले मानवअधिकारको संरक्षण सबै जनताको दायित्व भएको बताए।
सो कार्यक्रममा इन्सेक लुम्बिनी प्रदेशका संयोजक भोला महतले मानवअधिकार सम्बन्धी तथ्याङ्क प्रस्तुत गर्दै मानवअधिकार उल्लङ्घनका घटनाप्रति चिन्ता व्यक्त गरेका थिए।
सरकार द्वारा समिति गठन
कार्यक्रममा प्रमुख अतिथिका रुपमा रहेका जिल्ला प्रशासन कार्यालयका प्रमुख जिल्ला अधिकारी खगेन्द्रप्रसाद रिजालले इन्सेकद्वारा प्रकाशित मानव अधिकारी वर्ष पुस्तकमा राज्यबाट भन्दा पनि गैरराज्यीय पक्षबाट हुने मानवअधिकार उल्लङ्घन र अत्याचारका घटनालाई न्यूनीकरण गर्न आवश्यक रहेको बताए। उनले संविधान र कानुनले दिएको अधिकारको कार्यान्वयन गरी मानवअधिकारको संरक्षण गर्दै मानवअधिकारको पक्षमा काम गर्नुपर्ने बताए।
अतिथि वरिष्ठ अधिवक्ता सुनिल श्रेष्ठले इन्सेकले हरेक वर्ष प्रकाशित गर्ने मानवअधिकार वर्ष पुस्तक मानवअधिकारकर्मी र मानवअधिकारको पक्षमा काम गर्नका लागि प्रेरणादायी पुस्तक भएको बताए। अतिथि जिल्ला प्रहरी कार्यालयका प्रहरी निरीक्षक तुलबहादुर कार्कीले प्रहरीको काम गर्दा कहिलेकाहीँ केही समस्या आउने र मानवअधिकार हनन हुने गरेको बताए। राष्ट्रिय मानवअधिकार आयोग नेपालगन्ज शाखाका प्रमुख द्वारका अधिकारीले इन्सेकबाट हरेक वर्ष प्रकाशित हुने मानवअधिकार वार्षिक पुस्तकमा अधिवक्ता वसन्त गौतम, अधिवक्ता विश्वजित तिवारी, प्रभात सिरह ठकुरी, दलित महिला संघकी दिलिशा गौतम, बल्मर चन्द फेडोका केन्द्रीय सदस्य बलबहादुर चन्द लगायतले मानवअधिकारको दायराबारे प्रकाश पारेका थिए। कार्यक्रममा माइती नेपाल नेपालगन्जका संयोजकहरुको उपस्थिति रहेको थियो। केशव कोइराला, वरिष्ठ साहित्यकार नरेन्द्रजंग पित्तर, अधिवक्ता वीरबहादुर ओली, चन्द्रकला उप्रेतीलगायतको सहभागिता थियो।