नयाँ दिल्ली: राष्ट्रपति द्रौपदी मुर्मुले भोलि नयाँ दिल्लीको विज्ञान भवनमा युनानी दिवसको दुई दिने अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनको उद्घाटन गर्नेछिन्। यस अवसरमा विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालय र पृथ्वी विज्ञान मन्त्रालयका राज्यमन्त्री (स्वतन्त्र प्रभार), डा. जितेन्द्र सिंह र आयुष तथा स्वास्थ्य तथा परिवार कल्याण मन्त्रालयका राज्यमन्त्री (स्वतन्त्र प्रभार), प्रतापराव जाधव पनि उपस्थित हुनेछन्। युनानी दिवस हरेक वर्ष फरवरी ११ मा मनाइन्छ। यस दिन, प्रसिद्ध युनानी चिकित्सक, शिक्षक र स्वतन्त्रता सेनानी हाकिम अजमल खानको जन्मजयन्ती मनाइन्छ। भारत सरकारको आयुष मन्त्रालय अन्तर्गतको एक प्रमुख अनुसन्धान परिषद्, केन्द्रीय युनानी चिकित्सा अनुसन्धान परिषद (सीसीआरयुएम) ले फरवरी ११-१२, २०२५ मा नयाँ दिल्लीको विज्ञान भवनमा “एकीकृत स्वास्थ्य समाधानका लागि युनानी चिकित्सामा नवीनता- अगाडि बढ्ने बाटो” विषयक प्रतिष्ठित अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलन आयोजना गर्दैछ।

युनानी औषधिको विकास र मुख्यधारा स्वास्थ्य सेवामा आयुष प्रणालीको समावेशीकरणप्रति सरकारको लक्ष्यलाई प्रकाश पार्दै, आयुष मन्त्रालयका केन्द्रीय राज्यमन्त्री (स्वतन्त्र प्रभार) प्रतापराव जाधवले भने, “विश्वव्यापी स्वास्थ्य सेवामा युनानी औषधिको बढ्दो एकीकरण देखेर म गर्व गर्छु। नवप्रवर्तन र सहकार्यलाई प्रवर्द्धन गरेर, हामी आधुनिक स्वास्थ्य चुनौतीहरूलाई सम्बोधन गर्दै हाम्रा परम्परागत अभ्यासहरूलाई सम्मान गर्ने व्यापक स्वास्थ्य सेवा समाधानहरू ल्याउने लक्ष्य राख्छौं। सरकार युनानी औषधिको विकासलाई अगाडि बढाउन प्रतिबद्ध छ ताकि यसले सार्वजनिक कल्याण र विश्वव्यापी समुदायको समग्र स्वास्थ्यमा अर्थपूर्ण योगदान पुर्‍याउँछ।” आयुष प्रणालीमा वैज्ञानिक अनुसन्धान गतिविधिलाई प्रवर्द्धन गर्ने सरकारको लक्ष्यको रूपरेखा प्रस्तुत गर्दै, आयुष मन्त्रालयका सचिव वैद्य राजेश कोटेचाले भने, “आयुष क्षेत्रमा अनुसन्धान केन्द्रहरूको स्थापना, मुख्यधारा स्वास्थ्य नीतिहरूमा आयुषलाई समावेश गर्ने र परम्परागत प्रणालीहरूलाई व्यापक स्वास्थ्य ढाँचामा एकीकृत गर्ने कुराले हाम्रो सांस्कृतिक सम्पदाको संरक्षण र प्रवर्द्धन गर्ने भारतको प्रतिबद्धतालाई प्रतिबिम्बित गर्दछ। यो अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनको उद्देश्य युनानी औषधिमा भएका नवीनतम प्रगतिहरू र समग्र स्वास्थ्य प्रणालीहरूमा तिनीहरूको उपयोगितालाई उजागर गर्नु हो।”

अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनले संवाद, सहकार्य र ज्ञान आदानप्रदानको लागि गतिशील प्लेटफर्म प्रदान गर्दछ, जसको उद्देश्य विश्वव्यापी स्वास्थ्य र कल्याण प्रवर्द्धनमा युनानी चिकित्साको महत्त्वपूर्ण भूमिकालाई उजागर गर्नु हो। सम्मेलनको मुख्य उद्देश्यहरू समावेश छन्- नवप्रवर्तनलाई प्रवर्द्धन गर्नु: एकीकृत स्वास्थ्य सेवा समाधानका लागि युनानी औषधिमा नयाँ क्षेत्रहरूको अन्वेषण गर्नु; विश्वव्यापी सहकार्य: परम्परागत र एकीकृत चिकित्सामा राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय विज्ञहरू बीच ज्ञान-आदानप्रदान; उपलब्धिहरू प्रदर्शन गर्दै: सीसीआरयुएम द्वारा युनानी चिकित्सामा नवीनतम अनुसन्धान र प्रगतिहरू प्रचार गर्न।

कार्यक्रमका मुख्य आकर्षणहरू समावेश छन्- वैज्ञानिक सत्रहरू: युनानी औषधिलाई आधुनिक स्वास्थ्य सेवामा एकीकृत गर्ने बारेमा विज्ञहरूको नेतृत्वमा मुख्य भाषण र छलफलहरू; प्रदर्शनी: युनानी र हर्बल औषधि, शैक्षिक संस्था, अनुसन्धान संस्था र सेवा प्रदायकहरूमा आविष्कारहरूको प्रत्यक्ष प्रदर्शन; विश्वव्यापी सहभागिता: संयुक्त राज्य अमेरिका, दक्षिण अफ्रिका, इरान, मलेसिया, संयुक्त अरब इमिरेट्स, ताजिकिस्तान, उज्बेकिस्तान, श्रीलंका र बङ्गलादेशलगायतका देशका प्रतिनिधिहरूले अन्तर्दृष्टिपूर्ण छलफलमा योगदान पुर्‍याउनेछन्। यस अवसरमा सीसीआरयुएम द्वारा धेरै प्रकाशनहरू विमोचन गरिनेछ, जसमा अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनको स्मारिका पनि समावेश छ। सीसीआरयुएम संस्थानहरूलाई एनएबीएल र एनएबीएच प्रमाणीकरण पनि प्रदान गरिनेछ। परिषद्को पछिल्लो पहलहरू प्रदर्शन गर्ने छोटो भिडियो सार्वजनिक गरिनेछ। उत्कृष्ट अनुसन्धान पत्र, युनानी चिकित्सामा उत्कृष्ट योगदान र उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्ने संस्थाहरूलाई प्रशंसा प्रमाणपत्र प्रदान गरिनेछ। -पीआईबी