नयाँ दिल्ली: चीन र अमेरिकाबीच एआईलाई लिएर प्रतिस्पर्धा चलिरहेको छ। यस झडपको बीचमा भारतले पनि आफ्नो उपस्थिति दर्ता गर्ने निर्णय गरेको छ। केन्द्रीय मन्त्री अश्विनी वैष्णवले ३० जनवरीमा यो घोषणा गरेका छन्। उनले भने, ‘भारतले आगामी १० महिना भित्र आफ्नै एआई मोडेल शुरु गर्नेछ। अश्विनी वैष्णवले यो मोडेल भारतीय सन्दर्भ अनुसार बनाइने बताए। यस परियोजनाको लागि, सरकारले १८,००० जीपीयुहरूको विशाल कम्प्युटिङ पूर्वाधार सिर्जना गरेको छ। उनले यो पूर्वाधार देशका स्टार्टअप र अनुसन्धानकर्ताहरूलाई पनि उपलब्ध गराइने बताए। ओपन एआई जस्तो ठूलो प्लेटफर्मको अगाडि डिपसिकको उदयले नयाँ खेलाडीहरूले पनि एआईको संसारमा स्थान बनाउन सक्छन् भन्ने देखाउँछ। भारत पनि एआईको दुनियाँमा सामेल हुँदैछ। सूचना प्रविधि मन्त्रीले भारतले भारतीय जनताको आवश्यकतालाई ध्यानमा राखेर काम गर्न सक्ने मोडेलमा काम गरिरहेको बताए। यसको मुख्य उद्देश्य भारतीय भाषाहरू र डेटाको आधारमा राम्रो प्रदर्शन प्रदान गर्नु हुनेछ। ठूला र जटिल भाषा मोडलहरूलाई तालिम दिन जीपीयु (ग्राफिक्स प्रोसेसिङ युनिट) प्रयोग गरिन्छ। यी मुख्यतया एआई प्रशोधनको लागि डिजाइन गरिएका हुन्। यी सामान्य जीपीयुहरू भन्दा धेरै छिटो र कुशल छन्।

एआई मोडेलहरू विकास गर्न ठूलो कम्प्युटिङ शक्ति चाहिन्छ। डीपसिक एआईलाई २,००० जीपीयुहरू सहित तालिम दिइएको छ। अर्कोतर्फ, च्याटजीपीटी २५,००० जीपियुहरू प्रयोग गरेर बनाइएको हो। भारतमा हाल १५,००० उच्च-स्तरीय जीपीयुहरू छन् र १८,००० जीपीयुहरूको नयाँ कम्प्युट सुविधा पनि निर्माण भइरहेको छ। एआई मिसनलाई भारत सरकारले गत वर्ष मार्चमा अनुमोदन गरेको थियो। यस मिसन अन्तर्गत, कम्प्युटिङ पूर्वाधारलाई बलियो बनाउन र स्टार्टअपहरूलाई प्रोत्साहन गर्न काम गरिनेछ। सरकारको विश्वास छ कि भारतीय एआई मोडेलले विश्वमा आफ्नो विशिष्ट पहिचान सिर्जना गर्नेछ र यो आत्मनिर्भरतातर्फको ठूलो कदम हुनेछ। मन्त्री अश्विनी वैष्णवले भारतको एआईले देशको क्षमतालाई अझ बलियो बनाउने बताए।