इसरोले अर्को ठूलो उपलब्धि हासिल गरेको छ। बुधबार, भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठन (इसरो) ले आफ्नो १००औं अभियान पूरा गर्यो। यसै अन्तर्गत, इसरोले नेभिगेसन उपग्रह प्रक्षेपण गरेको छ। इसरोको यो प्रक्षेपण दक्षिण भारतको श्रीहरिकोटामा अवस्थित सतीश धवन अन्तरिक्ष केन्द्रबाट गरिएको हो। यो प्रक्षेपण इसरोका अध्यक्ष वी नारायणनको पहिलो मिसन हो। उनले जनवरी १३ मा पदभार ग्रहण गरे। यसबाहेक, यो २०२५ मा इसरोको पहिलो मिशन पनि हो। यसअघि, इसरोले अन्तरिक्ष डकिङ प्रयोग सफलतापूर्वक प्रदर्शन गरेको थियो। यस प्रयोग अन्तर्गत, प्रक्षेपण दिसम्बर ३०, २०२४ मा गरिएको थियो, जुन अन्तरिक्ष एजेन्सीको ९९औं मिशन थियो। नारायणनले २०२५ मा इसरोको पहिलो प्रयास सफल भएको घोषणा गर्न पाउँदा धेरै खुशी लागेको बताए। सफल प्रक्षेपण पछि उनले भने कि उपग्रह ‘आवश्यक (जीटीओ) कक्षामा सही रूपमा राखिएको थियो।’ यो मिसन १००औं प्रक्षेपण हो जुन एक धेरै महत्त्वपूर्ण उपलब्धि हो।
श्रीहरिकोटाको अन्तरिक्ष केन्द्रबाट जीएसएलभी रकेट मार्फत नेभिगेसन उपग्रह प्रक्षेपणको लागि २७.३० घण्टाको काउन्टडाउन मंगलबार शुरु भयो। काउन्टडाउन समाप्त भएपछि, स्वदेशी क्रायोजेनिक चरण भएको जियोसिंक्रोनस स्याटेलाइट प्रक्षेपण सवारी साधन (जीएसएलभी ) ले आफ्नो १७औं उडानमा, नेभिगेसन उपग्रह एनभीएस-०२ बोकेर, बिहान ६.२३ बजे यहाँको दोस्रो प्रक्षेपण प्याडबाट उडान भर्यो। लगभग १९ मिनेटको यात्रा पछि, अन्तरिक्ष यानले आफ्नो पेलोड- एनभीएस-०२ नेभिगेसन उपग्रहलाई इच्छित जियोसिंक्रोनस ट्रान्सफर अर्बिट (जीटीओ) मा सफलतापूर्वक राख्यो। यो नेभिगेसन उपग्रह ‘नेभिगेसन विथ इन्डियन कन्स्टेलेसन’ (नाविक) श्रृंखलाको दोस्रो उपग्रह हो। यसले भारतीय उपमहाद्वीपका साथै भारतीय भूभागभन्दा लगभग १,५०० किलोमिटर टाढाका क्षेत्रहरूमा प्रयोगकर्ताहरूलाई सही स्थिति, गति र समय जानकारी प्रदान गर्ने लक्ष्य राखेको छ। यसअघि, मे २९, २०२३ मा, जीएसएलभी –एफ१२ मिसन अन्तर्गत पहिलो दोस्रो पुस्ताको नेभिगेसन उपग्रह एनभीएस-१ सफलतापूर्वक प्रक्षेपण गरिएको थियो।
इसरोले भन्यो कि एनभीएस-०२ उपग्रह स्थलीय, हवाई र समुद्री नेभिगेसन, सटीक कृषि जानकारी, फ्लीट व्यवस्थापन, मोबाइल उपकरणहरूमा स्थान-आधारित सेवाहरू, उपग्रहहरूको लागि कक्षा निर्धारण, ‘इन्टरनेट-अफ-थिंग्स’ आधारित अनुप्रयोगहरू र आपतकालीन कार्यहरूको लागि प्रयोग गरिनेछ। । इन्टरनेट अफ थिंग्स भन्नाले अन्तरसम्बन्धित उपकरणहरूको सामूहिक नेटवर्क र उपकरणहरू र क्लाउड बीचको सञ्चारलाई सहज बनाउने प्रविधिलाई जनाउँछ। एनएभीएलसीमा पाँच दोस्रो पुस्ताका उपग्रहहरू छन्-एनभीएस-०१, एनभीएस-०२, एनभीएस-०३, एनभीएस-०४ र एनभीएस-०५। एनभीएस-०२ बेंगलुरुस्थित यूआर राव उपग्रह केन्द्रद्वारा डिजाइन र विकास गरिएको थियो। यसको तौल लगभग २,२५० किलोग्राम छ। यसमा एल१, एल५ र एस ब्याण्डहरूमा नेभिगेसन पेलोड छ र यो ‘ट्राई-ब्याण्ड एन्टेना’ ले सुसज्जित छ।