नयाँ दिल्ली: भारतका पूर्वप्रधानमन्त्री डा मनमोहन सिंह (९२ वर्ष)को बिहीबार राति निधन भएको छ। श्वासप्रश्वासमा समस्या आएपछि उनलाई राति दिल्लीको अल इण्डिया इन्स्टिच्युट अफ मेडिकल साइन्सेस (एम्स) को आपतकालीन वार्डमा भर्ना गरिएको थियो। उनको अवस्था गम्भीर थियो। राति करिब १० बजे उनले अन्तिम सास फेरे। अबेर राति एम्सले एक आधिकारिक विज्ञप्ति जारी गर्दै डा सिंहले राति ९.५१ बजे अन्तिम सास लिएको बताएको छ। प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीलगायत धेरै नेताहरूले डा सिंहको निधनमा शोक व्यक्त गरेका छन्। कांग्रेस कार्यसमितिको बैठकले शुक्रबार कर्नाटकमा हुने प्रस्तावित र्‍याली रद्द गर्ने घोषणा गरेसँगै डा सिंहको स्वास्थ्यमा चिन्ता बढ्दै गएको हो। त्यसलगत्तै कांग्रेस अध्यक्ष मल्लिकार्जुन खड्गे र राहुल गान्धी दिल्ली प्रस्थान गरेका छन्। यूपीए अध्यक्ष सोनिया गान्धी, उनकी छोरी प्रियंका वाड्रा र ज्वाइँ रोबर्ट वाड्रा पनि एम्स पुगेका थिए। कांग्रेस नेता सलमान खुर्शिद र रोबर्ट वाड्राले डा सिंहको मृत्यु भएको पुष्टि गरेका छन्। केन्द्रीय स्वास्थ्य मन्त्री जेपी नड्डा पनि एम्स पुगेका छन्।

मनमोहन सिंह ३ अप्रेलमा राज्यसभाबाट अवकाश लिएका थिए। सन् १९९१ मा उनी पहिलो पटक असमबाट राज्यसभा पुगेका थिए। त्यसयता उनी करिब ३३ वर्षसम्म राज्यसभा सदस्य रहे। छैटौं र अन्तिम पटक, उनी २०१९ मा राजस्थानबाट राज्यसभा सांसद बने। कांग्रेस अध्यक्ष मल्लिकार्जुन खड्गेले पनि मनमोहन सिंहलाई आफ्नो सेवानिवृत्तिको लागि पत्र लेखेका थिए। आफ्नो पत्रमा खर्गेले लेखेका थिए– अब तपाई सक्रिय राजनीतिमा नआउने तर जनताका लागि आवाज उठाइरहनेछ। संसदले तपाईको ज्ञान र अनुभव गुमाउनेछ। कांग्रेसकी पूर्व अध्यक्ष सोनिया गान्धी मनमोहन सिंहको सिटबाट पहिलो पटक राज्यसभा पुगेकी थिइन्। २० फरवरीमा, उनी राज्यसभामा निर्विरोध निर्वाचित भए। डा सिंहलाई भारतको आर्थिक सुधारका जनक मानिन्छ, किनकि सन् १९९१ मा, जब भारत कठिन समयबाट गुज्रिरहेको थियो, उनले नै देशको अर्थतन्त्रलाई सारा विश्वका लागि खुला गरेका थिए। यसपछि भारतलाई धेरै अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाबाट ऋणको रुपमा ठूलो धनराशी आयो, जसका कारण भारतले तीव्र गतिमा प्रगति गर्न सफल भयो। सन् २००८ मा आणविक सम्झौताको कुरा आउँदा वामपन्थी दलहरूले सरकार ढाल्ने धम्की दिए पनि उनले झुकेनन् र अमेरिकासँग परमाणु सम्झौता गरे।