जमिनमुनि हाइड्रोजनको भण्डार

IMG-20240726-WA0246-copy

पृथ्वीको सतह मुनि हाइड्रोजनको पहाड छ। यसलाई अलिकति पनि प्रयोग गरेमा २०० वर्षसम्म जीवाश्म इन्धनको आवश्यकता नपर्ने वैज्ञानिकहरुको विश्वास छ। पृथ्वीको सतह मुनि लगभग ६.३ ट्रिलियन टन हाइड्रोजन रहेको छ। यो ढुङ्गा र भूमिगत जलाशयमा छ। यो हाइड्रोजन पृथ्वीमा रहेको तेलभन्दा २६ गुणा बढी छ। तर समस्या यो हो कि वैज्ञानिकहरुलाई यो हाइड्रोजन को सही स्थान थाहा छैन। पत्ता लागेको एक या त समुद्रमा वा तटबाट टाढा छ वा धेरै गहिरो। तिनीहरूको मात्रा पनि धेरै छैन, त्यसैले यहाँबाट हाइड्रोजन निकाल्नु फाइदाजनक छैन। युएसजीएस पेट्रोलियम जियोकेमिस्ट जेफ्री एलिसले हाइड्रोजन ठूलो मात्रामा रहेको बताए। यो स्वच्छ ऊर्जाको सबैभन्दा ठूलो स्रोत हो। यो विशेष गरी सवारीसाधन चलाउन लाभदायक छ। यसले बिजुली उत्पादन गर्नसक्छ। यति ठूलो हाइड्रोजन स्टकको केवल २ प्रतिशत अर्थात् १२४ करोड टनले सम्पूर्ण विश्वलाई शुद्ध शून्य उत्सर्जनमा लैजान सक्छ। त्यो पनि २ सय वर्षसम्म। यसको मतलब कतैबाट पनि प्रदूषण छैन। सारा संसार यसबाट मुक्त हुनेछ।

भूवैज्ञानिक सारा गेल्म्यानले भने, ‘हाइड्रोजनको बराबर मात्राले जीवाश्म ईन्धन भन्दा दोब्बर ऊर्जा प्रदान गर्दछ।‘ सारा र जेफ्रीको अध्ययन हालै साइन्स एडभान्स जर्नलमा प्रकाशित भएको छ। हाइड्रोजनको मात्रा पत्ता लगाउन दुवै वैज्ञानिकले पृथ्वीबाट निस्कने हाइड्रोजनको नमुना बनाए। त्यसपछि थाहा भयो। जेफ्रीले भने, ‘ढुङ्गाहरू बीचको रासायनिक प्रतिक्रियाले हाइड्रोजन बनाउँछ। जब पानी दुई भागमा विभाजित हुन्छ, हाइड्रोजन र अक्सिजन छोडिन्छ। प्रकृतिमा दर्जनौं प्रक्रियाहरू छन् जसद्वारा हाइड्रोजन उत्पादन हुन्छ। तर तिनीहरूको मात्रा धेरै कम छ।‘ पश्चिम अफ्रिका र अल्बानियाका क्रोमियम खानीहरूमा ठूलो मात्रामा हाइड्रोजन भेटिएपछि वैज्ञानिकहरूले पृथ्वीको तल्लो सतहमा हाइड्रोजन पत्ता लगाउन अध्ययन गर्न थाले।

About Author

[DISPLAY_ULTIMATE_SOCIAL_ICONS]

Advertisement