हामी मध्ये धेरैले अक्सिजनको मुख्य स्रोत रुख र वन हो भन्ने विश्वास गर्छौं। यो सत्य हो कि पृथ्वीमा रहेको जंगलले लगभग २८ प्रतिशत अक्सिजन उत्पादन गर्छ। तर यो सम्पूर्ण कथा होइन। वायुमण्डलमा अक्सिजनको सबैभन्दा ठूलो भाग नदेखिने स्रोतबाट आउँछ, रूखहरूसँग जोडिएको छैन। पृथ्वीमा रहेको ५० प्रतिशत देखि ८० प्रतिशत अक्सिजन महासागरबाट आउँछ। यो जानकारी अचम्म लाग्न सक्छ, किनभने महासागरहरूले सास फेर्न सक्दैनन्। तर तिनीहरू भित्र केही विशेष जीव र बिरुवाहरू छन्, जसले ठूलो मात्रामा अक्सिजन उत्पादन गर्दछ। समुन्द्रमा पाइने फाइटोप्लाङ्क्टन, केल्प र अल्गा प्लाङ्क्टनले अक्सिजन उत्पादनमा सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छन्। यी साना समुद्री बिरुवाहरूले प्रकाश संश्लेषण र अक्सिजन छोड्न सूर्यको किरण प्रयोग गर्छन्। फाइटोप्लाङ्क्टन र शैवाल जस्ता बिरुवाहरू यति साना छन् कि तिनीहरूमध्ये लाखौं पानीको एक थोपामा समावेश गर्न सकिन्छ। तर तिनीहरूको क्षमता यति अचम्मको छ कि तिनीहरूले वायुमण्डलमा अर्बौं टन अक्सिजन योगदान गर्छन्। दुर्भाग्यवश, महासागर प्रदूषण यी साना सामुद्रिक बिरुवाहरु को लागी एक प्रमुख खतरा पैदा गर्दैछ। प्लाष्टिक, तेल चुहावट र अन्य विषाक्त पदार्थले सामुद्रिक जीवनलाई हानि पुर्याउँदै अक्सिजन उत्पादनमा समेत असर गरिरहेको छ। समुद्र र जमिनमा अक्सिजनको सन्तुलन कायम राख्नु हाम्रो जीवनको लागि आवश्यक छ। रुखको संरक्षणसँगै समुद्रलाई प्रदूषणबाट जोगाउनु पनि उत्तिकै जरुरी छ। हामीले बुझ्नुपर्छ कि हाम्रो जीवन रूखहरूमा मात्र नभई समुद्रको अदृश्य बोटबिरुवाहरूमा पनि निर्भर छ।