नयाँ दिल्ली: भारतको ५५औँ अन्तर्राष्ट्रिय फिल्म महोत्सव (आईएफएफआई) को अवसरमा आज पणजीस्थित कला अकादमीमा “विल आर्टिफिशियल इन्टेलिजेन्स अल्टर फिल्म मेकिङ फरेभर?” शीर्षकमा एक औपचारिक चर्चा आयोजना गरियो। प्रतिष्ठित प्यानलमा भारतीय फिल्म निर्माता र उद्यमी आनन्द गान्धी, ओपनएआईकी सार्वजनिक नीति र सहकार्य प्रमुख प्रज्ञा मिश्र, र चर्चित फिल्म निर्माता शेखर कपूर सहभागी थिए। चर्चाको सञ्चालन शेखर कपूरले गरे।

कार्यक्रमको शुरुवात शेखर कपूरको उद्घाटन मन्तव्यबाट भयो, जसमा उनले कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआई) को बुझाइ समयसँगै क्रमशः विकास भइरहेको कुरा उल्लेख गरे। उनले भने, ‘कसैले पनि एआई के हो भन्ने ठ्याक्कै थाहा पाएको छैन, हामी अहिले पनि मेसिन लर्निङ, डीप लर्निङ जस्ता विभिन्न एआई सम्बन्धी अवधारणाहरूको खोजीमा छौँ।‘ उनले एआईले रोजगारी खोस्ने सम्भावनाबारे भइरहेको बहसलाई कुशलतापूर्वक सम्बोधन गरे। आफ्नो अनुभव साझा गर्दै उनले भने, ‘प्रौद्योगिकीले मानवीय क्षमतामा वृद्धि गर्ने उपकरणको रूपमा काम गर्नुपर्छ।‘ उनले यसलाई ट्र्याक्टरको आगमनसँग तुलना गर्नुभयो, जसले सुरुवातमा किसानको काम खोस्ने भनिएको थियो, तर वास्तवमा, त्यसले कृषि उत्पादनमा वृद्धि गरेको थियो।

एसओआरए: एआई-प्रेरित टेक्स्ट-टु-भिडियो मोडेल

प्रज्ञा मिश्रले एसओआरए नामक एआई-संचालित टेक्स्ट-टु-भिडियो मोडेल प्रदर्शन गरे। यसले प्रयोगकर्तालाई शब्द वा वाक्यको आधारमा यथार्थपरक भिडियो उत्पादन गर्न सक्षम बनाउँछ। उनले यस उपकरणले मानवीय अभिव्यक्ति र सांस्कृतिक सूक्ष्मताका जटिल विवरणहरू नक्कल गर्नसक्ने बताए। यस टूलसँग सम्बन्धित नैतिक मुद्दाहरूबारे बोल्दै उनले गलत सूचना, घृणा फैलाउने भाषण र जातीय विभेद रोक्न सार्वजनिक व्यक्तित्वका अनुहारलाई प्रतिबन्धित गरिएको कुरा बताए। उनले एआईलाई एक शक्तिशाली उपकरणको रूपमा हेर्नुपर्ने, जसले विश्वभरका रचनाकार र प्रयोगकर्तालाई लाभ पुर्‍याउन सक्छ भन्नेमा जोड दिए।

फिल्म निर्माणमा एआईको भविष्यबारे कुरा गर्दै, आनन्द गान्धीले एआई चाँडै फिल्म निर्माण प्रक्रियाको अभिन्न हिस्सा बन्ने कुरामा जोड दिनुभयो। उनले भने, ‘एआई केवल सहयोगी मात्र नभएर फिल्म निर्माणमा सह-लेखकको रूपमा सक्रिय भूमिका खेल्नेछ।‘ पुरातन ग्रन्थहरूलाई पुनःव्याख्या गर्न एआईको क्षमताबारे, प्रज्ञा मिश्रले यस्तो कार्य पहिल्यै भइरहेको बताउँदै, यस्ता उपकरणहरूको पहुँच लोकतान्त्रिक बनाउन महत्त्वपूर्ण भएको उल्लेख गरिन्।

चर्चामा एआईले मानवीय रचनात्मकतालाई दबाउने सम्भावनाबारे पनि चर्चा भयो। यसबारे शेखर कपूरले भने, ‘एआईले मानवीय कल्पनालाई पूर्ण रूपमा प्रतिस्थापन गर्न धेरै समय लाग्छ, किनभने मानवीय कल्पना प्रेम, डर र अन्य अनिश्चितताहरूबाट निर्देशित हुन्छ।‘ प्रज्ञा मिश्रले एआईलाई रचनात्मक अभिव्यक्तिको सहायक उपकरणको रूपमा चित्रण गर्दै भनिन्, ‘म एआईको प्रयोग गरेर आफूलाई अझ राम्रोसँग व्यक्त गर्नसक्छु।‘ एउटै संकेतले पनि एआईबाट प्रत्येकपटक नयाँ र विशिष्ट परिणाम दिन्छ भन्नेबारेमा उनले स्पष्ट पारिन्। सत्र सकारात्मक टिप्पणीका साथ समाप्त भयो। प्यानलले सहमति व्यक्त गर्‍यो कि यद्यपि एआईले फिल्म निर्माणलाई महत्त्वपूर्ण रूपमा वृद्धि गर्नसक्छ, यसले कहिल्यै पनि मानव मस्तिष्कको रचनात्मक क्षमतालाई पूर्ण रूपमा प्रतिस्थापन गर्न सक्दैन। -पीआईबी