कोलकाता: भारतमा हरेक वर्ष २६ नोभेम्बरलाई राष्ट्रिय दुग्ध दिवसको रूपमा मनाइन्छ। यो दिन भारतको दुग्ध क्रान्तिका जनक डा वर्गीज कुरियनको जन्मजयन्ती हो। सरदार वल्लभभाइ पटेलबाट प्रेरित डेरी सहकारी आन्दोलनमार्फत १९४६ मा अमूलको स्थापना भएको थियो। यस क्रान्तिले गर्दा क्रमशः सम्पूर्ण देशका किसानहरू यसमा जोडिन पुगे। यसै क्रान्तिको परिणामस्वरूप भारत विश्वमै सबैभन्दा ठूलो दूध उत्पादक देश बनेको छ। देशभर दुग्ध क्रान्ति ल्याउने अग्रणी भूमिकाका साथै, अमूल अब सर्कुलर अर्थतन्त्रलाई प्रवर्द्धन गर्न बायोसीएनजी परियोजनामार्फत गाईको गोबरबाट ईन्धन उत्पादन गरिरहेको छ। यस पहलले किसानहरूलाई थप आम्दानीको स्रोत प्रदान गर्नुका साथै स्वच्छ ईन्धन र जैविक मल उपलब्ध गराउँदै जीवाश्म ईन्धनप्रति निर्भरता कम गर्न र स्वच्छ वातावरणमा योगदान दिन्छ। गोबरको प्रशोधनका लागि बायोसीएनजी प्लान्टहरू स्थापना गर्दै यसले कृषि र ऊर्जा क्षेत्रमा दिगो प्रभाव पार्ने लक्ष्य राखेको छ।

स्वच्छ ईन्धन र दिगोपनाबारे जनचेतना फैलाउन, अमूलले राष्ट्रिय दुग्ध दिवसका अवसरमा भारतभर चार प्रमुख स्थानबाट शुरु हुने मेगा स्वच्छ ईन्धन ऱ्यालीहरूको श्रृंखला आयोजना गरेको छ। मारुति सुजुकी र बजाज अटोको सहकार्यमा आयोजना गरिएका यी ऱ्यालीहरूको उद्देश्य भारतका डेरी सहकारी संस्थाहरूको विरासतको सम्मान गर्नुका साथै सर्कुलर अर्थतन्त्रबारे जनचेतना जगाउनु हो। यी ऱ्यालीहरूले संयुक्त रूपमा ५,००० किलोमिटरभन्दा बढी दूरी तय गर्नेछ। हिम्मतनगर (गुजरात), कोलकाता, पुणे र जम्मुबाट शुरु भई २६ नोभेम्बरमा नयाँ दिल्लीमा सम्पन्न हुने राष्ट्रिय दुग्ध दिवस समारोहमा पुग्नेछन्। यस वर्ष, २०२५ लाई आधिकारिक रूपमा “अन्तर्राष्ट्रिय सहकारिता वर्ष” घोषणा गर्न आयोजित सम्मेलनमा पनि अमूलको योगदान देखाइनेछ। “सहकारिताले सबैका लागि समृद्धि निर्माण गर्छ” भन्ने थीममा आधारित उक्त सम्मेलनमा विश्वभरका नेता, शिक्षाविद् र व्यवसायीहरूले भाग लिनेछन्।

कोलकाता ऱ्यालीलाई १८ नोभेम्बरमा इको पार्क, कोलकाताबाट रणजीत सिंह (कार्यकारी उपाध्यक्ष, सस्टेनेबिलिटी, मारुति सुजुकी) र मनोरञ्जन पाणि (मुख्य महाप्रबन्धक, जीसीसीएमएफ- अमूल) को उपस्थितिमा हरियो झण्डा देखाएर शुरु गरियो। यो ऱ्याली कोलकाताबाट शुरु भई झारखण्ड, बिहार र उत्तर प्रदेश हुँदै करिब २,००० किलोमिटर यात्रा गर्नेछ। मारुति सुजुकी बायोसीएनजी कारहरूमा यात्रा गरिरहेका अमूल टोलीका २४ जना सहभागीले किसानहरू, डेरी सहकारी संस्थाहरू र स्थानीय समुदायसँग अन्तरक्रिया गर्दै डा कुरियनको योगदानबारे जनचेतना फैलाउनेछन्। यो ऱ्याली अमूल मोडेलको सफलतालाई मनाउने अवसर पनि हुनेछ, जसलाई भारतका धेरै क्षेत्रहरूमा लागू गरिएको छ। ऱ्यालीको शुभारम्भ अवसरमा सुजुकी मोटर कर्पोरेशनका प्रबन्ध अधिकृत केनिचिरो तोयोफुकुले भने, “मारुति सुजुकी, कार्बन उत्सर्जन घटाउनका लागि स्वच्छ ईन्धन प्रयोग प्रवर्द्धन गर्न अमूलसँग सहकार्य गर्दै क्लीन फ्यूल ऱ्यालीको दोस्रो संस्करण आयोजना गरिरहेको छ। बायोसीएनजीले भारतमा कार्बन-मुक्त यातायात र ग्रामीण विकासलाई एकसाथ अगाडि बढाउन मद्दत गर्दछ।” जीसीसीएमएफ (अमूल) का मुख्य महाप्रबन्धक मनोरञ्जन पाणिले कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै भने, “अमूल किसानहरूलाई सशक्त बनाउन र दिगो अभ्यासलाई प्रोत्साहन गर्न सधैं प्रतिबद्ध छ। यो ऱ्याली डा कुरियनको विरासतलाई सम्मान गर्नेछ र भारतको दिगो भविष्य निर्माणमा सहकारी संस्थाहरूको क्षमताको सम्झना गराउनेछ।”